Yakov Stepanoviç Proskuryakov

Yakov Stepanoviç Proskuryakov (1807 - 28 Ocak 1873), Rus general ve askerî topograftır.

Hayatı

Asker bir babanın oğlu olarak 1807'de dünyaya geldi. 17 Nisan 1827'de askeri topoğraf olarak Sankt-Peterburg'da çalışmaya başladı. 27 Nisan 1832'de askerî topoğrafya eğitim görmeye başladı ve 1838'e kadar Pskov eyaletinde topoğrafik araştırma yaptı. 1842'de askerî topoğraf olarak Osmanlı-İran sınırına gönderildi. Osmanlı ile İran arasındaki müzakereler birkaç yıl sürdü; bu sırada Proskuryakov Rus komiser Albay Dinese ile birlikte Erzurum'da kaldı. Boş zamanlarından faydalandı ve Erzurum ovası, Çoruh, Tortum Gölü, Trabzon ve Sürmene'ye gitti. Bu gezilerde birçok etnografik ve istatistiksel not içeren, bölgenin ayrıntılı topoğrafik haritasını derledi. 1847'de Osmanlı ve İran arasındaki müzakereler sona erdi ve Proskuryakov Rusya'ya geri döndü. 1848'de Rus arabulucu-komiser alayına yardım etmesi için tekrar ülke dışına gönderildi. 1849'da Samsun'dan Diyarbakır ve Musul'a giden köy yollarının ve nehirlerin topoğrafik haritasını çıkardı. 1850'de İran ve Irak'taki birçok şehirde, Şattülarap havzasında topoğrafik araştırmalar yaptı. 1851'de Ağrı ve Şuşa şehirlerinde araştırmalarına devam etti. 1863'te albaylığa yükseltilen Proskuryakov, Genelkurmay Başkanlığı'nda özel görevler ve akademik çalışmalara atandı. 21 Ocak 1867'de tümgeneral oldu. Buna karşın güç eksikliği ve görme bozukluklarının başlaması nedeniyle 31 Ocak'ta görevinden alındı. Proskuryakov, her iki denizaşırı misyonunda da Türkiye, İran ve Arabistan'ın doğu eteklerinde askeri rota araştırmaları yaptı. Çalışmaların en önemlisi, yaklaşık 75 bin metrekarelik alanı incelediği Osmanlı-İran sınırı haritasıdır. Proskuryakov, 28 Ocak 1873'te öldü ve Sankt-Peterburg'daki Novodeviçi Manastırı'na gömüldü.

Ödülleri

• Aziz Anna Nişanı - 1847
• Aziz Vladimir Nişanı - 1850

Kaynakça

• Мин. Военное, Гл. штаб, отдел. 4, стол 3, дело 1867 года, № 246; Мин. Военное, Глав. штаб, отд. 6, стол 3, дело 1873 г., № 424; доклад Главн. Управления Ген. Шт., по части Военно-Топогр. Инспект. стол, 1864 г., 16-го апр, № 1552; «Истор. очерк деятельн. Корпуса Военн. Топ.», СПб. 1872 г., стр. 341 и 342; Ю. Б. Иверсен, Медали в честь русск. госуд. деятелей и частных лиц, вып. III, СПб. 1881, стр. 126 и 126.