Vikipedi

Paul-Henri Sandaogo Damiba

Burkinalı asker ve cunta lideri

Paul-Henri Sandaogo Damiba (d. Ocak 1981[2]), 31 Ocak 2022'den bir darbeyle görevden alındığı 30 Eylül 2022'ye kadar Burkina Faso'nun geçici cumhurbaşkanı olarak görev yapan Burkinalı subaydır. Damiba, sadece sekiz ay önce, 24 Ocak 2022'de Cumhurbaşkanı Roch Marc Christian Kabore'yi bir darbeyle görevden aldığında iktidara gelmişti.[3][4]

Paul-Henri Sandaogo Damiba
Damiba, 2022
Burkina Faso Geçici Cumhurbaşkanı
Görev süresi
31 Ocak 2022 - 30 Eylül 2022
Başbakan Albert Ouédraogo
Yerine geldiği Roch Marc Christian Kaboré
Yerine gelen Ibrahim Traore
Koruma ve Restorasyon için Yurtsever Hareket Başkanı
Görev süresi
24 Ocak 2022 - 30 Eylül 2022
Başkan Yardımcısı Sidsoré Kader Ouédraogo
Yerine gelen Ibrahim Traore
Milli Savunma ve Gaziler Bakanı
Görev süresi
12 Eylül 2022[1] - 30 Eylül 2022
Başbakan Albert Ouédraogo
Yerine geldiği Aimé Barthélemy Simporé
Yerine gelen Boş
Kişisel bilgiler
Doğum 1 Ocak 1981 (43 yaşında)
Ouagadougou, Yukarı Volta (günümüzde Burkina Faso)
Milliyeti Burkina Fasolu
Bitirdiği okul École militaire
Askerî hizmeti
Bağlılığı  Burkina Faso
Branşı Burkina Faso Ordusu
Hizmet yılları 2003-2022
Rütbesi Yarbay
Birimi Cumhurbaşkanlığı Güvenlik Alayı (2011'e kadar)
Çatışma/savaşları Burkina Faso'daki cihatçı isyan
Ocak 2022 Burkina Faso Darbesi
Eylül 2022 Burkina Faso Darbesi

Hayatın erken dönemi ve eğitim değiştir

Paul-Henri Sandogo Damiba 1981 yılında doğdu. Paris'teki École militaire'den mezun oldu. Çalışmaları sırasında, orada eğitim görmekte olan geleceğin Gine Cumhurbaşkanı Alpha Condé ile bir araya geldi.[5] Paris'teki Conservatoire national des arts et métiers'den (CNAM) kriminoloji alanında yüksek lisans derecesine ve yönetim, komuta ve strateji alanlarında savunma uzmanı sertifikasına sahiptir.[6] 2010'dan 2020'ye kadar Amerika Birleşik Devletleri'nde eğitim tatbikatları yaptı.[2]

Askerî kariyer değiştir

Damiba bir yarbay ve Ouagadougou, Manga, Koudougou ve Fada N'Gourma'yı kapsayan üçüncü askeri bölgenin komutanı. Blaise Compaoré'nin eski başkanlık muhafızı olan Başkanlık Güvenlik Alayının (RSP) eski bir üyesidir.[7][8] Damiba, bir ordu isyanından sonra 2011'de RSP'den ayrıldı.[9]

O dönemden Burkina Faso medyasında yer alan haberlere göre 2019'da Damiba, Burkina Faso'da bir geçiş hükûmetini kısa süreliğine deviren 2015 darbesinin arkasındaki komplocuların davasında ifade verdi.[3]

Damiba, Burkina Faso'daki cihatçı ayaklanma sırasındaki eylemleri nedeniyle büyük bir popülerlik kazandı.[10] Geçmişte Burkina Faso hükûmetine İslamcı isyancılara karşı Rus Wagner Grubu'ndan paralı askerler toplaması çağrısında bulundu. Roch Marc Kabore hükûmeti, bunun Burkina Faso'yu Batı'dan uzaklaştıracağı gerekçesiyle teklife kesinlikle karşı çıktı.[11]

