Sovyet-Litvanya Karşılıklı Yardım Anlaşması

Sovyet-Litvanya Karşılıklı Yardım Anlaşması
	Litvanya Dışişleri Bakanı J. Urbshis, anlaşmayı imzalıyor, 10 Ekim 1939
Tür	İkili anlaşma
İmzalanma	10 Ekim 1939
Yer	Moskova, SSCB
Özgün; imzacılar	Vyaçeslav Molotov ; Juozas Urbshis
Taraflar	SSCB; Litvanya
Dil	Rusça, Litvanca

Sovyet-Litvanya Karşılıklı Yardım Anlaşması, (Litvanca: Lietuvos-Sovietų Sąjungos savitarpio pagalbos sutartis, Rusça: советско-литовский договор о взаимопомощи), 10 Ekim 1939'da Sovyetler Birliği ile Litvanya arasında imzalanan ikili bir anlaşmadır. Anlaşmada belirtilen hükümlere göre Litvanya, tarihi başkenti Vilnius da dahil olmak üzere Vilnius Bölgesi'nin yaklaşık beşte birini ele geçirecek ve karşılığında Litvanya genelinde 20.000 askerden oluşan beş Sovyet askeri üssünün kurulmasına izin verecekti. Aslında Litvanya ile yapılan anlaşma, Sovyetler Birliği'nin 28 Eylül'de Estonya ve 5 Ekim'de Letonya ile imzaladığı anlaşmalara çok benziyordu. Resmi Sovyet kaynaklarına göre Sovyet ordusu, Nazi Almanyası'nın olası saldırılarına karşı zayıf bir ulusun savunmasını güçlendiriyordu.^[1] Anlaşma, Litvanya'nın egemenliğinin etkilenmeyeceğini öngörüyordu.^[2] Ancak gerçekte anlaşma, Litvanya'nın ilk Sovyet işgalinin kapısını açtı ve The New York Times tarafından "bağımsızlığın fiilen feda edilmesi" olarak yorumlandı.^[3]

Anlaşmanın maddeleri

Karşılıklı yardım anlaşması dokuz madde içeriyordu:^[4]

Madde I: Vilnius Bölgesinin ve Vilnius şehrinin Litvanya'ya Devri
Madde II: Saldırı durumunda karşılıklı yardım
Madde III: Sovyetler Birliği, Litvanya Ordusuna mühimmat ve teçhizat açısından yardım
Madde IV: Sovyetler Birliği, birliklerini Litvanya'da konuşlandırma hakkını alır. Üslerin yerleri ayrı bir anlaşmayla belirlenecek.
Madde V: Saldırı durumunda koordineli eylemler
Madde VI: Karşı tarafa karşı ittifaklara katılmama anlaşması
Madde VII: Egemenlik bu antlaşmadan etkilenmez
Madde VIII: II'den VII'ye kadar olan Maddeler 15 yıllık bir süre için geçerlidir ve otomatik olarak 10 yıl daha uzatılır
Madde IX: Yürürlük tarihi

Anlaşmanın aynı zamanda Sovyetlerin yalnızca 20.000 askerini konuşlandırabileceğini belirten gizli bir eki de vardı.^[5]

Kaynakça

^ "Soviet Acclaimed Baltic's Protector". The New York Times: 5. 12 Ekim 1939.
^ Lane, Thomas (2001). Lithuania: Stepping Westward. Routledge. ss. 37-38. ISBN 0-415-26731-5.
^ Gedye, G.E.R. (3 Ekim 1939). "Latvia Gets Delay on Moscow Terms; Lithuania Summoned as Finland Awaits Call to Round Out Baltic 'Peace Bloc'". The New York Times: 1, 6.
^ Johari, J.C. (2000). Soviet Diplomacy 1925–41. Anmol Publications. ss. 54-56. ISBN 81-7488-491-2.
^ Sabaliūnas, Leonas (1972). Lithuania in Crisis: Nationalism to Communism 1939–1940. Indiana University Press. ss. 157-158. ISBN 0-253-33600-7.

[prop-1] "Soviet Acclaimed Baltic's Protector". The New York Times: 5. 12 Ekim 1939.

[lane-2] Lane, Thomas (2001). Lithuania: Stepping Westward. Routledge. ss. 37-38. ISBN 0-415-26731-5.

[3] Gedye, G.E.R. (3 Ekim 1939). "Latvia Gets Delay on Moscow Terms; Lithuania Summoned as Finland Awaits Call to Round Out Baltic 'Peace Bloc'". The New York Times: 1, 6.

[4] Johari, J.C. (2000). Soviet Diplomacy 1925–41. Anmol Publications. ss. 54-56. ISBN 81-7488-491-2.

[crisis-5] Sabaliūnas, Leonas (1972). Lithuania in Crisis: Nationalism to Communism 1939–1940. Indiana University Press. ss. 157-158. ISBN 0-253-33600-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]