Nokul
Nokul, nukul (نقل) mayalı hamurla yapılan bir çeşit poğaça. Türkiye'de lokum, lokul gibi farklı isimlerle adlandırılan hamur işidir. Rulo şeklinde yapılması en ayırt edici özelliğidir. Haşhaşlı, tahinli fındıklı, sakızlı türleri de mevcuttur. Bayram sofralarının vazgeçilmezlerindendir.[1]
| Nokul | |
|---|---|
 | |
| Alternatif isim | Lokum, Lokul |
| Ülke(ler) | Türkiye |
| Türü | Poğaça |
| Çeşitleri | Haşhaşlı Nokul, Cevizli Nokul, Peynirli Nokul, Kıymalı Nokul |
Anadolu Selçuklu döneminde un, kıyma, ceviz ve toz şekerden yapılmaktaydı.[2]
İç Malzemesine Göre Nokul Çeşitleri
değiştirHaşhaşlı Nokul
değiştirCevizli Nokul
değiştirİç malzemesi ceviz ile hazırlanan nokuldur. Bursa'da Cevizli Lokum olarak adlandırılır.
Peynirli Nokul
değiştirİç malzemesi peynir ile hazırlanan nokuldur.
Kıymalı Nokul
değiştirİç malzemesi kıyma ile hazırlanan nokuldur.
Yörelere Göre Nokul Çeşitleri
değiştirSamsun Yöresi Nokulu
değiştirİçine genelde, Karadeniz Bölgesi'nin tipik bir ürünü olan fındık ve kuru üzüm konulur. Ancak tahinli ve haşhaşlı şekilleri de yaygındır.
Bu tatlıya karakterini veren içine dövülüp karıştırılan karanfil baharatıdır. İçine konulan fındık olarak belirtilmişse de ceviz de yakışır. Hamuru tatlı olduğu gibi tercihe göre fındık veya ceviz, toz şeker ile karıştırılarak daha lezzetli hale getirilebilir. Dini bayramların vazgeçilmez ikramıdır.Bafra nokulu Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[3]
Isparta Yöresi Nokulu
değiştirIsparta yöresinde yapılan Nokul, şekersiz hamurdan yapılır, genellikle içine tahin ve ceviz konulur, ancak içine sadece haşhaş konularak da yapılabilir.[4]
Bursa Yöresi Cevizli Lokum
değiştirBursa geleneksel mutfak kültürü içinde bayram, düğün ve özel günlerde cevizli lokum yapılır.[5] Orijinal cevizli lokumlar eskiden taş fırınlarda pişirilirdi. Bursa Cevizli Lokum Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 01.11.2021 tarihinde tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[6]
Sinop Yöresi Nokulu
değiştirSinop yöresinde yapılan nokuldur. Sinop nokulu Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[3]
Erzurum Tuzlu Lokumu
değiştirErzurum Tuzlu Lokumu; tereyağı, sıvıyağ, yumurta, yoğurt, kabartma tozu, buğday unu ve tuz ile hazırlanır. Erzurum Tuzlu Lokumu Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tarihinde tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[7]
Kaynakça
değiştir- ^ Şafak, Yeni (30 Nisan 2017). "Selçukludan günümüze kalan lezzet Nokul". Yeni Şafak. 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020.
- ^ "SELÇUKLU ANADOLUSU'NDA EKMEK". Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi • Cilt 1, Sayı 1, Bahar 2014, ISSN, ss. 43-72 DOI: 10.16985/MTAD.201417924.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021.
- ^ "NOKUL". Kültür Portalı. 30 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2020.
- ^ "Cevizli Lokum". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2021.
- ^ "Erzurum Tuzlu Lokumu". Türk Patent ve Marka Kurumu. 3 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2023.