2021'in sonlarında, bir cihatçı ordusu Inata, Soum'daki bir jandarma üssünü ele geçirerek 49 jandarma ve dört sivili öldürdü. Saldırıdan önce hükûmetin jandarmalara kötü muamelesine ilişkin ifşaatların tetiklediği saldırıya yanıt olarak önemli bir gürültü koptu ve çok sayıda hükûmet yetkilisini istifa etmeye veya bakanlıklarını değiştirmeye zorladı.[12] Çevrimiçi Afrika-Amerikalı referans merkezi BlackPast.org'a göre "Daha sonra Inata'daki jandarmaların iki hafta boyunca yiyecek erzak almadıkları ortaya çıktı... [onlar] hayatta kalabilmek için civardaki hayvanları katletmeye zorlandılar."[13] Cumhurbaşkanı Kabore, o zamana kadar Inata'daki olaylardan derinden etkilenen Damiba'yı,[13] Doğu Burkina Faso ve Ouagadougou için güvenlik arayacak bir "terörle mücadele operasyonları" bakanlığının başına atadı.[12]

2021'de Damiba, İslamcılara karşı mücadele hakkında "Batı Afrika Orduları ve Terörizm: Belirsiz Tepkiler?" adında bir kitap yazdı.[14]

Damiba, bir dizi Amerika Birleşik Devletleri programı aracılığıyla eğitim aldı. 2010 ve 2020 yıllarında Flintlock Ortak Kombine Değişim Eğitimi tatbikatlarına katıldı. 2013 yılında Damiba, ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından finanse edilen Afrika Acil Durum Operasyonları Eğitim ve Yardım kursuna katıldı.[15] 2013 ve 2014 yıllarında Damiba, Afrika için Askeri İstihbarat Temel Subay Kursuna katıldı. 2018 ve 2019 yıllarında Burkina Faso'da ABD Savunma Bakanlığı Sivil Askeri Destek Elemanı ile eğitim aldı.[16]

İktidara gelme, yönetim ve düşüş değiştir

Daha fazla bilgi: Ocak 2022 Burkina Faso Darbesi ve Eylül 2022 Burkina Faso Darbesi

Damiba, 24 Ocak 2022'de düzenlenen askerî darbeye katıldı. Cumhurbaşkanı Kaboré ve Başbakan Zerbo ordu tarafından gözaltına alındı ve görevden alındı.[17] Ouagadougou'da halk darbeyi kutlarken, bazı yandaşlar İslamcı terörle mücadelede Rusya'dan yardım alma çağrılarının bir işareti olarak Rus bayrakları taşıdı.[18] Kontrol altına alınan devlet televizyonundan yapılan açıklamada parlamento, hükûmet ve anayasanın feshedildiği açıklandı.[19] 31 Ocak 2022'de askeri cunta, anayasayı restore etti ve Damiba'yı geçici cumhurbaşkanı olarak atadı.[20]

Başında Damiba olmak üzere, Koruma ve Restorasyon için Yurtsever Hareket askeri cuntası güvenliği artırma ve nihayetinde sivil yönetimi yeniden kurma sözü verdi. Ancak, askeri rejim cihatçıları yenemedi; bunun yerine isyancılar ve diğer devlet dışı aktörler operasyonlarını genişlettiler ve Eylül 2022'ye kadar ülkenin %40'ını kontrol ettiler. Birçok askeri görevli, Damiba'nın isyana odaklanmadığına inanarak ondan memnun kalmadı.[21][22][23] Cihatçı isyancılar Eylül 2022'de birkaç büyük saldırı başlattı ve geçici cumhurbaşkanının kabinesini değiştirmesine neden oldu. 12 Eylül'de Damiba savunma bakanı General Aimé Barthélemy Simporé'yi görevden aldı ve pozisyonu kendisi üstlendi. Ayrıca Albay-Binbaşı Silas Keita'yı ulusal savunmadan sorumlu bakan delegesi olarak atadı.[1] Bu değişiklikler, hoşnutsuz ordu unsurlarını tatmin etmedi.[21][22]

