Otonom kelimesinin sözcük anlamı özerkliktir.[1] Otonom lojistiğin, sadece lojistik sektörüyle tanımlanması mümkün değildir. Robotik otomasyon sistemleri birçok sektörde kullanılmaktadır, bu sistemler zaman ve maliyet açısından tasarruf sağlar.[2] Bunlarla birlikte insan kaynaklı hatalar olmadığından otonom araçlar kullanılarak yapılan taşımacılık daha güvenlidir.[3]

Otonom Araçlar

değiştir

Otonom araçların çalışma süreci iç ve dış sensörlerden bilgi toplanmasıyla başlar. İç sensörler aracın yönelimini, ivmelenmesini belirler. Dış sensörler ise çevreye göre lokasyonunu belirler.[4] Dünya gündeminde giderek daha fazla yer bulan otonom araç teknolojisinin market büyüklüğü de bununla doğru orantılı olarak artmaktadır.[5] Temelinde bilgileri işleyerek anlık tepkiler veren yazılım sistemleri vardır. Araç donanımlarından gelen bilgiler sayesinde aracın konumu, hava durumu, yol koşulları, engeller gibi bilgilere yapay zekanın da katkılarıyla araç bu koşullara göre hareket etmektedir.[6] Yapay zekanın tarama ve veri analizi yapabilmesini sağlayan donanımlar ise kamera ve sensörlerdir. Ultrasonik sensörler, insan kulağının duyamayacağı seviye de ses dalgaları yayan ve ses dalgalarına göre mesafe ölçebilen özelliklere sahiptir.[7] Yaşanan kazaların büyük bir çoğunluğu yol bilgisi olmayıp da navigasyona bağlı yaşanan kazalar olduğu tespit edilmiştir. Bazı sürücüler aynı anda iki işi yapmakta iyi değillerdir bu tarz problemlerin altından kalkmak için otonom araçlar kullanılmaktadır. Araçların verimliliğini arttırmak için otonom yönlendirilmesi ve rota geliştirmelerinin etkin yapılması artık zorunluluktur.[8]

Otonom envanter robotları

Üçüncü tip sürücüsüz araç sınıfları otonom envanter robotları olarak tanımlanabilirler. Bu tip robotlar depolarda stok takibi yaparlar. RFID etiketli ürün ve ekipman ile bir arada kullanıldıklarında depo tarafından belirlenen programlarda kendi envanterlerini kendileri belirleyebilirler.[9]

Otonom forkliftler

Forkliftin hareketi üzerindeki sensörlere bağlıdır. Bu sensörler, ürün algılama işlemi yaparak optimizasyon teknikleriyle hedef rafa ürün yerleştirir ve aynı yöntemle ürün boşaltır. Otonom forkliftlerde operatör kabini bulunmaz.[10]

Tarihçe

değiştir

Otonom araçlar tarihi daha eskilere dayansa da ismi 21.yüzyılla birlikte duyuldu.[11] Otonom aracın başlangıcı 1920’li tarihlere dayanmaktadır.1925’te uzaktan kumandalı araba icat etmiştir fakat bunu tanıtması o yıl içinde olmamıştır.1956’da araba tanıtım videosu çekti. Yolcuların stressiz bir sürüşün keyfini çıkardığını da görmüştür.[12]

Eleştiriler

değiştir

Otonom aracın tüm hava koşullarına bağlı yaşayacağı zorluklardan teknik yetersizliği öne sürebiliriz, kameraların menzilini ve sinyal kalitesini kötü hava şartları bozmaktadır.[12] Otonom araçlarla birlikte yaşanan kazaların tamamen ortadan kalkacağı savunulurken, otonom araç segmentinin savunucuları bu sektörün sorunlu olacağı ve ekipman arızalarının bunlara sebep olacağını belirtir.[13] Otonom otomobiller birçok sektörün iş yükünü azaltıyor gibi görünse de başta güvenlik olmak üzere çeşitli alanlarda ilerlemesi gereken yollar var.[14] Otonom araçların düşük ışık koşullarında kaza yapma olasılığının ortalama 5,25 kat daha fazla olduğu bulundu.[15]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "otonom-nedir". 
  2. ^ "Lojistik Sektöründe Kullanılan Yeni Bilişim Sistemleri: Lojistik 4.0 Örneği" (PDF). Ramazan Çelik. 
  3. ^ "Derin Öğrenme Kullanarak Otonom Araçların İnsan Sürüşünden Öğrenmesi". 
  4. ^ "Otonom araçlarda hareket planlaması". 
  5. ^ "Kamu Yönetimi Perspektifinden Otonom Araç Teknolojisi". 
  6. ^ "Otonom Nedir? Otonom Araç ve Sürüş Teknolojileri Nelerdir?". 
  7. ^ "Otonom Araç Nasıl Çalışır". 
  8. ^ "Türkiyede Lojistik Yönetiminde Endüstri 4.0 Etkileri ve Yatırım İmkanlarına Bakış Üzerine Anket Uygulaması". 
  9. ^ "An RFID warehouse robot". 
  10. ^ "otonom". 
  11. ^ "otonom araç nedir? nasıl çalışır?". 
  12. ^ a b "otonom araçların yaygınlaşmasının önündeki zorluklar". 
  13. ^ "Otonom Araçların Otomotiv Sektörüne Etkileri ve Beraberinde Getirdiği Yenilikler". 
  14. ^ "hangi ülke ne yapıyor". 
  15. ^ "otonom araçlar karanlıkta gidemiyor".