Muhammed Bâkır es-Sadr
Muhammed Bakır es-Sadr (1 Mart 1935-1980, Arapça: محمد باقر الصدر) din adamı, şii taklit mercii ve Iraklı siyasetçi. Lakabı ise beşinci şehiddir. Irak’ın en etkili dini ve politik figürlerinden birisidir. Mukteda es-Sadr onun damadıdır.[1]
Hayatı değiştir
Muhammed Bakır es-Sadr 1 Mart 1935 tarihinde Irak’ın Kazımiye şehrinde dünyaya geldi. Babası Haydar el-Sadr bir alimdi annesi ise alim bir aileden kızıydı. O Şii âlimlerin olduğu bir aileden geliyor.[2] Bint’ül Huda Sadr onun kız kardeşidir.[3] Muhammed Bakır beş yaşında ilkokula başlayıp on bir yaşında da bitirdi. 14 yaşındayken babasını kaybetti, annesi ve abisi yanında yetişti. 1945 yılında ailesiyle beraber Necef’e hicret ederler. 12 yaşında fıkıh, usul ve diğer İslami ilimleri eğitim almaya başladı. Necef’te değerli birkaç üstaddan dersler aldı.[4] Sonunda on sekiz yaşındayken içtihat makamına erişti. Yirmi yaşında kifaye ve usul derslerini vermekle öğretmenliği başlayarak birkaç öğrenci yetişti.[5]
Öğrenim dönemi değiştir
1946 yılında 12 yaşındayken abisi İsmail ile Necef’e gidip meşhur hocalardan eğitim aldı.[6] O hayatında aşağıdaki alimlerden dersler aldı:[7]
Siyasi Yaşamı değiştir
Muhammed Bakır es-Sadr dini eğitim ve akademik eğitimini tamamladıktan sonra siyasi hareketlerin içinde ve başında yer aldı. Hicri 1399 yılında Kur'an tefsiri derslerini başlattı. Dersler yanında İslami öğretilerle Irak halkını aydınlatmaya başladı. Zaman gittikçe dersleri halk tarafından büyük bir ilgiyle karşılandı. Saddam rejimi bu ilgiyi görürken bu dersleri yasaklayarak Muhammed Bakır Sadr’ı tutukladı ve hapsettirdi. Bir süre sonra Saddam rejimi onu serbest bıraktı. Yine hicri 1399 yılın Receb ayının 18. gününde Muhammed Bakır Sadr’ın evi Saddam rejimin emniyet güçleri tarafından muhasara edildi. Bu durum dokuz ay sürdü. Sonunda 5 Nisan 1980 tarihinde Muhammed Bakır es-Sadr'ı tutuklarak Bağdat’a götürdüler ve 8 Nisan 1980 tarihinde Muhammed Bakır ve kız kardeşi, Bintul Huda Sadr, Saddam Hüseyin emriyle idam edildiler.[8]
Faaliyetleri değiştir
- İslami Davet Partisi’nin kurması (1958 yılında)
- Necef’in Cemae-tul Ulema grubu ile çalışmak
- Al-Azova Dergisi’nin yayınması (1961 yılında)
Eserler değiştir
Muhammed Bakır es-Sadr ekonomi, felsefi, siyasi bilimler, sosyoloji, fıkıh alanlarında birçok eserler yazmıştır. İktisaduna ve Felsefetüna onun kitablarındandır.[9] Eserlerin bazıları Türkçe’ye çevirmiştir. Türkçe’ye çevirmiş eserleri bunlar:[10]
Kaynakça değiştir
- ^ "Muhammed Bakır es-Sadr". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018.
- ^ "Muhammed es-Sadr". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018.
- ^ "Şehid Muhammed Bakır Es Sadr Kimdir ?". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018.
- ^ "زندگینامه: محمد باقر صدر (۱۳۱۳- ۱۳۵۹)". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018.
- ^ مزار شهید آیتالله سیدمحمدباقر صدر کجاست+تصاویر[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "مختصری از زندگینامه و شهادت آیت الله سيد محمد باقر صدر". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018.
- ^ نگاهی به زندگی شهید محمدباقر صدر
- ^ "Muhammed Bakır Es Sadr ?". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018.
- ^ "Muhammed Bakır Es-Sadr ve Sünni-Şii Paradigması". 4 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018.
- ^ "Muhammed Bakır Es-Sadr". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ "Kur'an Okulu". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018.
- ^ "Muhammed Bakır Es-Sadr Kitapları". 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018.