Tuda Mengü; 1280-1287 yılları arasında Altın Orda Devleti Hanı.

Tuda Mengü
Tuda Mengü askerlerine önderlik ederken
Altın Orda Devletinin Hanı
Hüküm süresi1280-1287
Önce gelenMengü Timur
Sonra gelenTula Buka
Çocuk(lar)ıUz Mengü, Saray Temur ve Sükay
HanedanAltın Orda Hanedanı
BabasıTuğrulca
Diniİslam

Batu Han’ın torunu olup, babası Tuğrulca’dır. Abisi Mengü Timur’ün 1280 yılındaki ani ölümü sonrasında Altın Orda tahtına çıktı. Hükümdarlığının ilk yıllarında İslam dinine geçti. 1283 yılında Kahire’ye gönderdiği elçileri aracılığıyla Sultan Kalavun’a Müslüman olduğu bildirirken, İlhanlılar’a karşı Memlüklülerle ittifakı devam ettirdi.

Onun döneminde Berke Han’ın yeğeni ve Kırım bölgesinin hakimi Emir Nogay (Nogay Han) daha da güçlenmeye başlayarak han gibi davranmaya başlamıştı. Bunun yanı sıra Mangıtlarda bu dönemde güçlenmeye başlayarak hanlık mücadelelerinde etkin rol oynamaya başlamışlardı.[1] 1285/86 yıllarında Emir Nogay ve Tula Buka komutasındaki Kuman destekli Altın Orda kuvvetlerinin Erdel, Macaristan ve Karpatya üzerine yaptığı sefer tam bir felaketle sonuçlanmış ve Macar kuvvetleri karşısında alınan ağır mağlubiyet sonrasında Altın Orda kuvvetleri bir daha Macar topraklarına büyük bir akın yapamamıştı. 1287 yılına gelindiğinde dünya işlerinden el çekip kendine dine adayınca, tahta yeğeni Tula Buka’nın geçmesini önererek hanlıktan ayrıldı.[2]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Derin Paşaoğlu D.," Nogayların Hanlık Veya Ulus Olma Sorunsalı", Tarih Araştırmaları Dergisi, cilt.XXXV, ss.277-289, Yıl.2016. URL: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/18/2127/22012.pdf 2 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2018-06-15
  2. ^ Çelik, A., Güler, Ö.,"Altın Ordu İmparatorluğu", Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı:188, Yıl:Ekim 2010. URL: http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=TPRJ%2CTTAR%2CTTIP%2CTMUH%2CTSOS%2CTHUK&c=google&ano=122443_344750f4e14382dfb42d8cd48a9a1604 20 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2018-06-16