Mahmud Efendi Çeşmesi (Beyoğlu)
Mahmud Efendi Çeşmesi ya da Mahmud Ağa Çeşmesi, İstanbul'un Beyoğlu ilçesindeki bir çeşmedir. 1538 ya da 1539 yılında yaptırılmıştır.
 | |
| Diğer ad(lar) | Mahmud Ağa Çeşmesi |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Tür | Çeşme |
| Konum | Beyoğlu, İstanbul, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°02′57″K 28°56′29″D / 41.04917°K 28.94139°D |
| Yaptıran | Mahmud Ağa |
| Tamamlanma | 1538 ya da 1539 |
| Yenileme | 1861 ya da 1862 · 1990 |
Tarihi değiştir
Kitâbesine göre çeşme, Mahmud Efendi tarafından 1524 ya da 1525 yılında yaptırıldı.[a] Kitâbede "efendi" olarak geçse de çeşmeyi yaptıran, arkasında konumlanan ve aynı yıl inşa edilen Mahmud Ağa Camii'ni de yaptıran Kapı Ağası Mahmud Ağa'dır.[1][2] Tadilat kitâbesine göre Şefkat Nihad adlı bir kadın, babası Asım Efendi adına 1861 ya da 1862 yılında çeşmeyi tamir ettirdi.[b][1][3] 1990'da geçirdiği yenilemede özgün mimarisini kaybetti.[2][3]
Konumu ve mimarisi değiştir
İstanbul'un Beyoğlu ilçesinin Sütlüce Mahallesi'ndeki Damar Sokağı'nda, Mahmud Ağa Camii'nin batısında, cami avlusunun altında konumlanır.[2][3] Daha önceleri düz bir ayna taşı ile kemerinin arasında yer alan, Yârî tarafından yazılan beş beyitlik kitâbesindeki tarih beyti şu şekildedir:[1]
|
Vasfını tarif edip yârî dedi tarihini |
Bunun altında konumlanan bir kıt'alık tamir kitâbesinin tarih dizesi ise şu şekildedir:[1]
|
Nuş eylesün teşne olan abı lebendir bu sebil |
Günümüzde özgün şeklini kaybetmiş bir şekilde varlığını sürdüren çeşme; cephesi demir parmaklıklı, üstü betonla örtülü, güney cephesinde giriş kapısı, batı cephesi üzerinde ise bir pencere açıklığı olan bir yapı biçimindedir. Her iki kitabesi de yan yana olacak şekilde, yapının bir duvarının iç kısmına eklenmiştir.[2][3]
Ayrıca bakınız değiştir
Notlar değiştir
- ^ Kitâbesindeki 945 yılı, miladi takvimde 1538 ya da 1539'a denk gelir.
- ^ Kitâbesindeki 1278 yılı, miladi takvimde 1861 ya da 1962'ye denk gelir.
Kaynakça değiştir
- ^ a b c d Tanışık, İbrahim Hilmi (1945). "2 - Mahmud Efendi Çeşmesi". İstanbul Çeşmeleri. 2. İstanbul: Maarif Matbaası. ss. 4, 6.
- ^ a b c d Göncüoğlu, Süleyman Faruk (Ocak 2005). Tarihte Hasköy. İstanbul: SİNPAŞ Holding Yapı Kültür Yayınları. s. 172.
- ^ a b c d Egemen, Affan (Ekim 1993). "657 - Mahmud Efendi Çeşmesi". İstanbul'un Çeşme ve Sebilleri. İstanbul: Arıtan Yayınevi. s. 492.