Vikipedi

Sırp Demokratik Partisi (Bosna-Hersek)

14 Haziran 2024 tarihinde kontrol edilmiş kararlı sürüm gösterilmektedir. İnceleme bekleyen 1 değişiklik bulunmaktadır.

Sırp Demokratik Partisi (Sırpça: Српска демократска странка/Srpska demokratska stranka, СДС/SDS) Bosna-Hersek'te bir Sırp siyasi partisidir.

Sırp Demokratik Partisi
Српска демократска странка
Srpska demokratska stranka
Genel başkanMilan Miličević (Geçici)
KurucuRadovan Karadžić
Kuruluş tarihi12 Temmuz 1990
MerkezPale, Doğu Saraybosna
İdeoloji
Siyasi pozisyonSağ[2][3]
Temsilciler Meclisi
2 / 42
Halklar Meclisi
1 / 15
Ulusal Meclis
13 / 83
İnternet sitesi
Bosna-Hersek

Ekim 2006'daki parlamento seçimlerinde, Sırp Cumhuriyeti Başbakanı Milorad Dodik liderliğindeki Bağımsız Sosyal Demokratlar İttifakı'na, Sırp Cumhuriyeti'nin önde gelen partisi ve Bosna Hersek'teki ana Sırp partisi konumunu kaybetti.[4] 2010 ve 2014 seçimlerinde küçük kazanımlar elde etmesine rağmen, 2018 yılına gelindiğinde partinin parlamentoda temsil oranı %20'nin altına düştü ve tarihindeki en düşük sandalye sayısına sahip oldu. Sırp Demokratik Partisi, "savaş suçu zanlılarını tutuklayıp uluslararası bir mahkemeye teslim edemediği" gerekçesiyle ABD'nin yaptırımı altında bulunuyor. Yaptırımlar, Amerika Birleşik Devletleri'nden SDP'ye herhangi bir fon ve materyal transferini yasaklar ve bunun tersi durumu için de geçerlidir.[5][6] Parti, Yabancı Varlıkları Kontrol Ofisi ABD ajansı tarafından Özel Olarak Belirlenmiş Vatandaşlar ve Engellenen Kişiler listesinde yer almaktadır.[7]

Tarihi

değiştir

Kuruluşu

değiştir

1990 yılında Radovan Karadžić tarafından kuruldu. Jovan Rašković'in Sırp Demokratik Partisi'nin Hırvatistan'daki Sırplarla yaptığı gibi Bosnalı Sırp toplumunu birleştirmeyi ve bu iki cumhuriyetin federasyondan ayrılması durumunda Yugoslavya'nın (Sırbistan-Karadağ ile "Üçüncü Yugoslavya" olarak) bir parçası olarak kalmayı hedefliyordu.[8]

1991

değiştir

Eylül 1991 boyunca, Bosna-Hersek genelinde çeşitli "Sırp Özerk Bölgeleri" kurmaya başladı. 15 Ekim 1991 tarihinde Bosna parlamentosunun egemenlik oylamasından sonra, Bosna-Hersek'teki Sırpları münhasıran temsil etmek için 24 Ekim 1991 tarihinde Banja Luka'da ayrı bir Sırp Meclisi kuruldu. Ertesi ay, Bosnalı Sırplar, Yugoslavya'nın bir parçası olarak Sırbistan ve Karadağ ile federal bir eyalet olarak kalmak lehine ezici bir oylama ile sonuçlanan bir referandum düzenlediler. Aralık 1991'de parti liderliği tarafından "Sırpların Bosna-Hersek'teki organlarının olağanüstü koşullarda örgütlenmesi ve faaliyetine ilişkin" başlıklı çok gizli bir belge hazırlandı. Bu belge, çeşitli "kriz merkezleri" aracılığıyla gölge hükûmetler ve hükûmet dışı yapıların oluşturulması yoluyla ve Yugoslav Halk Ordusu ile koordinasyon içinde olan sadık Sırpları devralmaya hazırlayarak, ülkedeki her belediyenin ele geçirilmesi için merkezi bir programdı.[9]

Parti başkanları

değiştir
# İsim
(Doğum-Ölüm) 		Portre Görev Süresi
1 Radovan Karadžić
(d. 1945)		   12 Temmuz 1990 19 Temmuz 1996
2 Aleksa Buha
(d. 1939)		   19 Temmuz 1996 1 Temmuz 1998
3 Dragan Kalinić
(d. 1948)		   1 Temmuz 1998 19 Temmuz 2004
4 Dragan Čavić
(d. 1958)		   20 Temmuz 2004 15 Aralık 2006
5 Mladen Bosić
(d. 1961)		   15 Aralık 2006 8 Ekim 2016
6 Vukota Govedarica
(d. 1976)		   14 Ekim 2016 30 Haziran 2019
7 Mirko Šarović
(d. 1956)		   30 Haziran 2019 12 Kasım 2022
— Milan Miličević
(d. 1963)
Geçici		   12 Kasım 2022 Görevde

