TUSAŞ T-625 Gökbey
T-625 Gökbey, Türk Silahlı Kuvvetleri ve Sivil havacılık alanlarında kullanılması amacıyla Türkiye'nin coğrafi ve iklim koşullarına göre Türk mühendisleri tarafından tasarlanan, geliştirilmekte olan ve TUSAŞ tesislerinde üretilen genel amaçlı helikopterdir. Özgün helikopterin ileride UH-1 ve ambulans helikopterlerin yerini alması planlanmaktadır.
| T-625 Gökbey | |
|---|---|
.jpg) 2017 Paris Air Show'da Sergilenen T-625 | |
| Türü | Genel maksat helikopteri[1] |
| Ulusal köken |  Türkiye |
| Üretici | Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ)[2] |
| İlk uçuş | 2018 |
| Durumu | SHGM tarafından sertifiye edildi (29 Haziran 2019) |
| Ana kullanıcı | Türk Silahlı Kuvvetleri Jandarma Genel Komutanlığı Sahil Güvenlik Komutanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü |
| Diğer kullanıcılar | Sağlık Bakanlığı Sivil havacılık |
| Üretim aralığı | 2022- |
Tasarım ve geliştirme değiştir
TUSAŞ, 2010 yılında özgün yerli genel maksat helikopteri için ön tasarım çalışmalarını başlattı.[3] 6 ton sınıfı genel maksat helikopteri projesi için 26 Haziran 2013 tarihinde Özgün Helikopter Programı Sözleşmesi imzalanmış ve 6 Eylül 2013'ten itibaren program takvimi uygulanmaya başlanmıştır.[4] Alp Havacılık, iniş takımı, dişli kutusu ve dinamik bileşenlerin üretimi ve montajından sorumluyken,[5] İspanyol CESA hidrolik sistemleri sağlamak üzere seçildi.[6]
T-625'in başlangıçta 5 ton ağırlığında olması bekleniyor ve 2 adet LHTEC CTS800 motoru kullanması hedefleniyordu. LHTEC CTS800, TUSAŞ T-129 Atak helikopterinde de kullanıldığı için tercih edilmişti. Ancak yerli motor firması TEI tarafından yeni nesil TS1400 motorunun geliştirilmesine başlandı.
Helikopterle ilgili ilk tanıtım 5 Eylül 2014 tarihinde Ankara'da düzenlenen "Yerli Helikopterin Sanayileşmesi" toplantısında yapıldı.[7] T-625 ilk prototip uçuşusunu 6 Eylül 2018'de gerçekleştirdi.[8] 29 Haziran 2019'da T-625 prototipi ilk kez tam donanımlı olarak uçuşunu gerçekleştirdi ve Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından sertifiye edildi.[9] 22 Nisan 2023 tarihinde TS1400 motoru ile ilk test uçuşunu yaptı.[10]
T-625 Gökbey'in 2022 yılında Jandarma Genel Komutanlığı'na yapılacak 3 adet teslimatla beraber 2023 yılından itibaren seri üretime geçmesi öngörülmektedir.[11]
Özellikleri değiştir
.jpg)
Genel özellikleri değiştir
- Mürettebat: 2
- Yolcu kapasitesi: 12 kişi
- Uzunluk: 15,87 metre (52,1 ft)
- Ana rotor çapı: 13,20 metre (43,3 ft)
- Azami kalkış ağırlığı: 6.050 kilogram (13.340 lb)
- Motorlar: 2 × TEI TS1400 Turboşaft, 1.400 mil beygir gücü (1.044 kW) (her biri)
- Standart yakıt tankı: 1.020 kilogram (2.250 lb)
- Harici yakıt tankı: 280 kilogram (620 lb)
- Bagaj hacmi: 1,1 metreküp (39 cu ft)
Performans değiştir
- Azami hız: 165 knot (306 km/sa)
- Seyir hızı: 150 knot (280 km/sa)
- Menzil: 400 deniz mili (740 km)
- Yedek yakıt tankı ile 512 deniz mili (948 km)
- Havada kalış: 3,8+ saat
- Yedek yakıt tankı ile 5+ saat
- Servis tavanı: 20.000 fit (6.100 m)
Aviyonikler değiştir
T625, iki geniş dokunmatik çift Entegre Görev Ekranı (8x20 inç) ve iki dokunmatik ekran veri girişi Dokunmatik Komut Kontrol Ünitesi (8x10 inç) içeren bir ASELSAN cam kokpit ile birlikte dört eksenli çift yedekli otomatik uçuş kontrol sistemine sahiptir. IFR ve VFR tek pilot operasyonları, gece operasyonları ve bilinen buzlanma koşullarında uçuş için tasarlanmıştır.[12] Türkiye Savunma Sanayii Başkanlığı, T-625’te kullanılan çeşitli alt sistemler için çok sayıda patent alındığını bildirmiştir.[13]
Ayrıca bakınız değiştir
Benzer konfigürasyonlar değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ "'T625'in ön tasarımı tamam". TRT Türk. 31 Mart 2014. Erişim tarihi: 5 Eylül 2014.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Gökbey Helikopteri". 11 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2019.
- ^ "TAI T625 Ozgun - Turkey's "Home-grown" Multi-role Helicopter" (İngilizce). 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2019.
- ^ "Milli helikopter için özgün tasarım aranıyor". Hürriyet. 17 Şubat 2014. 6 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2014.
- ^ "From Ozgun to T-625: TAI Designates Indigenous Light Utility Helicopter" (İngilizce). 11 Ocak 2017. 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2019.
- ^ "The new TLUH helicopter by TAI will have a hydraulic system developed by CESA" (İngilizce). 21 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2019.
- ^ "Özgün Helikopter'den ilk kare". Anadolu Ajansı. 5 Eylül 2014. 19 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2014.
- ^ "Özgün helikopter ilk uçuşunu gerçekleştirdi". Anadolu Ajansı. 6 Eylül 2018. 19 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022.
- ^ "Gökbey helikopteri ilk sertifikasyon uçuşunu yaptı". Anadolu Ajansı. 29 Haziran 2019. 9 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022.
- ^ "Milli GÖKBEY helikopteri, Milli TS1400 Motoruyla Uçtu". savunmahaber.com. 22 Nisan 2023. 22 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2023.
- ^ "TUSAŞ 2022 yılında Jandarma'ya ilk Gökbey helikopterini teslim edecek". 5 Ağustos 2021. 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2021.
- ^ "TAI promotes T625 multi-role helicopter". 6 Temmuz 2017. 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Turkey's indigenous helicopter achieves important milestone" (İngilizce). Anadolu Ajansı. 29 Haziran 2019. 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2019.
Dış bağlantılar değiştir
- TAI T625 Genel Maksat Helikopteri3 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Wikimedia Commons'ta TUSAŞ T-625 Gökbey ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |