Raden Adjeng Kartini

Raden Adjeng Kartini, Javalı Raden Adjeng Kartini bazen Raden Ayu Kartini olarak bilinen, Endonezya’nın önde gelen kadın kahramanıydı. Ayrıca kızlar için eğitim alanında ve Endonezyalılar için kadın hakları alanında öncü oldu. Üst sınıf ve Hollanda kolonisi olan bir ailede dünyaya geldi. Endonezya’da dili Felemenkçe olan bir ilk okula başladı. Daha çok eğitim istedi ancak bu seçenek, kendisi ve diğer Cava topluluğundaki kızlar için mümkün değildi. Hollanda Etik İlkesinin uygulanmasından sorumlu, J.H. Abendanon’u da içeren çeşitli yetkililer ve etkili insanlarla temasa geçti. Kartini, duygu ve düşünceleri hakkında mektuplar yazdı ve bunlar daha sonra ‘’Karanlıktan Aydınlığa, Köydeki Kadınların Hayatı ve Javalı Bir Prensesin Mektupları’’ isimleriyle bir Hollanda dergisinde yayınlandı. Günümüzde onun doğum günü ‘’Kartini Günü’’ olarak kutlanır. Tasavvuf ilgisini çekti ve çok eşliliğe karşı çıktı. Kızların eğitimi için yaptığı savunma, kendi kızları tarafından devam ettirildi. Kartini okullarına onun adı verildi ve kızların eğitim masraflarını karşılamak için onun adında bir fon kuruldu.

Hayatı

Kartini, Hollanda kolonisinin bir parçası olan Hollandalı Doğu Hindistan’ın Cava kentinde varlıklı bir ailede dünyaya geldi. Kartini’nin babası Sosroningrat, Japera’nın Regency şefi oldu. Aslında Kartini’nin babası Mayong’un Regency şefiydi. Annesi Ngasirah, Madirono’nun ve Telukawur’daki bir din öğretmenin kızıydı. Onun ilk eşiydi ancak en önemlisi değildi. Bu zamanda, çok eşlilik soylular arasında yaygın bir uygulamaydı. Ayrıca o, Cavalı Bir Prensesin Mektupları’nı yazdı. Koloni düzenlemeleri, bir soylu ile evlenebilmek için Regency şefi olmayı gerektirirdi. Ngasirah yeteri kadar soylu olmadığı için babası onu Raja Madura’nın doğrudan torunu olan Woerjan ile ikinci kez evlendirdi. Bu ikinci evlilikten sonra, ikinci eşinin kendi babası olan Tjitrowikromo’yu yerinden ederek Jepara’nın Regency şefliğine yükseltildi. Kartini üvey kardeşlerde dâhil olmak üzere on bir çocuklu bir ailenin beşinci çocuğu ve ikinci büyük kızıydı. Çok entelektüel bir geleneğe sahip bir ailede dünyaya geldi. Kartini'nin ağabeyi Sosrokartono başarılı bir dilbilimciyken, dedesi Pangeran Ario Tjondronegoro IV, 25 yaşındayken Regency Şefi oldu. Kartini’nin ailesi ona sadece on iki yaşına kadar okula gitmesine izin verdi. Bu konuların yanı sıra, Cavalı kadınlar için alışılmamış bir başarı olan Felemenkçeyi öğrendi. On iki yaşına girdiğinde, Cavalı soylu aileler arasında yaygın olan, genç kızları evliliğe hazırlamak amacıyla evde inzivaya çektirildi. Bu inziva sırasında kızların evlenene kadar ebeveynlerinin evinden ayrılmalarına izin verilmezdi, bu noktada onların üzerindeki otorite kocalarına devredildi. Kartini’nin babası özel dikiş kursu alması ve toplumda görünmesi için bazen ona ayrıcalık tanıyıp hoşgörülü davrandı. İnziva sırasında Kartini kendi kendini eğitmeye devam etti çünkü o Felemenkçe konuşabiliyordu ve bir sürü mektup arkadaşına sahipti. En iyi arkadaşı olan Rosa Abendanon bunlardan biriydi. Kitaplar, gazeteler ve Avrupa dergileri, Kartini'nin Avrupa feminist düşüncesine olan ilgisini çekti ve o zamanlar çok düşük bir sosyal statüye sahip olan yerli Endonezyalı kadınların koşullarını iyileştirme arzusunu teşvik etti. Kartini'nin okudukları, Pieter Brooshooft tarafından düzenlenen Semarang gazetesi De Locomotief'in yanı sıra, kitapçılar tarafından abonelere dağıtılan dergilerden Leestrommel'i de içeriyordu. Ayrıca yayınladığı katkıları göndermeye başladığı Hollandalı kadın dergisi olan De Hollandsche Lelie'nin yanı sıra kültür ve bilim dergilerini de okudu. Yirmisinden önce Max Havelaar ve Multatuli’nin Aşk Mektupları’nı okumuştu. Louis Couperus'un De Stille Kracht'ı, Frederik van Eeden, Augusta de Witt, romantik-feminist yazar Goekoop de-Jong Van Eek ve Berta von Suttner'ın savaş karşıtı bir romanı olan Die Waffen Neider’in eserlerini okudu. Hepsi Felemenkçe idi. Kartini'nin endişeleri yalnızca kadınların özgürleşmesi alanında değil, toplumunun diğer sorunlarıydı. Kartini, kadınların özgürlüklerini, özerkliklerini ve yasal eşitliklerini kazanma mücadelesinin sadece daha geniş bir hareketin parçası olduğunu gördü. Kartini'nin ailesi, daha önce üç eşi olan Rembang Regency Şefi Joyodiningrat ile evliliğini ayarladı. 12 Kasım 1903’te evlendi. Bu, Kartini'nin isteklerine aykırıydı, ancak hasta babasını yatıştırmak için kabul etti. Kocası Kartini'nin amaçlarını anladı ve Rembang Regency Ofis binasının doğu tarafında kadınlar için bir okul açmasına izin verdi. Kartini'nin tek oğlu 13 Eylül 1904'te doğdu. Birkaç gün sonra 17 Eylül 1904'te Kartini, 25 yaşında öldü. Bulu Rembang Köyü'ne gömüldü. R.A Kartini örneğinden esinlenen Van Deventer ailesi, kadınlar için okullar inşa eden R.A. Kartini Vakfını ve 1912'de Semarang'daki 'Kartini'nin Okullarnı', Surabaya, Yogyakarta, Malang, Madiun, Cirebon'da kurdu ve bunu diğer bölgelerdeki diğer kadın okulları izledi. 1964’te başkan Sukarno, Kartini'nin 21 Nisan olan doğum gününü 'Kartini Günü' olarak resmi tatil ilan etti. Bu karar eleştirildi. Kartini Günü'nün 22 Aralık'ta Endonezya'da Anneler Günü ile birlikte kutlanması önerildi. R.A. Kartini’nin ulusal kahraman olarak seçilmesi, onun aksine, sömürgelere karşı silahlanan kadınları gölgelemeyecekti. Buna karşın, R.A.Kartini’nin önemini fark edenler, onun sadece Endonezya'da kadın statüsünü yükselten bir feminist olmadığını savunuyordu, o ayrıca halkı adına mücadele eden ve bağımsızlık için ulusal mücadelede rol oynayan yeni düşüncelerle dolu, milliyetçi bir kişiydi.

Mektuplar

Raden Adjeng Kartini öldükten sonra, Doğu Hint Adaları Kültür, Din ve Endüstri Bakanı Sn. J. H. Abendanon, Kartini'nin Avrupa'daki arkadaşlarına gönderdiği mektupları topladı ve yayınladı. Kitap Door Duisternis tot Licht (Işık Karanlığın Dışından Gelir) olarak adlandırıldı ve 1911'de yayınlandı. Son baskısında yer alan bazı ek mektuplarla birlikte beş baskısı geçti ve Agnes L. Symmers tarafından İngilizceye tercüme edildi ve Cavalı Prensesin Mektupları başlığı altında yayınlandı. R.A. Kartini’nin yerli Cavalı bir kadın tarafından yazılan mektuplarının yayınlanması, Hollanda'da büyük ilgi gördü ve Kartini'nin fikirleri Cava’da yaşayan Hollandalı yerli kadınların görüşlerini değiştirmeye başladı. Onun fikirleri, bağımsızlık mücadelesinde tanınmış kişiler için de ilham kaynağı oldu. R.A. Kartini’nin mektuplarında şüphe uyandıran bazı gerekçeler ve Abendanon'un uydurduğu şüpheli iddiaları vardı. Bu şüphelerin ortaya çıkış nedeni, Kartini'nin kitabı, Hollanda Sömürge Hükümeti'nin Hollanda Doğu Hindistan'da, Hollanda Etik Politikası uyguladığı bir dönemde yayınlandı ve Abendanon, bu politikanın en önde gelen destekçilerinden biri oldu. R.A.Kartini’nin mektuplarının büyük çoğunluğunun nerede olduğu bilinmiyor. Son Sulastin Sutrisno'ya göre, Hollanda Hükümeti J. H. Abendanon'un torunlarını takip edemedi.

Fikirler

Endonezyalı kadınların durumu

Mektuplarında, Raden Adjeng Kartini, o sırada hâkim olan sosyal koşullar hakkındaki görüşlerini, özellikle yerli Endonezyalı kadınların durumunu yazdı. Mektuplarının çoğu, Java'nın kadınların gelişimine engel olan kültürel eğilimi protesto ediyor. Kadınların öğrenebilmesi ve çalışabilmesi için özgürlüğüne sahip olmalarını istedi. R.A. Kartini düşüncelerini ve hırslarını, Zelf-ontwikkeling, Zelf-onderricht, Zelf-vertrouwen, Zelf-werkzaamheid ve Solidariteit’leride içeren eserleri yazdı. Bu fikirlerin hepsi dindarlık, Wijsheid en Schoonheid, yani insancıllık ve milliyetçilik ile birlikte Tanrı, bilgelik ve güzellik inancına dayanıyordu. Kartini'nin mektupları ayrıca onun yurtdışından gelecek olan destek umudunu da açıkladı. Zeehandelaar Estell "Stella" ile yazışmasında, R.A. Kartini, Avrupa gençleri gibi olma arzusunu dile getirdi. Gelenekler tarafından dışlanmış, çalışamayan, yalnız bırakılmış ve tanımadıkları erkeklerle çokeşli evlilikler yapmaya hazır olması gereken Cavalı kadınların acılarını tasvir etti.

Vejetaryen Yaşam Biçimi

Raden Adjeng Kartini'nin vejetaryen bir hayatı yaşamak istediği, Ekim 1902'de, 23 yaşına olan kocası Abendanon'a gönderdiği bir mektuptan biliniyor. Bir keresinde R.A. Kartini yazdı ki; ‘’ Bir zamanlar vejetaryen olabileceğimizi düşünüyorduk, yıllardır sadece sebze yedim, ancak halen bunu devam etmek için yeterli ahlaki cesaretim yok. Hâlâ çok gençim. O, ayrıca bu tür bir yaşam biçiminin dini düşünceyle olan ilişkisini vurguladı ve "Bir vejetaryen olarak yaşamanın, Yüce Tanrı için dua etmeksizin bir dua" olduğunu aktardı.

Kartini

R.A. Kartini, babasını derinden seviyordu, ancak onun için duyduğu derin sevginin, hırslarının gerçekleştirilmesinde bir başka engel haline geldiği açıktır. Babası, kızlarının on iki yaşına kadar okula gitmesine izin verecek kadar ilericiydi ancak bu noktadan sonra daha ileri eğitime kapılarını sıkıca kapattı. Mektuplarında, babası da Kartini'ye olan sevgisini dile getirdi. Daha öncesinde kalem arkadaşlarıyla yazışmasını engellemiş olmasına rağmen sonunda onun Batavia'da (şimdi Jakarta'da) öğretmen olmak için çalışmasına izin verdi. Birçok arkadaşı, Kartini'nin hırsı engellendiğinde oluşan hayal kırıklığını dile getirdi. Sonunda, Japonya'daki eğitim planları, Bayan Abendanon'un tavsiyesi üzerine, Kartini ve kız kardeşi R.Ayu Rukmini için en iyisi olan Tokyo'ya yolculuk planlarına dönüştü. Bununla birlikte, 1903'te 24 yaşındayken, Tokyo'da bir öğretmen olarak çalışma planları boşa çıktı. Bayan Abendanon'a olan bir mektubunda, Hollanda Eğitim Dairesi’nin sonunda R.A. Kartini ve R.Ay. Rukmini’ye Batavia'da okumak için izin vermiş olmasına rağmen; R.A. Kartini, planından evleneceği için vazgeçtiğini "Kısacası, artık bu fırsatı değerlendirmek istemiyorum, çünkü evlenmek üzereyim, diye yazdı. Düğün yaklaşırken R.A. Kartini'nin Cava’nın geleneksel adetlerine yönelik tutumu değişmeye başladı. Daha hoşgörülü oldu. Evliliğinin, yerli kadınlar için bir okul açma hırsına karşı iyi bir talih olduğunu hissetmeye başladı. Mektuplarında, sadece değerli kocasının Jepara'daki oyma endüstrisini geliştirme ve yerel kadınlar için okul açma isteğini desteklemesinin yanı sıra, bir kitap yazacağını da belirtti. Maalesef bu hırs, 1904'te henüz 25 yaşındayken erken ölümünden dolayı gerçekleştirilmedi.

