Tekeli Lala Mehmed Paşa
Tekeli Lala Mehmed Paşa (d. ? - ö. 29 Kasım 1595), III. Murad saltanatı döneminde 1595 yılında 18 - 29 Kasım tarihleri arasında on gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. "Nişancı" lakabı ile veya "Eski Lala Mehmed Paşa" şeklinde de anılır.
| Tekeli Lala Mehmed Paşa | |
|---|---|
| |
| Zırh kabartmasına işlenmiş büstü | |
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 18 Kasım 1595 - 29 Kasım 1595 | |
| Hükümdar | III. Murad |
| Yerine geldiği | Koca Sinan Paşa |
| Yerine gelen | Koca Sinan Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Manisa |
| Ölüm | 29 Kasım 1595 İstanbul |
Hayatı
değiştir
İsminin çağrıştırdığının aksine Tekeli (Antalya) değil, Saruhanlı (Manisa) olup Türk zeamet sahibinin oğludur.[1] Doğum tarihi bilinmemekte, ancak Marmara (Gölmarmara) kasabası doğumlu olduğu bilinmektedir.
III. Murad şehzade ve Manisa'da vali iken, Tekeli Lala Mehmed Paşa güzel yazı yazma kabiliyeti sayesinde onun hizmetine divan çavuşu olarak girdi. "Tekeli Mehmed Çavuş" şeklinde anılmaya başlandı. III. Murad padişah olunca Manisa'ya gelen oğlu şehzade Mehmed'in lalalığını yaptı ve "lala" lakabı ile anılmaya başlandı.
Şehzade Mehmed III. Mehmed adı ile tahta çıktığında onunla birlikte İstanbul'a geldi. Kısa bir süre sonra, 19 Kasım 1595'te Koca Sinan Paşa yerine sadrazamlığa atandı. Böylece 12 yılda çavuşluktan hükûmet reisliğine kadar çıkmıştır.
Bir defa divan-i humayuna riyaset edebilmiş şirpençeden (şarbon) hastalanmış ve sedaretinin onuncu gün hayatını kaybetti. Böylece Tekeli Lala Mehmed Paşa'nın sadrazamlığı on gün gibi çok kısa bir süre sürmüş ve 29 Kasım 1595 günü ölmüştür. Vefa Camii mezarlığına defnedilmiştir.[1] Selefi Koca Sinan Paşa beşinci defa sadrazamlığa tekrar getirilmiştir.
Osmanlı Devleti tarihinde günümüz Ege Bölgesi'ne denk gelen coğrafya doğumlu tek sadrazamdır. Tekeli Lala Mehmed Paşa'nın kayınvalidesi Halime Hatun adına III. Mehmed Manisa'daki şehzadeliği döneminde (1583-1595) Gölmarmara'da Halime Hatun külliyesi inşa ettirmiştir. Oğlu Arslan Paşa'nın da devlet görevinde bulunduğu Evliya Çelebi Seyahatnâme'sinde zikredilmektedir. Aynı zamanda diğer oğlu da Mevlevi şair Adem Dede'dir.[2]
Kaynakça
değiştir- ^ a b Uzunçarsılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.350
- ^ Ceyhan, Adem (2011). "17. ASIR MEVLEVI EDEBIYATINDAN BIR PORTRE: ADEM DEDE". 21 (1): 141-166. 19 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2024.
Dış bağlantılar
değiştir- Uzunçarsılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım, XVI. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu (Altıncı Baskı 2011 ISBN 978-975-16-0010) say.350
- Danişmend, İsmail Hâmi (1971), Osmanlı Devlet Erkânı, İstanbul:Türkiye Yayınevi.
- Tekeli Lala Mehmed Paşa26 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Tektaş, Nazım. (2009), Sadrâzamlar - Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı. İstanbul:Çatı Kitapları. ISBN 9789758845000
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Koca Sinan Paşa |
 Osmanlı Sadrazamı 19 Kasım 1595 - 29 Kasım 1595 |
Sonra gelen: Koca Sinan Paşa |