Miyaz
Miyaz, hayvan ve insanlarda vücudunun sinek larvaları (kurtçuklar) tarafından parazitik istilasıdır. Larvalar konağın dokularında beslenerek gelişim gösterirler. Sinekler genellikle açık yaralara, dışkı veya idrarla kirlenmiş vücut yüzeylerine larva bıraksalar da, bazı sinek türleri sağlıklı dokulara dahi larva bırakabilmektedir. Bazı durumlarda miyaz etkenleri, bu etkenlerle kirlenmiş topraklardan/yüzeylerden veya bu etkenlerin bulaştığı başka böceklerden de dokulara geçebilmektedir.[1]
| Miyaz | |
|---|---|
| Diğer adlar | Yaz yarası |
 | |
| İnsan omzunda deri miyazı | |
| Telaffuz | |
| Uzmanlık | Enfeksiyon hastalıkları |
Bulgu ve belirtiler değiştir
Miyazisin vücudu nasıl etkilediği, larvaların bulunduğu bölgeye bağlıdır. Larvalar çeşitli bölgelerde ölü, nekrotik (erken ölmekte olan) veya canlı dokuyu enfekte edebilir: deri, gözler, kulaklar, mide ve bağırsak yolu veya genitoüriner bölgeler de enfekte olabilmektedir. Açık yaraları ve lezyonları veya sağlıklı cildi istila edebilirler. Bazıları vücuda burun veya kulak yoluyla girerler.[1][2]
-
Kedide deri miyazı -
Köpekte deri miyazı
Miyazın farklı formları ve belirtileri:
| Syndrome | Symptoms |
|---|---|
| Deri miyazı (Kuteneöz miyasis) | Ağrılı, yavaş gelişen ülserler veya çıban benzeri uzun süre devam edebilen yaralar |
| Burun miyazı (Nazal miyasis) | Burun deliklerinin tıkanması ve şiddetli tahriş. Bazı durumlarda yüzde ödem ve ateş gelişebilir. Ölüm gelişebilmektedir. |
| Kulak miyazı | Çınlama hissi ve uğultu sesleri. Bazen kokulu akıntı vardır. Larvalar orta kulakta bulunursa, beyne gidebilir. |
| Göz miyazı | Şiddetli tahriş, ödem ve ağrı. |
![Larva enfestasyonunun ultrason görüntüsü[3]](/wiki/Dosya:UOTW_22_-_Ultrasound_of_the_Week_3.jpg)
Larva ile tedavi (Maggot terapi) değiştir
Tarih boyunca larvalar (kurtçuklar), larva ile tedavi olarak bilinen bir yöntem ile nekrotik yaraları temizlemek için kullanılmıştır. Ölü dokudan beslenen sinek larvaları yaraları temizleyebilir ve bakteri aktivitesini ve ikincil enfeksiyon olasılığını azaltabilirler. Yaranın üzerine sindirim enzimlerini salgılayarak ve aynı zamanda ağız kancaları ile ölü dokuyu aktif olarak yiyerek çözerler.[4]
Kaynakça değiştir
- ^ a b John, David; Petri, William, (Ed.) (2006). Markell and Voge's Medical Parasitology (9.9yer=Missouri bas.). Saunders Elsevier. ss. 328-334. ISBN 978-0-7216-4793-7.
- ^ Ockenhouse, Christian F.; Samlaska, Curt P.; Benson, Paul M.; Roberts, Lyman W.; Eliasson, Arn; Malane, Susan; Menich, Mark D. (1990). "Cutaneous myiasis caused by the African tumbu fly (Cordylobia anthropophaga)". Archives of Dermatology. 126 (2): 199-202. doi:10.1001/archderm.1990.01670260069013. PMID 2301958.
- ^ a b c "UOTW #22 - Ultrasound of the Week". Ultrasound of the Week. 14 Ekim 2014. 9 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2017.
- ^ Greer, Kathleen A. (January–February 2005). "Age-old therapy gets new approval". Advances in Skin & Wound Care. 18 (1): 12-5. doi:10.1097/00129334-200501000-00003. PMID 15716781.