Mağara ayısı
Mağara ayısı (Ursus spelaeus), Pleyistosen devrinde bugünkü Almanya, İspanya, Rusya ve hatta Kuzey Afrika'ya yayılmış bir türdü. Genel olarak; avrasya'da yaşayan bir megafauna üyesiydi ve boyutları itibarıyla günümüz Kodiak boz ayısına denk bir canlıdır. Erkekler 400–1000 kg arası, dişi bireylerse ortalama 250 kg civarında ağırlığa sahiptiler.Tıpkı günümüz boz ayıları gibi, bu hayvanlar da kış uykusuna yatmaktaydılar. Vejetaryen bir diyete sahip oldukları özelleşmiş diş yapılarından anlaşılmaktadır.[1]
| Mağara ayısı | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Ursus spelaeus
Rosenmüller, 1794 |
Yaklaşık 27 bin yıl önce geç pleyistosen döneminde soyları tükenmiştir. birkaç muhtemel senaryo bilimsel olarak gündeme gelmiştir. bunlardan birisi değişen iklim ve habitatlarının etkilenmesi diğeriyse insan etkisi. son yapılan bir araştırmada homo sapienslerin avrasya'daki etkinliklerinin artışına paralel olarak mağara ayılarının ciddi bir etkiye maruz kalıp zaman içerisinde soyunun tükendiği düşünülmektedir.[2]
Beslenme
değiştirBilim insanlarının bu Pleyistosen memelisi için kesin olmayan diyet tahminleri olmuştur, ancak yapılan son çalışmaya göre mağara ayılarının katıksız otçullar oldukları saptanmıştır. Geçmişte ayıgiller ailesindeki akrabalarına bakılarak hepçil bir beslenme biçimi öngörülse de fosillerin yeni bir yöntemle incelenmesi otçul beslenme biçimini destekler bulgular sunmuştur. Çalışma yöntem olarak fosillerdeki azot-15 ve karbon-13 izotoplarının miktarı ve yoğunluğu üzerine odaklanmıştır, zira bu izotoplar duraylı olup uzun jeolojik zaman içinde dahi bozunmaz. Hayvanın soyu tükense bile fosillerdeki izotoplar kontrol edilip belli çıkarımlara olanak tanınmış olur. Bu çalışmalar ışığında bilim insanları mağara ayısı ve diğer pek çok canlının yapısındaki izotopların ölçülmesi ve tablolara dökülmesi işlemlerini yapıp bir dağılım grafiği elde etmişlerdir. Tahminlerin aksine mağara ayısının azot-15 & karbon-13 oranı etçil veya hepçil canlılarınkinden farklı olarak otçul canlıların oranına yakın çıkmıştır. Bu nokta belki mağara ayılarının neden yok olduğu sorusuna da cevap verebilir, zira son Buzul Çağı'nın değişen ve istikrardan uzak iklimi hepçil olmayan sadece tek bir beslenme çeşidine sahip bir canlı olan mağara ayısının yeni şartlara uyum sağlamasını zorlaştırmış ve nihayet sonunu hazırlamış olabilir.[3]
Kaynakça
değiştir- ^ The Editors of Encyclopaedia Britannica, The Editors of Encyclopaedia Britannica. "Cave Bear". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, inc. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020.
- ^ Sade, Gizem. "Mağara ayılarının neslinin tükenmesinin sorumlusu modern insan mı?". Euronews. Euronews. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2020.
- ^ King, Logan. "Cave Bears Probably Did Eat Their Vegetables". Sciworthy. www.sciworthy.com. 19 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.