Kurtboğazı tekniği

Şehir ve kasabaların dışında kalan yerleşim yerlerinde, olan yapıların süre gelen özelliğinini korunmasıdır. Bölgeye hakim olan ustalarının uzun süreler boyu gözlem yaparak farkına vardığı materyalların özelliklerini tanımlamaktadır. Materyalların yerleşim yerinin özüne göre kullanılması sonucudur. Ustalar yapı malzemelerini yerleşim yerine yakın alandan seçmiştir. Bununla birlikte tedarik kolaylığı sağlanmıştır. Finansal olarak ellerindeki malzemeyi değerlendirmişlerdir.

Materyal eksikliğinde diğer yerleşim alanlarından gidermek oldukça maliyetlidir. Bu durum nedeniyle bina sahibi ve usta bölgedeki seçeneklerden yararlanmıştır

Kurtboğaz tekniği ahşap yığma duvar sisteminde kullanılan tekniktir. Bu teknik binalara özgü karakter özelliği kazandırmaktadır.

Kurtboğaz tekniği uygulamaya geçmeden önce hazırlanma süreci oldukça zorludur. Kesilen ağaçlar, zehirlerden ve kimyasallardan arındırılmalıdır. Ağaçlar tomruk haline getirilip bir süre suda bırakılmaktadır. Tomruk içindeki zehri ve kimyasalı suya bırakır, rengi değişen suyu değiştirip işlemler tekrar edilmektedir. Suda bekletme işlemi yaklaşık 3 ila 6 ay arasındadır. Zehirden ve kimyasaldan arınmış olan tomruk atölyelerde kalas haline getirilmektedir. Kalaslar özel istif odalarına alınmaktadır. Bu özel odalarda eğrilmemesi için çalışılır ve fırınlama yapılmaktadır. Kalasların kurutulma işlemleri en az 6 aydır. Kalasın hazır olma süresi hava şartlarına bağlı olarak 2-3 seneyi bulmaktadır.

Ahşap kalas hazırlanma süreci bittiği zaman yapı inşaatına başlanmaktadır. Yapının yapılacağı alanda incelemeler yapılıp, kurtboğaz tekniğiyle inşaata başlanmaktadır. Bodrum katta bölgeden toplanan taşların kullanımıyla yığma yapım tekniği oluşturulmaktadır. Oluşturulan duvarın üzerine 2-3 sıra ahşap kalaslar dizilerek duvarları oluşturmaya başlanmaktadır. Bu durumun sebebi en alt kata dizilen kalasların kiriş görevini üstlenmesidir. Kiriş görevini gören kalasların dizildikten hemen sonra, 15-50 santimetre genişliğinde ve 4-10 santimetre kalınlığındaki ahşaplar, kurtboğaz tekniğine uygun bir biçimde birbirlerine geçirilerek yapı yükseltilmeye başlanmaktadır. Bu geçmeler bir nevi tuğla görevi üstlenmektedir. Geçmeler boyunca 1.5 santimetre aralarında boşluk bırakılıp, binanın sağlamlığı üst seviyeye çıkarmaktadır. Köşeler için kullanılacak olan parçalar “baba” olarak adlandırılmıştır. “Baba” genellikle boyut olarak 10-20 santimetre kalınlığındadır. “Baba”, yapının yükünü taşımaktadır. Ayrıca kolon görevi görür ve “l” kesitlidir. Pencereleri ve kapıyı oluşturmak ve odaların köşe dönüşlerini sağlamak için kullanılmaktadır.  Çivi kurtboğaz tekniğinde kullanılmaz bunun yerine ahşaplar ‘’kavela 19 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.’’ adı verilen ahşapla tutturulmaktadır.

Geçmişte kurt boğaz tekniğinde malzemenin hazırlanması ve yapım aşaması uzun ve meşakatlidir. Tamamen basit el aletlerinin kullanılmıştır. El işçiliği zahmetli ve zaman alan bir süreçtedir. Günümüzde bölgede bulunan atölyelerde bulunan gerekli malzemelerle bu süreç daha kısa sürede tamamlanabilmektedir.

• Bu tekniğin en büyük örneği Samsun’un Çarşamba ilçesinde bulunun Göğceli Camii’dir.