Theopetra Mağarası

Theopetra Mağarası, Yunanistan'ın Teselya ilinde, Kalabaka'nın 3 kilometre (2 mi) güneyinde, bir kireçtaşı kaya oluşumunun kuzey-doğu tarafında yer alan bir mağaradır.[1] Orta ve Üst Paleolitik, Mezolitik, Neolitik ve ötesindeki tüm dönemlere atfedilen insan kalıntıları ve Pleistosen ile Holosen arasında köprü oluşturması nedeniyle giderek daha önemli hale gelmiştir.[2]

Theopetra Mağarası
Mağaranın içinden bir görüntü
Mağaranın içinden bir görüntü
Mağaranın Yunanistan'daki konumu
Mağaranın Yunanistan'daki konumu
Mağaranın Yunanistan'daki konumu
KonumKalabaka'nın 3 km (2 mi) güneyi
BölgeTeselya, Yunanistan
Koordinatlar39°40′56.968″K 21°40′54.876″D / 39.68249111°K 21.68191000°D / 39.68249111; 21.68191000
Rakım300 m (984 ft)
Yüzölçümü500 m2 (5.382 ft2)
Kazı tarihleri1987–2002, 2005–2008
Theopetra Kayası

Açıklama

değiştir

Kireç taşı kayanın oluşumu Üst Kretase dönemine, günümüzden 135 – 65 milyon yıl öncesine tarihlenmektedir.[3][4] Paleolitik Teselya'nın tarihine ışık tutması amaçlanan kazılar 1987 yılında Ν.Kyparissi-Apostolika başkanlığında başlamıştır. Radyokarbon tarihlendirmesi sonuçlarına göre mağarada günümüzden en az 50.000 bin yıl önce insan yerleşiminin bulunduğu ortaya konulmuştur.[2]

Mağaranın çeşitli özellikleri insanların mağarada yerleştiğini göstermektedir.[5][6]

Theopetra Mağarası, Orta ve Üst Paleolitik'in yanı sıra Mezolitik ve Neolitik kültürel kalıntıları içermektedir ve Yunanistan'daki en uzun arkeolojik alanlardan birine ev sahipliği yapmaktadır.[7][8][9] Araştırma sonuçları, tortul özelliklere ve botanik kalıntılara dayanan önemli paleoçevresel verileri ortaya çıkarmıştır.[10]

Arkeogenetik

değiştir

2016 yılında araştırmacılar, Theopetra Mağarası'na gömülü iki kişinin kaval kemiğinden başarılı bir şekilde DNA örnekleri çıkardılar. Her iki birey de Mezolitik gömü şartlarında bulundu ve ayrı ayrı MÖ 7288 – 6771 ve MÖ 7605 – 7529 tarihlerine tarihlendirildiler. Her iki bireyin de mtDNA Haplogroup K1c'ye ait olduğu bulundu.[11]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Karkanas, Panagiotis; White, Dustin; Lane, Christine S.; Stringer, Chris; Davies, William; Cullen, Victoria L.; Smith, Victoria C.; Ntinou, Maria; Tsartsidou, Georgia; Kyparissi-Apostolika, Nina (June 2015). "Tephra correlations and climatic events between the MIS6/5 transition and the beginning of MIS3 in Theopetra Cave, central Greece". Quaternary Science Reviews. 118: 170–181. Bibcode:2015QSRv..118..170K. doi:10.1016/j.quascirev.2014.05.027. 
  2. ^ a b Yorgos Facorellis; Nina Kyparissi-Apostolika; Yannis Maniatis (2001). "The cave of Theopetra, Kalambaka: Radiocarbon evidence for 50,000 years of human presence". Radiocarbon. 43 (2B): 1029–1048. doi:10.1017/s0033822200041692 . 23 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2017. 
    "alternate copy" (PDF). Facorellis et alii. (2001). "The cave of Theopetra, Kalambaka". Radiocarbon, 43 (2B), 1029–1048. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Nisan 2022. 
  3. ^ Ardaens, E. (1978). Geologie de la chaine du Vardussia, comparaison avec le massif du Koziakas (Grèce Continentale) (Fransızca). Lille, France: Th è se 3 è me cycle. 
  4. ^ Karkanas, P. (1999). Lithostratigraphy and micromorphology of Theopetra cave deposits, Thessaly, Greece: Some preliminary results. 3. Athens, Greece: Studies of the British School at Athens. ss. 240–251. 
  5. ^ Facorellis, Yorgos; Kyparissi-Apostolika, Nina; Maniatis, Yannis (2001). "The Cave of Theopetra, Kalambaka: Radiocarbon Evidence for 50,000 Years of Human Presence". Radiocarbon. 43 (2B): 1029-1048. doi:10.1017/S0033822200041692. 23 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2022. 
  6. ^ "The Theopetra Cave in Thessaly: A 130,000 year old prehistory (Part 1)". 5 Ekim 2015. 7 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2022. 
  7. ^ Kyparissi-Apostolika N. (1998). "The Significance of Theopetra Cave for Greek Prehistory". Préhistoire d' Anatolie Genèse de Deux Mondes. ss. 241–252. 
  8. ^ Kyparissi-Apostolika N. (1999). "The Palaeolithic deposits of Theopetra Cave in Thessaly (Greece)". The Palaeolithic Archaeology of Greece and Adjacent Areas. ss. 232–239. 
  9. ^ Panagopoulou E. (1999). "The Theopetra middle palaeolithic assemblages: Their relevance to the middle palaeolithic of Greece and adjacent areas". Proceedings of the 1st International Conference on the Palaeolithic of Greece and Adjacent Areas (ICOPAG). Athens, Greece: British School at Athens: 252–265. 
  10. ^ Tsartsidou, Georgia; Karkanas, Panagiotis; Marshall, Gilbert; Kyparissi-Apostolika, Nina (13 Mart 2014). "Palaeoenvironmental Reconstruction and Flora Exploitation at the Palaeolithic Cave of Theopetra, Central Greece: The evidence from phytolith analysis" (PDF). Archaeological and Anthropological Sciences. 7 (2): 169–185. doi:10.1007/s12520-014-0183-6. 
  11. ^ Hofmanová, Zuzana; Kreutzer, Susanne; Hellenthal, Garrett; Sell, Christian; Diekmann, Yoan; Díez-del-Molino, David; van Dorp, Lucy; López, Saioa; Kousathanas, Athanasios; Link, Vivian; Kirsanow, Karola; Cassidy, Lara M.; Martiniano, Rui; Strobel, Melanie; Scheu, Amelie; Kotsakis, Kostas; Halstead, Paul; Triantaphyllou, Sevi; Kyparissi-Apostolika, Nina; Urem-Kotsou, Dushka; Ziota, Christina; Adaktylou, Fotini; Gopalan, Shyamalika; Bobo, Dean M.; Winkelbach, Laura; Blöcher, Jens; Unterländer, Martina; Leuenberger, Christoph; Çilingiroğlu, Çiler; Horejs, Barbara; Gerritsen, Fokke; Shennan, Stephen J.; Bradley, Daniel G.; Currat, Mathias; Veeramah, Krishna R.; Wegmann, Daniel; Thomas, Mark G.; Papageorgopoulou, Christina; Burger, Joachim (2016). "Early farmers from across Europe directly descended from Neolithic Aegeans". Proceedings of the National Academy of Sciences. 113 (25): 6886-6891. doi:10.1073/pnas.1523951113 . ISSN 0027-8424. PMC 4922144 $2. PMID 27274049.