Lakota mitolojisi
Lakota mitolojisi, Lakota halkına ait mitlerin ve efsaneleri kapsar.
Genel bakış değiştir
Lakotalar her şeyin bir ruhu olduğuna inanır; ağaçlar, kayalar, nehirler ve neredeyse her doğal varlık bu kavrama dahildir. Bu nedenle ölümden sonraki yaşamın varlığına da inanırlar.
Yaratılış değiştir
Lakota inancına göre, Kaya (İnyan), her yerde mevcut olan ruh Wakan Tanka, Büyük Gizem ve Karanlık Han başlangıçta mevcuttur. İnyan bir gün güçlerini veya şefkatini kullanmak istedi, bu yüzden güçlerinin kontrolünü elinde tutmak için Maka'yı (Dünya) yarattı. Ancak bunu yaparak kanının çoğunu feda etti, kan su oldu, büzüştü, sertleşti ve İnyan güçlerini kaybetmeye başladı. Sudaki gücü koruyamayan İnyan, Skan'ı yarattı. Maka, İnyan'a her şeyin soğuk ve karanlık olduğundan şikayet etti, bunun üzerine İnyan Şafak Anpo'yu yaratı.
Maka daha sonra İnyan'dan ayrı olmak istedi, bu yüzden evrenin en yüksek yargıcı olan Skan'a başvurdu. Skan daha sonra Maka'nın İnyan'a bağlı kalması gerektiğine karar verdi, bu yüzden Dünya'da kayalar toprağa bağlandı. Başka bir versiyonda, Inyan Maka'yı yarattığında, Maka iktidarsızlığı nedeniyle onunla alay etti. İnyan, Skan'a başvurdu. Maka çok üşüdüğünden şikayet ettiğinde, Skan ışık ve ısı sağlamak için Anpo ve Wi'yi yarattı ve Maka çok sıcak olduğundan şikayet ettiğinde Skan, Han ve Anpo'ya dünyanın dört bir yanında birbirlerini takip etmelerini ve böylece gece gündüzü yaratmalarını emretti.[1]
Önemli hikayeler değiştir
Lakota mitolojisindeki en ünlü hikâyelerden biri, hileci örümcek tanrısı İktomi'nin maceralarıydı.
Bir diğeri, toprağa zarar veren ve ona rastlayan herkesi yiyip bitiren yılan canavar Unhcegila'nın öldürülmesiyle ilgiliydi. Pek çok savaşçı, başındaki yedinci noktada bulunan ve taşıyıcısına büyük bir güç veren kırmızı bir kristali elde etmek için onu öldürmeye çalışırdı.[2]
Öbür dünya değiştir
Lakota halkı, ölümden sonra, ölen kişinin ruhunun mutlu avlanma alanına, yaşayanların dünyasına benzeyen, ancak daha iyi havayla ve avlanması dünyada olduğundan daha kolay olan bir yere gideceğine inanıyordu.
Bununla birlikte, bazı hesaplar Sky-Road'un (Samanyolu ) merhumun varış yeri olduğundan bahseder, ancak ölen her ruhun uygun dövmeleri Hihankara adlı yaşlı bir kadına dövmesini sunması gerekir. Uygun dövmesi olanlar kabul edilirdi, ancak dövmesi olmayanları hayaletler gibi dolaşmak için Dünya'ya itilirdi.
Not değiştir
Kalın yazılan yazılar tek isimdir.
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ "Native American myths in brief". 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020.
- ^ [1], pg. 118, Native American Mythology A to Z