30 Eylül 2022'de Damiba, Yüzbaşı Ibrahim Traore başkanlığındaki memnun olmayan ordu unsurları tarafından devrildi. Bu darbe, Damiba'nın iktidara gelmesinden sekiz ay sonra meydana geldi.[21][22][24] Sahel uzmanı ve Calgary Üniversitesinden akademisyen Abdul Zanya Salifu, cihatçıları yenememe konusundaki yetersizliğinin Damiba'nın düşüşüne yol açtığını, çünkü güvenliği iyileştirme vaadinin ilk etapta iktidarı almasının gerekçesi olduğunu savundu.[23]

Darbeden sonra Damiba'nın nerede olduğu başlangıçta bilinmiyordu. Traoré liderliğindeki yeni cunta daha sonra Damiba'yı bir karşı darbe yapmak için Fransız askeri üssü Kamboinsin Kampı'na doğru kaçmaya çalışmakla suçladı. Ancak Damiba suçlamayı reddetti ve Traore daha sonra Fransa'nın dahil olduğunu düşünmediğini belirtti. Fransa, Eylül 2022 Darbesi'yle ilgisi olduğunu reddetti.[25][26]

Dini ve topluluk liderleri 2 Ekim'de Damiba'nın kendisi ve Traoré arasında arabuluculuk yaptıktan sonra görevinden istifa etmeyi kabul ettiğini duyurdu. Damiba, karşılığında, müttefiklerinin korunacağı, güvenliği ve hakları için bir garanti ve yeni cuntanın Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğuna (ECOWAS) sivil yönetimin iki yıl içinde yeniden kurulması konusunda verdiği sözü yerine getireceği de dahil olmak üzere yedi garanti talep etti.[27] Traoré anlaşmayı kabul etti ve Damiba'nın Togo'ya sürgüne gitmesine izin verildi.[28]

Toplumsal imaj değiştir

Ocak 2022 darbesi Burkina Faso'da oldukça popülerdi.[29][30][31] Damiba, konuşmaları sırasında taktığı kırmızı bere ile tanındı[32] ve konuşmalarında Damiba'nınkine benzer söylemler taşıyan Burkina Faso devrimcisi ve kurucu babası Thomas Sankara'nın Damiba üzerinde bir izlenimi olduğuna inanılıyor.[33] Damiba, cihatçılarla mücadele faaliyetleri nedeniyle darbeden önce zaten övgü almıştı.[34]

Damiba isyanı kontrol altına alamadığını kanıtlayınca, ona verilen halk desteği keskin bir şekilde azaldı. Eylül 2022'de devrildiğinde, başkentteki gruplar, onu görevden alanlara desteklerini ifade etmek için toplandılar.[23]