Miras

Bogor, Jakarta ve Malang'da onun adı verilen Kartini Okulları açıldı. Hollanda'da da onun adına bir topluluk kuruldu.

Kartini Günü

Sukarno'nun eski devlet düzeni, 21 Nisan'ı, kadınları hatırlatmak ve kadınların "kalkınmanın baskın devlet söylemine" katılmaları için Kartini Günü ilan etti. Suharto'nun yeni devlet düzeni, Kartiniyi radikal kadınların kurtuluşçusu imajından, sadece kebaya(yerel kıyafet) giymiş, yemek yapmakla görevli bir kadın ve itaatkâr bir kız olarak tasvir etti. Hari Ibu (Anne) Kartini veya Anne Kartini Günü olarak bilinen bu vesileyle, Kartini'nin kıyafetini taklit ettiğini düşünen genç kızlar; sıkı, hazır giyim ceketleri, batik gömlekler, saç modelleri hazırlamak ve süslü takı giymek zorunda kaldılar. Ancak gerçekte, icat edilen kıyafetler onun giydiklerinden daha uyumsuzdu.

Notlar

• Raden Adjeng, priyayi'nin evli kadınları veya Robe sınıfının Java soyluları tarafından verilen unvandır.
• Endonezya 1800-1950 Irmak
• Harvard Asia, Üç Aylık Arşivi 16 Ağustos 2006, Wayback Machine'de arşivlendi.
• RA. Kartini ", Guratan Pena, 27 Nisan 2006. 2013-03-17 tarihinde alındı.
• Lukas Adi Prasetya (2010-04-21). "Siapa Menyangka RA Kartini Vejetaryen". Kompas.com. Bulundu 2013-03-17.
• Güneydoğu Asya'da İdeoloji ve Devrim 1900-75 Clive J Christie, Clive J. Christie
• Bulbeck, Chilla (2009). Asya Pasifik'teki cinsiyet, sevgi ve feminizm: gençlerin tutumlarının kültürler arası bir çalışması. Asya'daki ASAA kadınları. Londra New York: Routledge. ISBN 9780415470063.
• Yulianto, Vissia Ita (21 Nisan 2010). "Bugün Kartini Gününü kutluyor musunuz?". Jakarta Post. 15 Mart 2013'te alındı.
• Ramusack, Barbara N. (2005). "Güney ve Güneydoğu Asya'da Kadın ve Toplumsal Cinsiyet". Bonnie G. Smith'de. Küresel Perspektifte Kadın Tarihçesi. Illinois Press Üniversitesi. sf 101-138 [129]. ISBN 978-0-252-02997-4. 15 Mart 2013'te alındı.

Kaynakça

• Raden Adj. Kartini (1912), Door duisternis licht, J.H.'nin önsözüyle birlikte. Abendanon, Lahey
• M.C. Van Zeggelen (1945), "Kartini", J.M. Meulenhoff, Amsterdam (Felemenkçe)
• Raden Adjeng Kartini (1920), Bir Javalı Prensesin Mektupları, Agnes Louise Symmers tarafından Louis Couperus, New York'un önsözüyle çevirdi: Alfred A. Knopf, ISBN 0-8191-4758-3 (1986 baskısı), ISBN 1-4179 -5105-2 (2005 baskısı)
• M.Vierhout (1942), "Raden Adjeng Kartini", Oceanus, Den Haag ( Felemenkçe)
• F.G.P. Jaquet (kırmızı), Kartini (2000); Surat-surat kepada Ny. R.M. Abendanon-Mandri'den suaminya. 3. baskı. Jakarta: Cimbatan, xxii + 603 s.
• Elisabeth Keesing (1999), Betapa besar pun sebuah sangkar; Hidup, suratan dan karya Kartini. Jakarta: Djambatan, v + 241 pp.
• J. Anten (2004), Honderd (vijfentwintig) jaar Raden Adjeng Kartini; Een İndonezya ülkesi, Nieuwsbrief'de Nederlands Fotogenootschap 43: 6-9'da düzenlendi.

Dış bağlantılar

• Kartini at Project Gutenberg eserleri
• İnternet Arşivinde bulunan Kartini tarafından yazılan ya da hakkında olan eserler
• Koninklijk Instituut voor Taal, Land-en Volkenkunde (KITLV) / Hollanda ve Leiden'deki Royal Hollanda Enstitüsü "ndeki Kartini arşiv envanteri." (PDF).