Whig Partisi (Amerika Birleşik Devletleri)

Whig Partisi, Amerika Birleşik Devletleri'nde Jackson demokrasisi döneminde mevcut olmuş bir siyasi partiydi. İkinci parti sistemine entegre olan parti 1832 yılından 1856 yılına kadar hizmet etmiştir. Partinin kuruluş amacı Başkan Andrew Jackson'un ve Demokrat Parti'nin politikalarına karşı gelmekti. Genelde Whigler kongrenin üstün gücüne ve ayrı bir kongre bölümünün modernizasyon ve ekonomik gelişim için uğraşmasına inanıyorlardı. İsimlerini 1776'da bağımsızlık için savaşan Amerikan Whig'lerinden almaktadır. Whig Partisi'nin üyeleri arasında Daniel Webster, William Henry Harrison ve Henry Clay'in yanı sıra; daha sonraki dönemlerde Zachary Taylor, Winfield Scott ve Abraham Lincoln de bulunuyordu.

Whig Partisi
Kurucu	Henry Clay
Kuruluş tarihi	1833
Kapanış tarihi	1856
Birleşme	Ulusal Cumhuriyetçi Parti Mason Karşıtı Parti
Merkez	Washington, D.C.
Gazete(ler)	The American Review: A Whig Journal
Resmî renkler	Mavi   Sarı

Kılıç tutarak kafatası yığınının üzerine oturmuş apoletli ve tüylü şapkalı askerî üniformalı bir adam gösteren siyasî karikatür. Whig Partisi'nin 1848 yılı başkanlık adaylığı seçiminde partinin ilkeleri üzerine yapılan acı saldırı somutlaşmaktadır. Burada "mevcut aday" General Zachary Taylor veya General Winfield Scott'tu. Her ikisi de Haziran ayında düzenlenen kongre öncesi adaylığı için yarışmacılar idi. Figüre kafataslarından yapılan piramidin tepesinde kanlı kılıç tutarak oturmaktadır. Kafatasları ve kılıç, Whig partililer arasında hem Taylor hem de Scott'a popülerlik kazandırmış olan, kanlı fakat başarılı sonuç ile biten Meksika Savaşı harekâtlarını ima etmektedir. Bu figüre geleneksel olarak Taylor olduğu tespit edilmektedir, fakat süslü, tüylü askerî şapka ve üniforması o dönemdeki Scott'un özelliklerini daha çok temsil etmektedir. Bu baskı 7 Haziran 1848 tarihli Philadelphia kongresi öncesinde ortaya çıkmış olabilir. 9 Haziran'da Zachary Taylor Whig Partisi'nin cumhurbaşkanı adaylığını kazandı.

26 yıllık mevcudiyetinde dört Whig Parti adayı ABD Başkanı seçilmiştir; bunlar Harrison ve Taylor'dur ve her ikisi de görevleri sırasında ölmüşlerdir. Harrison'un yerini alan John Tyler ise partiden aforoz edilmiş ve yeri Millard Fillmore'a kalmıştır. Abraham Lincoln ise daha sonra Cumhuriyetçi Parti'den aday olarak ABD Başkanı seçilmiştir.

Partinin yok olmasının sebebi köleliğin tüm sınırlara taşınmasına izin verilip verilmemesinin sorgusuyla olmuştur. Bu da Winfield Scott'un mevcut Başkan Fillmore karşısında 1852 yılında yılındaki seçimlerde gerçekleşmiştir. Bunun ardından Whig Parti bir daha hiçbir başkan seçememiştir, tüm liderleri de politikayı terk edip (Lincoln bir süreliğine terk etmiştir) ya da partilerini değiştirmişlerdir. Whig Parti oyları da Cumhuriyetçi Parti'ye geçmiştir, bazı eyaletlerde ise Demokrat Parti'ye geçmiştir.

Kaynakça

• en:Whig Party (United States) - İngilizce Vikipedi Whig Parti maddesi.