Tehlikeli olabilecek cisim
Tehlikeli Olabilecek Cisim (TOC, İng. Potentially Hazardous Object (PHO)) ya çapı ve yörüngesiyle Dünya'ya yaklaşıp dolayısıyla Tehlikeli Olabilecek Asteroit (TOA, İng. Potentially Hazardous Asteroid (PHA)) ya da Tehlikeli Olabilecek Kuyruklu yıldız (TOK, Potentially Hazardous Comet (PHC)) olma potansiyeline sahip cisimlere denir.
Bir cisim TOC olarak[1] Dünya'ya göre minimum yörünge kesişme mesafesi (Minimum Orbit Intersection Distance (MOID)) 0,05 AU'dan az ve çapı en az 150 metreyse sayılır. Bu özellikler, cismin yere çarpması durumunda eşi görülmemiş bölgesel tahribat yapabilmeye ya da okyanusa düşmesi durumunda bir tsunami oluşturabilmeye yeterlidir. Dünya'ya böyle çarpma olayları ortalamada 10.000 yılda bir ya da daha ender olmaktadır. Torino ölçeği DYC'lerin bu tür çarpma tehlikelerini sınıflandırmak için kullanılmaktadır.
2008 Kasım başına yakın NASA, 982 DYA ve 65 DYK listelemiştir.[2] Bu cisimlerin Güneş Sistemi'ndeki sayısının 1.000 ila 1.100 arası olduğuna inanılmaktadır. Şimdiye kadar bulunamamış DYC'leri arama çalışmaları devam etmekte olup en verimli yıl, Haziran 2005'ten önce geçen bir yıldır. Bu yılda Lincoln Dünya'ya Yakın Asteroit Araştırması (LDYAA, Lincoln Near-Earth Asteroid Research ya da LINEAR) ve Catalina Sky Survey'dir. Bulunduktan sonra her DYC optik, kızılötesi ve radar gibi değişik metotlarla gözlenerek boyutları, bileşileri, dönüşleri ve yörünge bilgileri gibi özellikleri daha iyi tespit edilmeye çalışılır. Bu çalışmalara hem profesyonel, hem de amatör astronomlar katılırlar.
Bir cisim gezegen veya aylara fazla yaklaşmasında çekimsel tedirginliklere maruz kalır. Bu etkiler cismin yörüngesini değiştirerek kimi zaman önceden tehlike arz etmeyen bir cismi bir TOC hâline getirir veya tersi olur. Bu, Güneş Sistemi'nin dinamik karakterinden kaynaklanmaktadır.
Kaynakça değiştir
- ^ Task Force on potentially hazardous Near Earth Objects (Eylül 2000). "Report of the Task Force on potentially hazardous Near Earth Objects" (PDF). 27 Eylül 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2006.
- ^ "NEO Discovery Statistics". 3 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar değiştir
- Very Close Approaches (<0.01 A.U.) of PHAs to Earth 1800-220017 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.