Suzdal Muharebesi

Suzdal Muharebesi, 7 Temmuz 1445'te Suzdal yakınlarında, Uluğ Muhammed Han tarafından Rusya'ya gönderilen prensler Mahmud ve Yakub liderliğindeki Kazan Tatarları ve Moskova Büyük Dükü II. Vasili'nin ve birlikleri arasında gerçekleşen bir savaştır. Savaşın sonucu, Moskova ordusunun tamamen yenilgisi ve Büyük Dük'ün ele geçirilmesiydi. Savaş, Moskova Knezliği için ciddi sonuçlar doğurdu.

Suzdal Muharebesi
Spaso-Evfimiev Manastırı çevresinden bir görünüm
Tarih 7 Temmuz 1445 Bölge Suzdal'dan çok uzak olmayan Spaso -Evfimiev Manastırı Sonuç Kazan Tatarlarının Zaferi
Taraflar
Moskova Knezliği	Kazan Hanlığı
Komutanlar ve liderler
II. Vasili (POW) Mikhail Andreevich (POW) Ivan Andreevich Vasily Yaroslavich	Mahmud
Güçler
Bilinmiyor ama Kazan Hanlığı'ndan çok daha fazla	3500 kişiden daha az

Arka planı

Uluğ Muhammed Han Kazan tahtını ele geçirdikten sonra 1439'dan başlayarak Rus topraklarına sistematik baskınlar düzenlemeye başladı. 1440'ların ortalarında, baskınlar belirgin şekilde daha sık hale geldi ve 1444'te Han, Suzdal-Nijni Novgorod prensleri ve Altın Orda arasındaki yakın bağların kolaylaştıran Nijni Novgorod'u ilhak etmek için planlar yapmaya başladı. Bu olaylar yaşanırken Moskova Knezliği'nde iç savaş yaşanıyordu. Büyük Moskova prensi II. Vasili ile Kazan Hanı arasında, o zamanlar Volga'da zengin bir şehir ve önemli bir stratejik merkez olan Nijni Novgorod için şiddetli bir mücadele yaşandı. 1444 kışında, Nijni Novgorod'u ele geçiren Han, Murom'u ele geçirerek daha da ilerledi. Bu eylemlere yanıt olarak, II. Vasili birlikleri topladı ve Moskova'dan yola çıktı. 6 Ocak 1445'te Büyük Dük zaten Vladimir'deydi. Vatikan kaynaklarına göre, II. Vasili, hanın savaşa girmeye cesaret edemeden ordusunu Nijni Novgorod'a çekecek kadar etkileyici orduya sahipti. Tatarların ayrı müfrezeleri Murom ve Gorohovets yakınlarında yenildi. Paskalya'nın yaklaşması ordu içerisinde yaygınlaşan salgın ve toprakları Litvanyalılar tarafından beklenmedik bir saldırıya maruz kalan belirli müttefik prenslerin Sukhodrev Savaşı için ayrılması, II. Vasili'nin Moskova'ya dönmesine neden oldu. Moskova'ya geri dönerken iki valisini (Fyodor Dolgoldov ve Yuri Dranitsa) hala Nijni Novgorod'da bulunan askerlere destek amaçlı yolladı.

1445 seferi

Kazan Hanı Uluğ Muhammed Han Moskova'yı üç yerden kuşatmak amacıyla askerlerini üçe ayırmıştı. Bir kısım askerleri Murom'a bir kısmı Gorohovets şehrine ve kendisi de Nijni Novgorod'a gitmişti. Uluğ Muhammed, yaz başında oğulları Mahmud ve Yakub’u Moskova üzerine yolladı. Orduda az kişi bulunduğundan dolayı Kazan Hanı yolda yer alan Çerkezleri'de ordusuna katmıştı. Kazan ordusunun nihai hedefi Vladimir-Suzdal Knezliği idi ve II. Vasili de bunun farkında olduğundan ve bu knezliği elde tutmak amacıyla Udel Knezlerine ve Türk-Tatar Hanzadesi olan Birdibad’a haber göndererek kendisine katılmalarını istedi. Udel Knezleri ve Birdibad, II. Vasili'ye olumlu haber gönderince Knez, 29 Haziranda Yuryev şehrine 6 Temmuzda da Suzdal Knezliğine vardı. Vasili, burada Mojaysk Knezi İvan, Vereya Knezi Mihail ve Serpuhov Knezi Vasiliy Yaroslaviç ile buluştu.

Savaş organizasyonu kötüydü: Prens Ivan Andreevich Mozhaisky, Mikhail Andreevich Vereisky ve Serpukhovskoy'dan Vasily Yaroslavich, Büyük Dük'e çok az güçle geldi ve Dmitry Shemyaka savaşa hiç katılmadı. Büyük dük birliklerinin yavaşlığına rağmen, II. Vasily'ye hizmet eden Tatar prensi Berdedat'ın onlara katılmak için zamanı yoktu. Nihayet 6 Temmuz 1445 gecesi, Suzdal yakınlarında konaklayan Rus ordusunda, düzenlenen yeni seferin sıradan bir askeri yürüyüş olduğu düşüncesi hakimdi. Knezler ve Boyarlar geceyi yiyip içip eğlenerek geçirdiler. Fakat ertesi sabah Türk-Tatarların geldiği haberi alındığında karargahta hareketlilik görüldüyse de, Moskovalılar Kazan Hanlığının ordusunun 3500 kişiden az olduğunu öğrendiklerinde onları hafife almışlardı.

