Uğut tatlısı
Uğut tatlısı bir çeşit tatlıdır.
| Uğut tatlısı | |
|---|---|
| Ülke(ler) | Türkiye |
| Türü | Tatlı |
| Tipi | Samanu |
| Ana malzemeler | Çalıbasan buğdayı, un, su |
Köken değiştir
Anadolu'ya Orta Asya'dan gelmiştir. Türk kökenli halklar arasında özellikle Nevruz olmak üzere geleneksel törenlerde tüketilir.[1]
Yapılışı değiştir
Çimlenmiş buğdayın uzun süre kaynatılmasıyla başka bir tatlandırıcı kullanılmadan yapılır.[1]
Yörelere Göre Çeşitleri değiştir
Bolu Göynük Uğut Tatlısı değiştir
Bolu Göynük Uğut Tatlısı, Bolu'nun Göynük ilçesi Karacalar köyünde yapılan tatlıdır. Kökeni Orta Asya'ya da yapılan sümelek tatlısına dayanır.Bolu'nun tescilli ürünüdür. Çalıbasan buğdayının tohumundan, şeker ilave etmeden yapılır.Düğün, sünnet gibi büyük törenlerde ikram edilir.[2][3][4] Bolu Göynük Uğut Tatlısı 09.12.2020 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[5][6]
Yapımı:
Bezlerin arasına 21 gün boyunca serilen buğdaylar çimlendirilir.Bu çimler kıyma makinesiyle ezilerek torbaların içine konulur. Çekilen buğday çimleri, üzerine su ilave edilip sıkılmaya başlanır.Sıkıldıkça çıkan beyaz su süzülerek kovalara konulur. 2-3 sefer süzekten geçirilir, bir miktar unla karıştırılıp süzüldükten sonra bakır kazana konulup 24 saat kısık ateşte sürekli karıştırılarak kaynatılır.[7]
Taraklı Uğut Tatlısı değiştir
Sakarya Taraklı Uğut Tatlısı 27.07.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[8]
Halk kültüründe değiştir
Anadolu'da anlatılan bir söylentiye göre Muhammed Peygamberin kızı Fadime (Fatıma) bir kıtlık döneminde çocukları Hasan ve Hüseyin pekmez isteyerek ağladıklarında bulamlaz. Bunun üzerine çillenmiş buğdayı döverek özütünü alır ve kaynatır. Bir süre sonra kaynayan özüt kıpkırmızı olunca ateşten indirerek soğutur ve çocuklarına yedirir.[9]
Kaynakça değiştir
- ^ a b Unutulmak Üzere Olan Geleneksel Tatlımız: Uğut 5 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, Doç.Dr. Hasan Tangüler, Prof.Dr. Hasan Eleroğlu, 604-609, 2015
- ^ https://www.trthaber.com/foto-galeri/bolunun-tescilli-urunu-ugut-tatlisi/33837/sayfa-1.html [yalın URL]
- ^ https://www.cnnturk.com/yasam/bircok-hastaliga-iyi-geliyor-bolunun-tescilli-lezzetine-yogun-talep-var?page=1 [yalın URL]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021.
- ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38208[ölü/kırık bağlantı]
- ^ https://www.ci.gov.tr/Files/GeographicalSigns/4f9acb8f-111a-479f-889c-16a7d19328ee.pdf[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2022.
- ^ Sivas Efsaneleri, Kutlu Özen, 2001, Dilek Matbaası (Sayfa: 371)