Laz Emin Efendi
Emin Erkişi veya Soyadı Kanunu çıkmadan önce bilinen adlarıyla Laz Emin Efendi, Emin Şef veya Eminzade Emin Efendi[1](d. 1890 - ö. 1936'dan sonra), Zonguldak kömür havzasındaki ilk grevin öncüsüdür.[2]
Laz Emin Efendi'den bahseden ilk belgeler Türk Kurtuluş Savaşı döneminden kalmadır. İpsiz Recep Emice'nin komutasındaki Laz Emin Efendi ve çetesi Zonguldak'taki Fransız kuvvetlerine karşı savaşmıştı.[3] Bölgedeki en güçlü Karadeniz birliği olan Laz Emin'in çetesi, Ereğli'de Yunan birliklerine karşı savaşmış ve varlıklı Rumları dağa kaldırmıştı.[4]
1923'te Ereğli'deki maden işçileri keyfi nedenlerle ödemelerinin kesilmesi ve cezalandırılmalarına karşı çıkarak Laz Emin Efendi'nin önderliğinde greve çıktılar. İlk grevde işçilerin grevde oldukları süredeki ödemeleri de kesildi. Üç gün sonra Laz Emin Efendi ikinci bir grevi örgütledi ve şirket tarafından işten çıkarıldı. İkinci direnişten bir ay sonra maden ocağı işçileri kanunen sekiz saat olan çalışma saatlerine uyulması, asgari ücretlerinin ödenmesi, haftanın bir günü tatil haklarının kullandırılması, mesai ücretlerinin verilmesi, yabancı uyruklu işçilerin işten çıkarılması ve Laz Emin Efendi'nin işe geri alınmasını talep ederek yeniden greve başladılar. Dört gün süren grev sonrasında haftada bir gün ücretli dinlenme hakkı dışındaki talepler bir sözleşmeyle kabul edildi.[5][6] Bu sözleşme, cumhuriyet tarihinde işveren ile işçiler arasında imzalanan ilk toplu sözleşme olarak kabul edilmektedir.[7]
Kaynakça
değiştir- ^ Ahmet Öztürk (10 Aralık 2012). "Acının romanları". ereglibulteni.com. 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021.
- ^ Çağlar Tan (25 Mayıs 2015). "20. Yüzyılın İlk Yarısında Zonguldak: Gündelik Yaşam Ve Siyaset" (PDF). hacettepe.edu.tr. 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Nisan 2021.
- ^ Kent tarihi Zonguldak, 2005: 11-13 Kasım, 2005, Atatürk Kültür Merkezi, Zonguldak. Zokev. 2006. s. 197, 218. ISBN 9759380552. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021.
- ^ Shaw, Stanford Jay (2000). From Empire to Republic: The Turkish War of National Liberation, 1918-1923 : a Documentary Study, 2. cilt. Turkish Historical Society. s. 599. ISBN 9751612284. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021.
- ^ Mustafa Kemal Coşkun. "Emekçileri Okumak. edebiyatımızda sınıf, kültür ve işçilerin gündelik hayatı". docplayer.biz.tr. 11 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021.
- ^ Tuncer, Kadir (1998). Tarihten günümüze Zonguldak'ta işçi sınıfının durumu: kumpanyalar dönemine geri dönüş. Göçebe Yayınları. s. 64. ISBN 9758143328. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021.
- ^ Hayati Yılmaz (9 Mart 2021). "Laz Emin (Emin Şef)". pusulagazetesi.com.tr. 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021.