Kaynakça değiştir

  1. ^ a b "Burkina Faso's military leader sacks defence minister amid jihadist attacks". France 24 (İngilizce). 13 Eylül 2022. 13 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2022. 
  2. ^ a b "Who is Burkina Faso coup leader Lt-Col Damiba?". BBC News (İngilizce). 26 Ocak 2022. 29 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2022. 
  3. ^ a b "Fresh from promotion, Burkina Faso writer-colonel leads a coup". Reuters (İngilizce). 24 Ocak 2022. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022. 
  4. ^ "Burkina Faso restores constitution, names coup leader president". www.aljazeera.com (İngilizce). 31 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2022. 
  5. ^ Legifrance (12 Şubat 2022). "Order of February 12, 2019 granting the higher military studies certificate". 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Who is Paul-Henri Damiba, leader of the Burkina Faso coup?". Al Jazeera (İngilizce). 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022. 
  7. ^ "Biographie: Qui est réellement Paul-Henri Sandaogo Damiba". Africanolimit (Fransızca). 24 Ocak 2022. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  8. ^ "Coup d'Etat au Burkina : qui est Paul Henri Damiba" (Fransızca). 24 Ocak 2022. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  9. ^ "Qui est le nouvel homme fort ?". L'Observateur Paalga (Fransızca). 28 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2022. 
  10. ^ "Burkina Faso coup: Why soldiers have overthrown President Kaboré". BBC News (İngilizce). 25 Ocak 2022. 26 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2022. 
  11. ^ Jr, Philip Obaji (25 Ocak 2022). "African President Was Ousted Just Weeks After Refusing to Pay Russian Paramilitaries". The Daily Beast (İngilizce). 28 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2022. 
  12. ^ a b "Who is Paul-Henri Sandaogo Damiba, leader of Burkina Faso's military takeover?". RFI (İngilizce). 25 Ocak 2022. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2022. 
  13. ^ a b "Paul-Henry Sandaogo Damiba (1981- ) •" (İngilizce). 16 Mayıs 2022. 15 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2022. 
  14. ^ "Burkina Faso coup: Why soldiers have overthrown President Kaboré". BBC News. 25 Ocak 2022. 26 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022. 
  15. ^ "Who is Burkina Faso coup leader Lt-Col Damiba?". BBC (İngilizce). 26 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2022. 
  16. ^ Turse, Nick (26 Ocak 2022). "Another U.S.-Trained Soldier Stages a Coup in West Africa". The Intercept. 14 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2022. 
  17. ^ "Burkina Faso army says it has deposed President Kabore". www.aljazeera.com (İngilizce). 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  18. ^ "Who is Burkina Faso coup leader Lt-Col Damiba?". BBC News (İngilizce). 26 Ocak 2022. 29 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2022. 
  19. ^ "Burkina Faso military says it has seized power". BBC News (İngilizce). 24 Ocak 2022. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  20. ^ "Burkina Faso restores constitution, names coup leader president". www.aljazeera.com (İngilizce). 31 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2022. 
  21. ^ a b c "Burkina Faso army captain announces overthrow of military government". France24. 30 Eylül 2022. 1 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2022. 
  22. ^ a b c Thiam Ndiaga; Anne Mimault (30 Eylül 2022). "Burkina Faso army captain announces overthrow of military government". Reuters. 30 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2022. 
  23. ^ a b c Ruth Maclean (30 Eylül 2022). "Gunfire Is Heard in Burkina Faso's Capital, Kindling Fears of a Coup". New York Times. 30 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2022. 
  24. ^ "Burkina Faso's military leader Damiba deposed, army captain says". www.aljazeera.com (İngilizce). 30 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2022. 
  25. ^ Sam Mednick; Arsene Kabore (1 Ekim 2022). "Protesters attack French Embassy in Burkina Faso after coup". Associated Press. 1 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2022. 
  26. ^ "Burkina Faso junta leader Damiba agrees to resign following junior officers' coup". France24. 2 Ekim 2022. 2 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2022. 
  27. ^ "Burkina Faso's junta Damiba agrees to step down: Religious mediators". Agence France-Presse. Al Arabiya. 2 Ekim 2022. 2 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2022. 
  28. ^ Natasha Booty (3 Ekim 2022). "Burkina Faso coup: Ousted military ruler Damiba in Togo". BBC News. 2 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2022. 
  29. ^ "Burkina Faso Junta Leader Inaugurated as Nation's President". VOA (İngilizce). 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2022. Damiba’s had wide popular support since taking control 
  30. ^ "Burkina Faso coup: Why soldiers have overthrown President Kaboré". BBC News (İngilizce). 25 Ocak 2022. 26 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2022. 
  31. ^ Ndiaga, Anne Mimault And Thiam (25 Ocak 2022). "Burkina Faso crowd celebrates West Africa's latest coup". Reuters (İngilizce). 26 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2022. 
  32. ^ "Fresh from promotion, Burkina Faso writer-colonel leads a coup". Reuters (İngilizce). 24 Ocak 2022. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2022. 
  33. ^ "Burkina Faso coup: New leader Damiba gives first speech". BBC News (İngilizce). 28 Ocak 2022. 15 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2022. 
  34. ^ AfricaNews (16 Şubat 2022). "Expectations and reactions in Burkina Faso following inaguration of junta head". Africanews. 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2022. 

Dış bağlantılar değiştir

Siyasi görevi
Önce gelen
Roch Marc Christian Kaboré
Burkina Faso Cumhurbaşkanı olarak 		Koruma ve Restorasyon için Yurtsever Hareket Başkanı
Ocak - Eylül 2022 		Sonra gelen
Ibrahim Traore
Burkina Faso Geçici Cumhurbaşkanı
Ocak - Eylül 2022
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Paul-Henri_Sandaogo_Damiba&oldid=29382992" sayfasından alınmıştır