Teleoloji

Teleoloji veya erekbilim, yaşamı ve evreni ereklerle temellendiren ve açıklayan düşünce biçimidir. Nedensellikten farklı ve ona karşıt olarak teleoloji, her şeyin temelinde bir ereksellik/amaçlılık bulunduğunu, bir erekle belirlenmiş ya da bir ereğe yönelmiş olduğu fikrinden hareket eder. Böylece bir nedensellik varsa bile, teleolojiye göre bu ereksel nedenlerden meydana gelir, yani varılmak istenen ereğe doğru yönlendiren ve oraya götüren neden. Böylece teleoloji, bir erekçilik düşüncesi olarak şekillenir; buna göre her şey yalnızca bir ereğe yönelmiş olmakla kalmaz, aynı zamanda bir erek tarafından belirlenmiştir ve her şey bir ereklilik yasasına göre olup bitmektedir. Teleoloji bu yönelimleri sonucunda, evreni ve yaşamı, amaç-araç ilişkisi üzerine kurulu bir dizge ya da yapı olarak gören bir felsefi görüştür. Bu öğreti yalnızca insan ve insan eylemliliği değil, "tüm bir doğa ve tarih de erekler ile belirlenmektedir" fikrinden hareket eder.

Ayrıca bakınız

• Nedensellik
• Teoloji
• İstenççilik

Kaynakça

• Felsefe Terimleri Sözlüğü, Bedia Akarsu, İnkılap Yayınevi.
• Felsefe Sözlüğü, Ahmet Cevizci, Paradigma Yayınları.