Nureddin, Kırım Hanlığı'nda kalgay adaylarına verilen ad.

Kalgay, Kırım Hanı'nın resmî veliahtı olurken, Nureddin ise kalgayın birinci, Kırım Hanı'nın ise ikinci resmi veliahtıydı.

Etimoloji değiştir

Arapça'dan gelen Nureddin, dinin ışığı ya da ilahî ışık anlamına gelmektedir.

Nureddinlik kurumunun ortaya çıkışı değiştir

Kırım Hanlığı’nda Han ve Kalgaydan sonra gelen üçüncü mevki olan Nureddin müessesesi (aynı zamanda ilk Nureddin de olan) II. Saadet Giray'ın atalığını yapan Nogay Nureddin’e ithafen teşkil edilip bu şekilde anılmaya başlandı.[1]

Kırım Hanı II. Mehmed Giray (1577-1584) oğlu Saadet Giraykalgay olarak belirlemek istemesine rağmen henüz hayattaki kardeşi Alp Giray’ı bu makama tayin etmek durumunda kalınca, oğlunu da Nureddin unvanıyla ikinci veliaht olarak atadı. Sonradan gelenek haline gelen bu uygulamada da Nureddin olarak atanacak veliahtlar için de Osmanlı başkentinin muvafakatının alınması gerekmekteydi.[2]

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Kırım Hanlığının Kuruluşu ve Osmanlı Himayesinde Yükselişi", Muzaffer Ürekli, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul (1987), s.136
  2. ^ "Kırım Hanlığı'ndaki Kalgaylık ve Nureddinlik Üzerine Bir İnceleme", Furkan Can Tosun, Ege Üniversitesi, İzmir (2022), s.36