Miho cenaze yatağı

Miho cenaze yatağı, Kuzey Çin'deki Soğdlu bir asilzade ve yetkiliye ait olan Kuzey Hanedanları dönemine (MS 439-589) ait bir cenaze anıtıdır.^[1] Mezar şu anda Miho Müzesi koleksiyonlarında yer almaktadır.^[1] Yapısı Anyang mezar yatağına benzerdir.^[1] MS 570 civarına tarihlenmektedir.^[3] Amerikan sanat pazarında satılmadan önce 1980'lerde Taiyuan'da kazıldığı söyleniyor.^[4]

Mezar değiştir

Taş kanepe, 11 taş levha ve 2 kapı sütunundan oluşmakta olup, merhumun hayatını ve ahiret sahnelerini gösteren kabartmalarla süslenmiştir.^[1] Kabartmalarda Zerdüştlüğün pek çok unsuru görülmektedir.^[1]

Mezarın sahibi muhtemelen Zerdüşt işlerinin yanı sıra Çin'de iş yapan Orta Asya'dan gelen yabancı tüccarların ticari işlerinden de sorumluydu. Muhtemelen Soğdlu göçmen-tüccar topluluğunun hükûmet tarafından atanan liderleri için kullanılan resmi Çince "Sàbǎo" (薩保, "Koruyucu, Muhafız", Soğdca s'rtp'w, "kervan lideri" kelimesinden türetilmiştir) unvanına sahipti.^[1]^[5]

Etnografik yönler değiştir

Miho cenaze yatağının kabartmalarında çok sayıda Türk erkeği görülmektedir.^[1]^[3] An Jia Mezarı'na gelince, mezardaki tasvirler, muhtemelen Soğdlu tüccarların ana ticaret ortakları olan Türklerin (Birinci Türk Kağanlığı zamanında) her yerde bulunduğunu göstermektedir.^[3] Akhunlar esas olarak An Jia'nın Mezarı'nda yoktur, ancak Miho cenaze yatağının dört panelinde biraz karikatürize özellikler ve Türklerin vasallarının özellikleriyle görünmektedirler.^[6] Akhunlar muhtemelen o zamana kadar yerini Türk hegemonyasına bırakmıştı (MS 556 ile 560 yılları arasında Sasanilerle Türklerin ittifakıyla yok edilmişlerdi).^[3] Buna karşılık Akhunlar, An Jia ile aynı zamanda ölmesine rağmen 85 yaşında çok daha yaşlı olan Wirkak'ın Mezarı'nda her yerde mevcuttur: Wirkak bu nedenle öncelikle aktif yıllarında Akhunlarla ilgilenmiş olabilir.^[3]

Kazak bozkırındaki Türkler.^[7]
Zerdüşt yangın töreni sahnesinin yer aldığı Miho yatağının orta paneli.^[8]

Kaynakça değiştir

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Inagaki, Hajime. Galleries and Works of the MIHO MUSEUM. Miho Museum. s. 120-124. 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.
^ Yatsenko, Sergey A. (August 2009). "Early Turks: Male Costume in the Chinese Art". Transoxiana. 14. 27 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.
^ ^a ^b ^c ^d ^e Grenet, Frantz; Riboud, Pénélope (2003). "A Reflection of the Hephthalite Empire: The Biographical Narra- tive in the Reliefs of the Tomb of the Sabao Wirkak (494-579)" (PDF). Bulletin of the Asia Institute. 17: 141-142. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.
^ GRENET, Frantz (2020). Histoire et cultures de l'Asie centrale préislamique. Paris, France: Collège de France. s. 324. ISBN 978-2-7226-0516-9. 6 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.
^ Xu, Jin 徐津 (1 Ocak 2019). "The Funerary Couch of An Jia and the Art of Sogdian Immigrants in Sixth-century China". The Burlington Magazine. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.
^ GRENET, FRANTZ; RIBOUD, PÉNÉLOPE (2003). "A Reflection of the Hephtalite Empire: The Biographical Narrative in the Reliefs of the Tomb of the Sabao Wirkak (494–579)". Bulletin of the Asia Institute. 17: 138. ISSN 0890-4464. JSTOR 24049311. 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.
^ Mierse, William E. (1 Aralık 2022). Artifacts from the Ancient Silk Road (İngilizce). ABC-CLIO. s. 126. ISBN 978-1-4408-5829-1. 29 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023. "In the upper scene, long-haired Turkic servants attend an individual seated inside the yurt proper, and in the lower scene, hunters are seen riding down game. The setting must be the Kazakh steppes over which the Turks had taken control from the Hepthalites."
^ Huang, Bing (December 2021). "Deciphering the Shi Jun Sarcophagus Using Sogdian Religious Beliefs, Tales, and Hymns". Religions (İngilizce). 12 (12): 1060. doi:10.3390/rel12121060. ISSN 2077-1444.

[HI-1] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Inagaki, Hajime. Galleries and Works of the MIHO MUSEUM. Miho Museum. s. 120-124. 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.

[SYET-2] Yatsenko, Sergey A. (August 2009). "Early Turks: Male Costume in the Chinese Art". Transoxiana. 14. 27 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.

[FG141-3] Grenet, Frantz; Riboud, Pénélope (2003). "A Reflection of the Hephthalite Empire: The Biographical Narra- tive in the Reliefs of the Tomb of the Sabao Wirkak (494-579)" (PDF). Bulletin of the Asia Institute. 17: 141-142. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.

[FG324-4] GRENET, Frantz (2020). Histoire et cultures de l'Asie centrale préislamique. Paris, France: Collège de France. s. 324. ISBN 978-2-7226-0516-9. 6 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.

[XJ-5] Xu, Jin 徐津 (1 Ocak 2019). "The Funerary Couch of An Jia and the Art of Sogdian Immigrants in Sixth-century China". The Burlington Magazine. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.

[6] GRENET, FRANTZ; RIBOUD, PÉNÉLOPE (2003). "A Reflection of the Hephtalite Empire: The Biographical Narrative in the Reliefs of the Tomb of the Sabao Wirkak (494–579)". Bulletin of the Asia Institute. 17: 138. ISSN 0890-4464. JSTOR 24049311. 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.

[7] Mierse, William E. (1 Aralık 2022). Artifacts from the Ancient Silk Road (İngilizce). ABC-CLIO. s. 126. ISBN 978-1-4408-5829-1. 29 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023. "In the upper scene, long-haired Turkic servants attend an individual seated inside the yurt proper, and in the lower scene, hunters are seen riding down game. The setting must be the Kazakh steppes over which the Turks had taken control from the Hepthalites."

[8] Huang, Bing (December 2021). "Deciphering the Shi Jun Sarcophagus Using Sogdian Religious Beliefs, Tales, and Hymns". Religions (İngilizce). 12 (12): 1060. doi:10.3390/rel12121060. ISSN 2077-1444.

[1]

[3]

[4]

[2]

[5]

[6]

[7]

[8]