Martha E. Rogers
Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Aralık 2018) |
Martha Elizabeth Rogers (12 Mayıs 1914 - 13 Mart 1994), Amerikalı hemşire, araştırmacı, kuramcı ve yazar. New York Üniversitesi'nin hemşirelik bölümünün profesörüyken Rogers, An Introduction to the Theoretical Basis of Nursing (Hemşireliğin Teorik temel İlkesine Giriş) adlı kitabında tanımladığı bir sözdebilim[1] olan "Üniter İnsan Kuramı"nı geliştirmiştir.
Biyografi değiştir
İlk yılları ve eğitimi değiştir
Dallas, Teksas'ta Bruce Taylor Rogers ve Lucy Mulholland Keener Rogers'ın dört çocuğunun en büyüğü olarak dünyaya geldi. Yüksek eğitimini Tennessee Üniversitesi'nde gördü. 1931-1933 yılları arasında tığ eğitimine hazırlık yaptı ve tıbbın bir kadın için uygun olmayan kariyer baskısı nedeniyle geri çekildi. 1936 yılında Knoxville Genel Hastanesi Hemşirelik Okulu'ndan diploma aldı. Ertesi yıl Nashville, Tennessee'deki George Peabody Koleji'nde halk sağlığı hemşireliğinden bir lisans derecesi aldı.[2] 1945 yılında Columbia Üniversitesi Öğretmen Yüksekokulunda yine halk sağlığı hemşireliğinden sosyal bilimler yüksek lisansı, 1952 yılında halk sağlığı yüksek lisansı ve 1954 yılında hem Öğretmen Yükseokulu'ndan hem de Johns Hopkins Halk Sağlığı Okulu'ndan doktora aldı.
Kariyeri değiştir
Halk sağlığı hemşireliğinde uzmanlaşan Rogers Michigan, Connecticut ve Arizona'da çalıştı ve Phoenix, Arizona'daki Ziyaret Hemşirelik Hizmetini kurdu. 1952 ve 1975 yılları arasında New York Üniversitesi'nde Hemşirelik Bölümü Profesörü ve Başkanı oldu. 1979 yılında Emeritus Profesör oldu.[2]
Ölümü değiştir
13 Mart 1994 tarihinde öldü ve Knoxville, Tennessee'ye gömüldü. 1996 yılında Amerikan Hemşireleri Derneği'nin Onur Listesine alındı.[3]
Hemşirelik kuramı değiştir
Rogers'ın kuramı, Üniter İnsan Kuramı olarak bilinmektedir. Birincil ilkeleri şunlardır:[4]
- Hemşirelik bilim ve sanattan oluşur. hemşireliğin benzersizliği, başka herhangi bir bilim dalında olduğu gibi, odaklanmanın merkezinde yer alan olguda yatmaktadır.
- Hemşireler, uzun zamandır insanla ilgilenmektedir. Yaşadıkları dünya, insanları ve çevreleri kapsayan organize bir soyut sistemin doğal bir öncüsüdür.
- İnsan bütün parçalarının toplamından daha öte bir bütündür
- Açık sistemlerin çok boyutlu evreniyle koordineli olarak insanların ve çevrenin bütünlüğü, yeni bir paradigma olan, hemşirenin bilimsel olarak kimliğini işaret eder.
- Hemşirelerin amacı, nerede olursa olsun tüm insanların sağlığını ve esenliğini geliştirmektir.
Bir tür biyoenerji olan Üniter İnsan Kuramı, "dört boyutluluk", "mekansal veya zamansal nitelikleri olmayan ve doğrusal olmayan alan" ile karakterize edilen "insanlar ve çevre enerji alanlarıdır" fikrine dayandığını belirten fizikçi Alan Sokal, bunu "sözdebilimsel ifade" ve "mükemmel anlamsız" olarak tanımlamıştır.[1] Jeff Raskin, Rogers'ın yazılarının "bulanık fizik" olduğunu ve çelişkilerle dolu olduğunu yazdı. "Bilimden farklı olarak, hemşirelik kuramının yalanları, totolojileri ve ilgisizlikleri reddetme mekanizmaları yoktur." dedi.[5][6]
Çalışmaları değiştir
- Educational Revolution in Nursing (1961)
- Reveille in Nursing (1964)
- An Introduction to the Theoretical Basis of Nursing (1970)
Kaynakça değiştir
- ^ a b Sokal, Alan (2006). "Pseudoscience and postmodernism: Antagonists or fellow-travelers?" (PDF). Fagan, Garrett G. (Ed.). Archaeological Fantasies: How Pseudoarchaeology Misrepresents the Past and Misleads the Public. Routledge. ss. 286-361. 27 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Ocak 2017.
- ^ a b Tomey, A. M. & Alligood, M. R. (1998). Nursing Theorists and Their Work, 4th ed. Boston: Mosby
- ^ http://www.nursingworld.org/MarthaElizabethRogers 18 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. American Nurses Association
- ^ Rogers, M. E. (1989). An Introduction to the Theoretical Basis of Nursing. Philadelphia: F. A. Davis
- ^ "Rogerian nursing theory: A humbug in the halls of higher learning". Skeptical Inquirer. 24 (5). 2000. ss. 30-35.
- ^ Raskin, Jef. "Humbug: Nursing Theory". 10 Temmuz 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2015.
Dış bağlantılar değiştir
- Rogerian Nursing Science Wikispace 16 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.