Musiki Muallim Mektebi

Musiki Muallim Mektebi, 1924 yılında ortaöğretime müzik öğretmeni yetiştirmek amacıyla Ankara’da doğrudan Maarif Vekaleti’ne (Millî Eğitim Bakanlığı) bağlı olarak kurulmuş ortadereceli bir eğitim kurumudur.

Musiki Muallim Mektebi, 1930'lu yıllar

Mektebin Ernst Arnold Egli tarafından projelendirilen binası

Türkiye’de müzik öğretmeni yetiştiren ilk kurumudur. Zamanla sanatçı yetiştirme işlevini de üstlenen kurum Ankara Devlet Konservatuvarı’na dönüşmüş; 1938-1939 döneminde müzik öğretmeni yetiştirme işlevini Gazi Eğitim Enstitüsü içinde bulunan Müzik Şubesine bırakmıştır.

Tarihçe

Kuruluşu

Cumhuriyetin ilanından önce Türkiye'de müzik branşında öğretmen yetiştiren bir okul yoktu. Musiki Muallim Mektebi, orta dereceli okullara müzik öğretmeni yetiştirmek amacıyla 1 Eylül 1924 tarihinde kuruldu ve Cebeci’de bulunan üç kerpiç evden oluşan bir otel binasında 12 öğrenci ile 1 Kasım 1924’te hizmete girdi. 1924-25 yılı okulun deneme yılıydı, okulun talimatnamesi 29 Temmuz 1925’te yayınlandı ve 1925-1926 öğretim dönemi başında gerçek anlamda müzik öğretmeni yetiştiren bir kurum haline geldi.

Musiki Muallim Mektebi, ilkokul üzerine dört yıllık ve iki yıllık iki devreden oluşan bir eğitim süresine sahip bir okul olarak hizmete girmişti. Okulun ilk kadrosu Riyaseticumhur Filarmoni Orkestrası üyelerinden oluşuyordu. İlk öğrenci kadrosu ise Erkek Muallim Mektebi’nden seçilmiş olan 6 kişiden ibaretti. Öğrenci kadrosu daha sonra İstanbul Balmumcu’daki Öksüz Yurdu’ndan getirilen öğrencilerle arttırıldı. 1927-28 yılından itibaren yatılı öğrenci kabul edilmeye başlandı.

Okulun kurucu müdürlüğünü Zeki Üngör üstlendi. Sanatçı, 1934 yılında emekliye ayrılana kadar 10 yıl boyunca bu görevi sürdürdü.

Okul binasının inşası

Okul binası, 1928 yılında mimar Ernst Arnold Egli tarafından projelendirildi ve başkentteki rasyonel-modernist akımın en önemli sembollerinden birisi oldu Bina, sadece eğitim kurumu olarak değil, aynı zamanda bir konser salonu ve fuayesini, idari ofisleri, sınıfları, yemekhaneyi, yurtları, çalışma ve okuma odalarını içeren bir kompleks olarak hizmet verdi.

1938’de Devlet Konservatuvarı, 1985 yılında Mamak Belediyesi Hizmet Binası halini alan bina, günümüzde Mamak Kültür Merkezi olarak kullanılmaktadır.

Milli Musiki ve Temsil Akademisi

1933 yılında Muski Muallim Mektebi’nda müdür Zeki Bey ve öğretmenlerden oluşan, başkanlığını Millî eğitim Bakanı Hikmet Bayur’un yaptığı bir komisyon tarafından hazırlanan “Millî Musiki ve Temsil Akademisi Kanun Tasarısı”’nın 1934 yılında TBMM’de kabul edilmesi üzerine yeni bir akademi kuruldu. Muallim Mektebi, Milli Musiki ve Temsil Akademisi adlı bu akademinin bir parçası oldu.

Konservatuvara dönüşmesi

1936 yılında okulun bünyesinde “Musiki Muallim Mektebi Temsil Sınıfları” adı altında bir konservatuvar oluşturuldu; böylece zamanla okul öğretmen yetiştirmenin yanı sıra sanatçı yetiştirme amacıyla hizmet vermeye başladı. Artık bir konservatuvara dönüşmüş olan kurum, 1938-39 öğretim yılından itibaren müzik öğretmeni yetiştirme işlevini "Gazi Orta Muallim Mektebi ve Terbiye Enstitüsü" bünyesinde Alman müzisyen Eduard Zuckmayer gözetiminde kurulan üç yıl süreli Müzik bölümüne bıraktı.