Seçim sonuçları

değiştir

Parlamento seçimleri

değiştir
Sırp Cumhuriyeti Ulusal Meclisi
Yıl Oy % Sandalye ± Koalisyon Hükûmet
1991 Bosna Parlamentosu'ndan ayrılan milletvekilleri
72 / 83
 — — Hükûmet
1996 568,980 52.3%
45 / 83
   27 — Hükûmet
1997 Bilinmiyor 28.9%
24 / 83
   21 — Muhalefet
1998 160,594 21.7%
19 / 83
   5 — Muhalefet
2000 226,226 36.1%
31 / 83
   12 — Hükûmet
2002 159,164 31.2%
26 / 83
   5 — Hükûmet
2006 103,035 18.27%
17 / 83
   9 — Muhalefet
2010 120,136 18.97%
18 / 83
   1 — Muhalefet
2014 173,824 26.26%
21 / 83
   3 SRS RS ile Muhalefet
2018 123,515 18.04%
16 / 83
   5 SRS RS ie Muhalefet
2022 95,648 14.95%
13 / 83
   3 — Muhalefet

Cumhurbaşkanlığı seçimleri

değiştir
Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı
Seçim # Aday Oy % Not Sonuç
1996   1. Momčilo Krajišnik 690,646 67.3% — Evet
1998   2. Momčilo Krajišnik 314,236 44.7% — Hayır
2002   1. Mirko Šarović 180,212 35.5% — Evet
2006   2. Mladen Bosić 130,824 24.2% — Hayır
2010   2. Mladen Ivanić 285,951 47.31% Destek Hayır
2014   1. Mladen Ivanić 318,196 48.71% Destek Evet
2018   2. Mladen Ivanić 292,065 42.74% Destek Hayır
2022   2. Mirko Šarović 224,912 35.45% — Hayır
Sırp Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı
Seçim # Aday Oy % Not Sonuç
1996   1. Biljana Plavšić 636.654 59.2% — Evet
1998   1. Nikola Poplašen 322,684 43.9% Destek Evet
2000   1. Mirko Šarović 313,572 49.8% — Evet
2002   1. Dragan Čavić 183,121 35.9% — Evet
2006   2. Dragan Čavić 163,041 29.4% — Hayır
2007   2. Ognjen Tadić 142,898 33.8% — Hayır
2010   2. Ognjen Tadić 227,239 35.92% — Hayır
2014   2. Ognjen Tadić 296,021 44.28% — Hayır
2018   2. Vukota Govedarica 284,140 41.81% — Hayır
2022   2. Jelena Trivić 268,649 42.84% Destek Hayır

Makamlar

değiştir

Sırp Demokratik Partisi üyelerinin görevde olduğu makamlar:

Bosna Hersek Cumhurbaşkanlığı Üyesi Yıllar
Momčilo Krajišnik 1996-1998
Mirko Šarović 2002-2003
Borislav Paravac 2003-2006
Bosna-Hersek Başbakanı Yıllar
Boro Bosić 1997-1999
Spasoje Tuševljak 2000
Sırp Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yıllar
Radovan Karadžić 1992-1996
Biljana Plavšić 1996-1998
Mirko Šarović 2000-2002
Dragan Čavić 2002-2006
Sırp Cumhuriyeti Başbakanı Yıllar
Branko Đerić 1992-1993
Vladimir Lukić 1993-1994
Dušan Kozić 1994-1995
Rajko Kasagić 1995-1996
Gojko Kličković 1996-1998
Pero Bukejlović 2005-2006
Sırp Cumhuriyeti Ulusal Meclisi Başkanı Yıllar
Momčilo Krajišnik 1992-1996
Dragan Kalinić 1996-1998
2000-2004
Dušan Stojičić 2004-2006

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b Nordsieck, Wolfram (2018). "Bosnia–Herzegovina". Parties and Elections in Europe. 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2018. 
  2. ^ Nardelli, Alberto; Dzidic, Denis; Jukic, Elvira (8 Ekim 2014). "Bosnia and Herzegovina: the world's most complicated system of government?". The Guardian. 4 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2018. 
  3. ^ Arnautović, Suad (2018). "The Presidentialisation of Political Parties in Bosnia and Herzegovina: A Mitigated Presidentialism". Passarelli, Gianluca (Ed.). The Presidentialisation of Political Parties in the Western Balkans. Palgrave Macmillan. s. 87. ISBN 978-3-319-97352-4. 
  4. ^ Eralp, Doğa U. (2012). Politics of the European Union in Bosnia-Herzegovina: Between Conflict and Democracy. Lexington Books. s. 21. ISBN 978-0-7391-4945-4. 
  5. ^ [1] 22 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ "US Places Sanctions on Bosnian Serb Officials". L.A. Times. Associated Press. 26 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2015. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Richard Boucher, yaptırımlar uyarınca Sırp Demokratik Partisi'nin ABD'de sahip olduğu her türlü mal varlığının dondurulacağını söyledi. Ayrıca, partinin herhangi bir üyesinin veya ortağı Demokratik İlerleme Partisi'nin ABD'ye girmesinin yasaklanacağını söyledi. 
  7. ^ "Office of Foreign Assets Control black list" (PDF). Office of Foreign Assets Control. 23 Şubat 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2016. 
  8. ^ "Raškovićeva SDS obnovljena u Beogradu" (Sırpça). Vesti online. 5 Mart 2011. 7 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2018. 
  9. ^ Gow, James (2003). The Serbian Project and Its Adversaries: A Strategy of War Crimes. Montreal: McGill-Queen's University Press. ss. 122-123. ISBN 1850654999. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sırp_Demokratik_Partisi_(Bosna-Hersek)&oldid=33140483" sayfasından alınmıştır