Temenye Höyüğü
Temenye Höyük, İstanbul ili Pendik ilçe merkezinin kabaca 1,5 km. doğusunda, günümüzde Borusan Fabrikası ve SSK Hastanesi bahçesi altında bulunan bir höyüktür. Tepe, Marmara Denizi kıyısında, Temenye Burnu'nun doğusundadır. Oval biçimli, oldukça yayvan bir yükseltidir. Çanak çömlek buluntularına bakılarak 280 x 180 metre boyutlarında olduğu düşünülmektedir. Birçok arkeolojik metinde Pendik Höyük olarak geçmektedir.
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Temenye Höyüğü |
| il: | İstanbul |
| İlçe: | Pendik |
| Köy: | |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | |
| Tescil durumu: | Tescilli[1] |
| Tescil No ve derece: | 3054 / 1 |
| Tescil tarihi: | 06.04.1993 |
| Araştırma yöntemi | Kazı |
Kazılar değiştir
Höyükte Türk Tarih Kurumu adına Şevket Aziz Kansu başkanlığında 1961 yılında 4 küçük sondajdan oluşan bir kazı çalışması yapılmıştır. İlerleyen zamanda, Pendik Höyüğü'nün en derin kültür dolgusunun olduğu tepe bölgesi, buradan geçen demiryolu tarafından tümüyle tahrip edilmiştir. Güneybatısı bir fabrika (Borusan Fabrikası),[2] güneydoğusu ise söz konusu fabrikanın spor tesisi tarafından aynı sonuca uğratılmıştır. Demiryolu yarmasının kuzeyi ise tarım yapılan bir sahadır. Ancak 1980'li yıllara doğru parsellenmiş ve inşaata açılmıştır. Kısa süre sonra bir yapı kooperatifinin inşaatı başlamış ve bir hastane yapımı hazırlıklarına girişilmiştir. Bu durumun öğrenilmesi üzerinde acil olarak bir kurtarma kazısı başlatılmıştır.[3] Kültür Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü adına, Edibe Uzunoğlu başkanlığında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Prehistorya Kürsüsü üyelerinden oluşan bir ekiple kazı çalışmalarına başlanmıştır.[4]
Buluntular değiştir
Mimari yapı olarak oval ve dairesel planlı çukurlar ortaya çıkarılmıştır. Zemin toprağında 3-6 metre çapında ve 50–80 cm. derinlikteki çukurların tabanı bazılarında iri yassı taşlarla, bazılarında ise çakıl taşlarıyla döşenmiştir. Bunun üzerinde ahşap bir zemin ve onun da üzerine taban sıvası atıldığı düşünülmektedir. Çukurun dış kenarlarına ise, zemine gömülmeden kalın ağaç gövdelerle çatı oluşturulmuştur. Bu ağaç gövdelerini arası bir çit gibi örülmüş ve ardından çamurla sıvanmıştır. Kazılan iki kulübede taban altında büzülmüş durumda iki yetişkin gömü bulunmuştur.[5]
Fikirtepe Höyüğü'yle karşılaştırıldığında oldukça bol kemik ve boynuz alet bulunmuştur. Yontma taş aletler çoğunlukla çakmak taşından yapılmış olup diğerleri obsidiyendir. Fikirtepe Kültürü'ne dahil diğer çağdaş yerleşmelerdeki gibi Epipaleolitik taş alet geleneğinin bu yerleşmede de sürdüğü görülmektedir.
Değerlendirme değiştir
Höyük, ele geçen tüm buluntularıyla Fikirtepe Kültürü'nü temsil etmektedir. Ancak Fikirtepe Kültürü ile ilgili buluntuların elde edilebileceği Erenköy, Tuzla ve Göztepe yerleşmeleri tahrip olduğundan geriye sadece Pendik Höyük kalmıştır.[6]
Pendik'te Marmaray çalışmaları sırasında Temenye Höyüğüne ait kalıntılar gün ışığına çıktı. Kaynarca SGK Hastanesi yakınlarında kazı çalışmaları başlatıldı.[7][8]
Dış bağlantılar değiştir
- Harita
- Yakın plan kroki4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Fotoğraflar
Kaynakça değiştir
- ^ "TAY – Yerleşme Ayrıntıları". 13 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2012.
- ^ Bayçın, Nermin (7 Mayıs 1991). "İçinden Tren Geçen Höyük". Cumhuriyet Gazetesi. 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020.
- ^ 4. Kazı Sonuçları Toplantısı (1982) 15 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Sh.: 26
- ^ 4. Kazı Sonuçları Toplantısı, Sh.: 27
- ^ 4. Kazı Sonuçları Toplantısı, Sh.: 27-28
- ^ 4 Kazı Sonuçları Toplantısı, Sh.: 25
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2013.
- ^ http://ekonomi.haber7.com/guncel/haber/965879-pendikte-arkeolojik-kalintilar-gun-yuzune-cikti [yalın URL]