Ana menüyü aç
Vikipedi

Yakutça

(Yakut dili sayfasından yönlendirildi)

Yakutça, Sahaca, Yakut Türkçesi ya da Saha Türkçesi, Yakutların (Saha Türklerinin) konuştuğu dildir. Türk dillerinin Sibirya grubuna bağlıdır. 456.288 kişi tarafından konuşulur. Ayrıca Taymir Yarımadası'nın doğusunda yaşayan halkların ticaret dilidir (Ruslar hariç). Konuşucuların çoğunluğu Rusya'ya bağlı Saha Cumhuriyeti'nde yaşar.

Yakutça
Ana dili olanlar Rusya, Yakutistan Özerk Cumhuriyeti
Konuşan sayısı 456,288 kişi  (tarih gerekli)
Dil aileleri
Varsayılan
  • Yakutça
Dil kodları
ISO 639-1 yt
ISO 639-2 sh
ISO 639-3 –

Yakutça bazı tümcelerDüzenle

  • Olorbuttâğar ülelêbit orduk = Çalışmak oturmaktan daha iyi(dir).
  • Min ubayım saha oskuolatıgar bâr = Benim abim Yakut okulundadır.
  • Bihigi at mïnen barıahpıt = Biz at(a) binip gideceğiz.
  • Haydah oloroğut? = Nasılsınız? ("Nasıl yaşıyorsunuz?")
  • En olus türgennik sanarağın = Sen çok hızlı konuşuyorsun.
  • Min sahalıı kıratık öydüübün = Ben Yakutça biraz anlarım.
  • Bihigi sarsıarda erde turabıt = Biz sabahleyin erken kalkarız.
  • Ol oğo tüün ıtıır = O çocuk gece(leri) ağlar.
  • Miehe sıttık hâta uonna holuoha nâda = Bana yastık kılıfı ile galoş gerek.
  • Bu son sieğe olus kılgas = Bu ceket(in) yen(leri) çok kısa.

Ben:Min (Мин) Sen:En (Ен) O:Kini veya Ol (Кини, ол)

Biz:Bihigi (Биһиги) Siz:Éhigi (Эһиги) Onlar:Kinilér veya Olor (кинилэр, олор)

Yakutça rakamlarDüzenle

0 - nul. 1 - biir. 2 - ikki. 3 - üs. 4 - tüört. 5 - bies. 6 - alta. 7 - sette. 8 - ağıs. 9 - toğus. 10 - uon. 11 - uon biir. 12 - uon ikki 13 - uon üs. 14 - uon tüört. 15 - uon bies. 16 - uon alta. 17 - uon sette. 18 - uon ağıs. 19 - uon toğus. 20 - süürbe. 21 - süürbe biir. 30 - otut. 40 - tüört uon. 50 - bies uon. 60 - alta uon. 70 - sette uon. 80 - ağıs uon. 90 - toğus uon. 100 - süüs. 200 - ikki süüs. 561 - bies süüs alta uon biir

Sahaca, Kırgızca ve Türkçe karşılaştırmalarıDüzenle

Türkçede Eski Türkçe kökenli söz başlarındaki Y ile başlayan sözcükler Kırgızcada "C" sesi ile söylenirken Sahacada "S" olmuştur. Eski Türkçede "Y" olan bu imce zaman içinde Türk topluluklarında Y>C>S şeklinde değişime uğramıştır. Türkçe, Azerice, Türkmence, Özbekçe ve Uygurcada "Y" ile söylenirken Kazakistan'da "J", Kazakçada "C", Altayca, Hakasça ve Tıvacada "Ç", Sahacada ise bu imce "S" olmuştur.

TÜRKÇE (Y) KIRGIZCA (C) SAHACA (S) кыргызча саха тыла Туре́цкий
yıl Cıl Sıl жыл Сыл йыл  
yağmur camgır Samıır жамгыр самыыр яғмур  
Yaka caka Sağa жака саҕа яка  
yalamak caloo Salaa жалоо салаа яламак  
Yaş caş Saas жаш саас яш  
yaşdaş caştaş Saastıı kihi жашташ саастыы киһи яшдаш  
Yat cat Sit- жат сит ят  
yedi ceti Sette жети сэттэ еди  
Yel cel Siel жел сиэл ел  
yeni cañı Saña жаңы саҥа ени  
Yeniden cañıdan Sañattan жаңыдан саҥаттан енидең  
yer cer Sir жер сир ер  
Yumak (yıkamak) cuu- Suuy- жуу сууй юмак(йыкамак)  
Yıldız cıldız Sulus жылдыз сулус йылдыз  
Yirmi cıyırma Süürbe жыйырма сүүрбэ йирми  
Yok (hayır) cok Suox жок суох ёк (хайыр)  
Yol col Suol жол суол ёл  
Yumurta cumurtka Sımmııt жумуртка сымыыт юмурта  
Yumuşak cumşak Sımnağas жумшак сымнаҕас юмушак  
Yüz cüz Süüs жүз сүүс йүз  

Saha / Yakut alfabesi / Саха алфавитаDüzenle

А а Б б В в Г г Ҕ ҕ Д д Дь дь Е е
Ё ё Ж ж З з И и Й й К к Л л М м
Н н Ҥ ҥ Нь нь О о Ө ө П п Р р С с
Һ һ Т т У у Ү ү Ф ф Х х Ц ц Ч ч
Ш ш Щ щ Ъ ъ Ы ы Ь ь Э э Ю ю Я я

KaynakçaDüzenle

Sahaca karşılaştırmalı sözlüklerDüzenle

  • Yuriy Vasiliev (Cargıstay) . Türkçe - Sahaca (Yakutça) Sözlük (Turkish- Sakha Dictionary). Ankara: Türk Dil Kurumu, 1995 . Orijinal yumuşak plastik cildinde. Cildi çok az yorgun. 312 s. 13x19 ISBN /

Sahaca içeriklerDüzenle

Dış bağlantılarDüzenle

[Sahaca - İngilizce Sözlük Сахалыы-Англиялыы Тылдьыта http://home.uchicago.edu/~straughn/sakhadic.pdf]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yakutça&oldid=21128619" adresinden alındı.