Savaş

6 Temmuz 1445'te küçük Moskova ordusu Suzdal'a ulaştı ve Spaso-Evfimiev Manastırı yakınlarındaki geniş bir çayırda kamp kurdu. Kuvvetlerinin savaşa hazır olup olmadığını kontrol etmek isteyen prensler, tatbikat düzenlediler. Görünen az sayıdaki birlik, II. Vasili'ye takviyelerin gelmesi için umut verdi ve morali yükseltmek için şölen düzenlendi. Görünüşe göre Büyük Dük, Tatarların hala yeterince uzakta olduğuna inanıyordu.

Ancak, 7 Temmuz sabahının erken saatlerinde, Tatarların Nerl'i geçtiklerini bildiren bir haberci kampa koştu. II. Vasili aceleyle valileri tarafından yürütülen alayların savaş pozisyonu almasını emretti. Savaşın başlangıcında Tatar ordusu 2500 nefer iken Rus ordusu ise 1000 nefer idi. Tatarlarla ilk çatışma Spaso-Evfimiev Manastırı'nın sol tarafındaki bir alanda gerçekleşti. Rus ordusu Tatarların zayıf saldırını püskürttü ve Tatarlar geri çekilmeye başladı. Ancak bu bir aldatmacaydı. Tatarlar en sevdikleri numarayı kullandılar: sahte bir geri çekilme. Rus ordusunda komuta birliği eksikliği, bazı savaşçıların Tatar ordusunun peşinden koşmasına, diğerinin ise çarpışma mahallinde ganimet toplamasına neden oldu. Kaçan Tatarlar aniden arkalarını döndüler ve onları takip eden Rus birliklerini kuşattılar. Tatarların kesin bir zaferiyle sonuçlanacak yeni bir savaş başladı. Tatarlar, Büyük Dük'ün kendisini ve Mikhail Andreevich Vereisky'yi yakalamayı başararak Rus kampına girdi. Serpukhovskoy'dan Ivan Andreevich Mozhaisky ve Vasily Yaroslavich yaralandı, ancak kaçmayı başardılar.

Sonuçları

Savaşın Moskova Knezliği için ciddi sonuçları oldu. Suzdal'ı ele geçirip yağmalayan Tatarlar, üç gün sonra Vladimir'e yaklaşarak iç bölgelere sızmaya başladı. Ancak Tatarlar daha ileriye gitmeye cesaret edemediler, aynı anda tüm Vladimir topraklarını soyarak Murom'a doğru çekildiler. 23 Ağustos'ta prensler ordularıyla birlikte Nijni Novgorod'a döndü.

II. Vasili'den alınan pektoral haçlar Moskova'ya gönderildi. Büyük Dük'ün esaretinin kanıtı tüm Moskova'yı dehşete düşürdü. Aynı zamanda, Moskova birkaç bin kişinin hayatına mal olan ve evlerin önemli bir bölümünü yok eden büyük bir yangınla sarsıldı. Bununla birlikte, çok sayıda köylü, Tatarların yakın gelişinden korkarak korunma için şehrin surlarının akın etmeye başladı. Yönetici sınıf ise korkarak şehirden kaçmayı tercih etti. Sıradan insanlar şehrin savunmasını organize etmeye başladılar.

Bununla birlikte, Uluğ Muhammed Han'in kendisi, tüm Kuzey-Doğu Rusya'nın muhalefetiyle karşılaşacağından korkuyordu ve esir II. Vasili ile birlikte, bozkıra daha yakın olan Nijni Novgorod'dan Kurmysh'e taşındı. Oradan Galiç'teki Dmitri Shemyaka'ya bir elçi gönderdi ve böylece II. Vasili'nin daha çok tercih edildiği Moskova aristokrasisinden fidye istedi. Sonuç olarak, aristokratlar büyük miktarda fidye ödemeyi kabul etti ve 1 Ekim'de II. Vasili, Tatar elçisinin Dmitri Shemyaka'dan dönmeden önce diğer mahkûmlarla birlikte salıverdi..

Han, Moskova tahtında oturan ve düzenli olarak haraç toplayacak daha meşru bir hükümdarla ilgileniyordu. Shemyaka'nın saltanatı, hana yalnızca kısa vadeli faydalar sağlayacaktı ve yeni sorunlar yaratacaktı. Bağımlı hale getirilen II. Vasili'nin saltanatı ona daha istikrarlı, karlı ve güvenli görünüyordu.

Savaş sonucunda yapılan antlaşmanın içeriği;

• II. Vasily, kurtulmak için 200 bin ruble verecekti.
• Rus şehirlerinde vergi Kazanlı memurlar tarafından toplanacaktı.
• Türk-Tatar soylularından bazılarına, Rus şehirlerinin gelir kaynaklarından hisseler verildi.
• Oka Nehri yakınındaki Yılatom, Şatsk ve Temnik şehirleri, hanın oğlu Kasım’a verilecekti. Böylece Kasım Hanlığının temelleri atılmıştı.