Yako
Bu madde veya bölüm Nogitsune adlı maddeye çok benzemektedir ve bu iki maddenin tek başlık altında birleştirilmesi önerilmektedir. Birleştirme işlemi yapıldıktan sonra sayfaya {{Geçmiş birleştir}} şablonunu ekleyiniz. |
Yako (Japonca: 野狐, lit. "vahşi tilki"), Kyūşū Bölgesi'nde bulunduğu söylenen ve insanlara musallat olan bir tilki cini veya ruhudur. Bu cin tarafından çarpılmaya "yakotsuki" (野狐憑き) denmektedir.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/ShunsenNogitsune.jpg/200px-ShunsenNogitsune.jpg)
Yakonun görünüşü halk hikâyelerinde aşağı yukarı aynıdır. Gerçek tilkilerden farklı olarak, renginin siyah olduğu da beyaz olduğu da, fareden büyükçe veya kediden ufakça olduğu da[2] söylenir. Yakoların gözle görülemediği de söylenmektedir.[3] Nagasaki'deki Hirado şehri civarında, yakoların hep sürüler halinde dolaştıkları düşüncesinden "bin tilki ile dolaşmak" diye bir deyim üremiştir.[2]
Kuzey Kyūşu'da bulunan Nagasaki ve Saga gibi eyaletlerde yako tarafından çarpılanların hastalık semptomları gösterdikleri söylenir.[4] İkinoşima adasında "yakoo" da denip gelinciğe benzetilen bu cinler birinin koltuk altına saklanırlarsa o insana musallat oldukları düşünülür. İnsanlar, vücutlarındaki çiçek bozuklarını ve yanık izlerini bir yakooya yalatırlarsa öleceklerine inandıklarından, çiçek hastalığı geçirdiklerinde bir cibinliğin altına girerler ve iki şekilde cinleri uzak tutmaya çalışırlardı: Ya çevrelerine asagara ağacının küllerini serperler ya da cibinliğin içine bıçaklar yerleştirip yakoların giriş yollarını tıkarlardı.[2][3]
Güney Kyūşu'da yakoların bir haneye yerleşip, soy boyunca aktarıldığından bahsedilir. Düşünülene göre, bu sülaleler yakoya yeterli gelmezlerse, yako bu sefer hanenin at ve sığırlarına musallat olurdu.[2] Bu "yako sahibi" hanelerin, cinleri kışkırtıp sevmedikleri insanlara musallat ettiklerinden bahsedilmektedir. Kagoşima Bölgesi'ndeki Kiire kentinde, böyle durumlarda yakonun insanı yatalak ve neredeyse hareket edemez bir hale getirdiği söylenirdi.[2]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ Tada Katsumi, (Ed.) (1997). Takehara Şunsen Ehon Hyakumonogatari Tōsanjin Yawa. 和書. Kokusho Kankōkai. s. 158. ISBN 978-4-336-03948-4.
- ^ a b c d e Işizuka Takatoşi (1972) [1959]. Nihon no Tsukimono Zokuşin ha Ima mo Ikiteiru. 和書 (yeniden basım ncid : BN02482167 bas.). Miraişa. ss. 62-66.
- ^ a b Ōtō Tokihiko他 (1956). Minzokugaku Kenkyūşo, ncid : BN05729787 (Ed.). Sōgō Nihon Minzoku Goi. 和書. 4. Cilt. Yanagida KunioEditör. Heibonşa. ss. 1619-1620.
- ^ Miyamoto Kesaoother (1980). Sakurai Tokutarō (Ed.). Minkanşinkō Jiten (Halk Dini Sözlüğü). 和書. Tōkyōdō Şuppan. s. 294. ISBN 978-4-490-10137-9.