Parasosyal etkileşim
Parasosyal etkileşim veya Parasosyal ilişki, bir kişinin, televizyonda, sinemada, internette vb platformlarda karşılaştığı kişilerle karşılıklı kurmuş olduğu, deneyimlediği bir tür psikolojik ilişkiyi ifade eder.[1][2][3][4] İzleyiciler veya dinleyiciler, onlarla hiçbir etkileşimi olmamasına veya sınırlı etkileşimi olmasına rağmen, medya kişiliklerini arkadaş olarak görmeye başlar. Parasosyal etkileşim, insanların, talk-show sunucuları, ünlüler, internet ünlüleri, kurgusal karakterler gibi kişiliklerle sanki onlarla karşılıklı bir ilişki içindeymiş gibi etkileşime girdiği yanıltıcı bir deneyim olarak tanımlanır. Bu terim, 1956 yılında Donald Horton ve Richard Wohl tarafından ilk kez kullanılmıştır.[5]
Bir medya kişiliğine duyulan parasosyal etkileşim,[6] medya kişiliğine tekrar tekrar maruz kalındıktan sonra parasosyal ilişkiye dönüşmekte ve medya kullanıcısının yakınlık, arkadaşlık ve özdeşleşme yanılsamaları geliştirmesine neden olmaktadır.[5] Medya kişiliği hakkında öğrenilen olumlu bilgiler, çekiciliğin artmasına neden olur ve ilişki ilerler.[6] Medya kişiliğinin sağladığı güven ve kendini ifşa etme sayesinde parasosyal ilişkiler güçlenir.[5]
Medya tüketicileri sadıktır ve etkileşim kurdukları kişiliklerin görünüşlerini, sözel ve sözel olmayan iletişimlerini ve davranışlarını gözlemleyip yorumlayarak, yakın arkadaşlarına bağlı oldukları kadar, bu kişiliğe de doğrudan bağlı olduklarını hissederler.[6] Medya kişilikleri, medya kullanıcıları üzerinde olumlu ya da olumsuz önemli miktarda etkiye sahip olup, onların belirli konuları algılama biçimlerini ve hatta satın alma alışkanlıklarını şekillendirmektedir. Gelişim psikoloğu Sandra L. Calvert, parasosyal etkileşimlerin çocuklar üzerindeki etkilerini içeren çalışmaların henüz yeni olduğunu ifade etmektedir.[7] Sosyal medya, medya kişiliği ve takipçiler arasında karşılıklı ve sık etkileşim fırsatı yarattığı için parasosyal ilişkilerin yoğunlaşmasına ek fırsatlar sağlamaktadır.[5][8] Sosyal medyanın sağladığı bu etkileşimler: takip etme, beğenme, hikayeler üzerinden direkt mesajlaşma veya doğrudan mesajlaşmayı içerebilir. Takipçilerin karşısında sosyal medyada medya kişiliğinin ortaya çıkaran medya kişilikleri daha samimi bir algıya da yol açabilmektedir.
Kaynakça değiştir
- ^ Liebers, N.; Schramm, H. (2019). "Parasocial Interactions and Relationships with Media Characters-An Inventory of 60 Years of Research". Communication Research Trends. 38 (2). ss. 4-31.
- ^ "Twitch: what is the platform that livestreamed the Florida shooting?". The Guardian. 29 Ağustos 2018. 29 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2021.
What makes Twitch different from traditional broadcasting is that it's interactive. When watching a streamer, viewers can type into a chat window to communicate with each other and the streamer themselves, asking questions, making jokes or offering advice about the game. Successful streamers make their viewers feel like they're in the living room with them, a parasocial relationship that nonetheless creates a feeling of belonging and togetherness for their audiences. Twitch's format is extremely good at cultivating community, a virtual hangout spot for its millions of teenage and college-age users.
- ^ Thorson, Kjerstin S.; Rodgers, Shelly (March 2006). "Relationships Between Blogs as EWOM and Interactivity, Perceived Interactivity, and Parasocial Interaction". Journal of Interactive Advertising. 6 (2). ss. 5-44. doi:10.1080/15252019.2006.10722117.
- ^ Horton, D.; Wohl, R. (1956). "Mass communication and para-social interaction: Observation on intimacy at a distance". Psychiatry. 19 (3). ss. 215-229. doi:10.1080/00332747.1956.11023049. PMID 13359569.
- ^ a b c d Chung, S.; Cho, H. (2017). "Fostering Parasocial Relationships with Celebrities on Social Media: Implications for Celebrity Endorsement". Psychology & Marketing. 34 (4). ss. 481-495. doi:10.1002/mar.21001. 3 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2022.
- ^ a b c Rubin, R.; McHugh, M. (1987). "Development of Parasocial Interaction Relationships". Journal of Broadcasting & Electronic Media. 31 (3): 279-292. doi:10.1080/08838158709386664.
- ^ Klickstein, Mathew (22 Şubat 2016). "What Room Teaches Us About the Psychology of Fandom". Wired. 1 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021.
- ^ Gleich, Uli (2008). "Thomas Schierl (Hrsg.) (2007): Prominenz in den Medien. Zur Genese und Verwertung von Prominenten in Sport, Wirtschaft und Kultur. Köln: Herbert von Halem". Medien & Kommunikationswissenschaft. 56 (3–4): 500-502. doi:10.5771/1615-634x-2008-3-4-500.