Yapışık ikizler
Yapışık ikizler veya Siyam ikizleri[1][2] rahimde birleşen ikizler için kullanılan tabirdir. [a] Çok nadir bir fenomen olarak 49.000 doğumda 1 ilâ 189.000 doğumda 1 arasında meydana geldiği tahmin edilmektedir ve Güneybatı Asya ve Afrika'da biraz daha yüksek bir insidans vardır.[5] Yapışık ikizlerin yaklaşık yarısı ölü olarak doğar ve ayrıca üçte biri 24 saat içinde ölür. Canlı doğumların çoğu 3:1 oranıyla kadındır.[5][6]
Yapışık ikizlerin kaynağını açıklayan iki teori vardır. Daha genel kabul gören teori, döllenmiş yumurtanın kısmen bölündüğünü söyleyen fisyondur.[7] Artık yapışık ikizliğin sebebi olmadığına inanılan diğer teori,[7] füzyondur; döllenmiş bir yumurta tamamen ayrılır, ancak kök hücreler (benzer hücreleri arayan) diğer ikizde benzer kök hücreler bulur ve onları kaynaştırır. Yapışık ikizler, tek bir ortak koryon, plasenta ve amniyotik keseyi paylaşırlar, ancak bu özellikler yapışık ikizlere özgü değildir, çünkü rahimde bu yapıları paylaşan bazı monozigotik ancak yapışık olmayan ikizler de vardır.[8]
Görünümleri değiştir
- Thoraco-omphalopagus (vakaların %28'i):[7] İki vücut üst göğüsten alt göğse kaynaşmış durumdadır. Bu ikizler genellikle tek bir kalbi paylaşırlar ve ayrıca karaciğeri veya sindirim sisteminin bir bölümünü de paylaşabilirler.[9]
- Thoracopagus (%18.5)[7]
- Omphalopagus (%10)[7]
- Parazitik ikizler (%10):[7] Asimetrik olarak yapışık olan ikizler. Küçük ikiz hayatta kalmak için daha büyük ikize bağımlıdır.
- Craniopagus (%6):[7] Kaynaşmış kafatasları, ancak ayrı bedenler. Bu ikizler başın arkasında, başın önünde veya yan tarafında yapışık olabilir, ancak yüzde veya kafatasının tabanında yapışık olamaz.[9]
Tedavi değiştir
Ayrılma değiştir
Yapışık ikizleri ayırma ameliyatı, bağlanma noktasına ve paylaşılan iç bölgelere bağlı olarak çok kolay veya çok zor olabilir. Ayrılma vakalarının çoğu son derece risklidir ve hayati tehlike içermektedir. Tarih boyunca bir dizi başarılı ayrılık yaşanmış olsa da, çoğu durumda ameliyat, özellikle kafadan birleşmişlerse veya hayati bir organı paylaşıyorlarsa, ikizlerden birinin veya her ikisinin ölümüyle sonuçlanır. Northwestern Üniversitesi'nden Alice Dreger, yapışık kalan ikizlerin yaşam kalitesinin genel olarak sanıldığından daha yüksek olduğunu buldu.[10] Lori ve George Schappell ile Abby ve Brittany Hensel dikkate değer örneklerdir.
Not listesi değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ "conjoined twin". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2021.
- ^ "Medical Definition of Conjoined twin". MedicineNet (İngilizce). 5 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2021.
- ^ Maymon, Ron; Mendelovic, Sonia; Schachter, Morey; Ron-El, Raphael; Weinraub, Zwi; Herman, Arie (September 2005). "Diagnosis of conjoined twins before 16 weeks' gestation: The 4-year experience of one medical center". Prenatal Diagnosis. 25 (9): 839-843. doi:10.1002/pd.1274. PMID 16170850. 21 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2023.
- ^ Schiewe, Mitchel C.; Whitney, John B.; Anderson, Robert E. (1 Şubat 2015). "Potential risk of monochorionic dizygotic twin blastocyst formation associated with early laser zona dissection of group cultured embryos". Fertility and Sterility. 103 (2): 417-421. doi:10.1016/j.fertnstert.2014.11.009. PMID 25516079.
one could predict dizygotic conjoined twins occurring less than 1 in every 4.7 billion ovulation cycles
- ^ a b Carnevale (April 2006). "Importance of angiographic study in preoperative planning of conjoined twins: case report". Clinics. 61 (2): 167-70. doi:10.1590/S1807-59322006000200013. PMID 16680335.
- ^ eMedicine'de Conjoined Twins
- ^ a b c d e f g Kaufman (August 2004). "The embryology of conjoined twins". Child's Nervous System. 20 (8–9): 508-25. doi:10.1007/s00381-004-0985-4. PMID 15278382.
- ^ Tao Le (2010). First Aid for the USMLE Step 1: 2010 20th Anniversary Edition. ABD: The McGraw-Hill Companies, Inc. s. 121. ISBN 978-0-07-163340-6. Yazar eksik
|soyadı1=(yardım) - ^ a b "Duplicata incompleta, dicephalus dipus dibrachius". TheFetus.net. 1 Mart 2006. 19 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ One of Us: Conjoined Twins and the Future of Normal. Harvard University Press. 2004. ISBN 978-0-674-01825-9. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım)