Merkez Efendi

Mesir macununu imal eden hekim, mutasavvıf.

Merkez Efendi, 1463'te Denizli’de doğmuştur.[1][2] Asıl adı Musa Muslihuddin olan Merkez Efendi, ilk öğrenimini Manisa'da tamamlamış, daha sonra İstanbul’a gelerek Hızır Velüyiddin Efendi ve Mevlana Ahmet Paşa’dan dersler almıştır.[3] Müderrislik için Bursa, Karaman ve Amasya’ya gitmiştir ve bu dönemde “Halvetiye Tarikati” icazetini almıştır. Sonrasında İstanbul’a döndüğünde Etyemez Tekkesine devam eden Merkez Efendi, “Sümbül Efendi” lâkaplı Şeyh Yusuf Sinaneddin Efendi’nin öğrencisi olmuş, döneminin ileri gelen sûfîlerinden ve hekimlerinden olmuştur.[4]

Merkez Efendi'nin adını taşıyan türbesi içerisindeki kabri, İstanbul

1514 yılında Merkez Efendi, mensubu olduğu tarikatın (halvetilik) halvet geleneğine uygun olarak bir tekke kurmak için Merkezefendi Mahalllesine (Osmanlı dönemindeki adıyla “Mevlevihane Yenikapısı”) Mevlanakapı surları dışındaki bu tenha yere yerleşmiştir.

Mesir Macunu değiştir

Merkez Efendi’nin Manisa’daki Hafsa Sultan Külliyesi'nin darüşşifasında tabip olarak vazife yaptığı ve burada çeşitli baharatlardan nevrûziye de denilen mesir macununu hazırlayıp her yıl nevruzda şifa için halka dağıttırdığına dair bilgiler aktarılmaktadır.[5] Lâkin Osmanlı tarihçisi Prof. Dr. Feridun Mustafa Emecen; Merkez Efendi’nin muasırı olan müelliflerin bundan söz etmemesine ve dârüşşifânın onun Manisa’dan ayrılmasından çok sonra (1539-40) tamamlandığının bilinmesine dayanarak bu bilginin doğru olmadığını yazmıştır.[6]

Kaynakça değiştir

  1. ^ [1] 6 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. www.turbeler.org.tr “Merkez Efendi”
  2. ^ Ömer Menekşe: “İstanbul Camileri” As Kitap syf.126-128
  3. ^ [2] 17 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Haber Kültür, 12 Mayıs 2011 “ Merkez Efendi deyip geçmeyin” - erişim 05.05.2012
  4. ^ [3] 10 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Zeytinburnu Müftülüğü: “Merkez Efendi Camii”
  5. ^ Bayat, Ali Haydar, Manisa Mesir Bayramı ve Darüşşifası, Manisa 1981, s. 26.
  6. ^ Emecen, Feridun Mustafa, XVI. Asırda Manisa Kazâsı, Ankara 1989, s. 96.