Kullanıcı:Ygmr11/deneme tahtası

Panorama 25 Aralık Müzesi
Panorama 25 Aralık Müzesi
Açılış	25 Aralık 2021
Konum	Gaziantep
Resmî site	https://panorama25aralik.com/tr/
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi bünyesindeki diğer müzeler

Panorama 25 Aralık Gaziantep Savunması Kahramanlık Panoraması ve Müzesi

Panorama 25 Aralık Gaziantep Savunması Kahramanlık Panoraması ve Müzesi; 25 Aralık 2021’de Gaziantep'in Şahinbey ilçesinde açılmıştır. Müze, Türk siyasetçi ve Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı olan Fatma Şahin'in önderliğinde, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından yaptırılmıştır. Kuruluş amacı destansı Antep Savunmasını ölümsüzleştirmek ve gelecek nesillere aktarmaktır.

Tarihçe

Müze, milli direnişin bir sembolü olarak yapılmıştır. Yapımı Gaziantep'in düşman işgalinden kurtuluşunun 100. yılında tamamlanmış ve ziyarete açılmıştır. Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından yaptırılan bu müze, Destansı Antep Savunması’nı sanatla tarihi bir araya getirerek anlatmaktadır. İçerisinde barındırdığı 750 eserle hem Gaziantep halkının hem de yabancı ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir. 25 Aralık 2021'de açılan müze, zengin bir içeriğe sahiptir ve barındırdığı eserlerle ziyaretçilerine 100 yıl öncesini anlatmayı hedefler.

Antep Harbi’nde şehit ve gazi olan insanların yakınları tarafından bağışlanan birçok eser de yine bu müzede sergilenmektedir. Örneğin, Antep Savunmasına şahitlik etmiş^[1], 100 yıl öncesine dayanan bu eserlerden çoğu müzenin maket alanına yerleştirilmiştir. Antep, milli mücadele yıllarında Güney Cephesi sınırının içerisinde yer alır ve ilk olarak 17 Aralık 1918 tarihinde İngilizlerin işgaline uğrar. Bu haksız işgalin ardından 15 Eylül 1919 tarihinde Fransızlar ile İngilizler arasında Suriye İtilafnamesi imzalanır. Bundan güç alan Fransızlar da 27 Ekim 1919'da Antep'i işgal ederler.[1]

Antep'te İngiliz İşgali

İngilizlerin, 17 Aralık 1918’de, Antep'i işgal etmelerinin sebebi Halep bölgesinde fazlaca hayvan ve askerleri bulunduğundan, iaşe hususunda sıkışmama ve kışı yalnız geçirme düşüncesidir. İngilizler, Antep’in dış dünyayla bağlantı kurmasını sağlayan telgrafhaneye el koymuş, tren istasyonlarının denetimini ele geçirirmiş ve Antep halkı üzerinde baskı oluşturmuşlardır. Amerikan koleji ve onun etrafındaki Ermeni evleri ile Beyazınoğlu'nun hanını kışla ve karargâh haline getirirler. Antep halkından ekmek bıçakları dâhil olmak üzere tüm kesici ve delici silahları toplarlar. Bunun üzerine birçok Ermeni, İngilizler’le şehre gelip onlara minnettar olduklarını sıklıkla dile getirir. Buna ek olarak, Ermeniler ortaya Türklerle ilgili bir iddia atarlar. Bu iddiaya göre, Türkler tehcirden sonra Ermeniler'in evlerini ve arazilerini gasp etmişlerdir. İddianın sonucunda ise Ermenilerin Antep'te gösterdikleri evler kime ait olduğu fark etmeksizin zorla boşalttırılır ve bu evlere el konulur. Bu olayı takiben İngiliz baskıları Antep’te giderek artmaya devam eder. Örneğin, 23 Ocak 1919 tarihinde Antep'te birçok yurttaş, Ermeni tehciri ile ilişkilendirilmeleri nedeniyle önce Halep’e, oradan da Mısır'daki esir kamplarına sürgün edilirler.

Antep’te Fransız İşgali

Fransızlar İngilizler'le birlikte, 15 Eylül 1919'da kendi aralarında hazırlamış oldukları Suriye İtilafnamesini imzalarlar. Bu imzayı ve Mondros Mütarekesini gerekçe göstererek, Anadolu'nun güneyini, Musul'u ve Suriye'yi paylaşırlar. İngilizlere Musul, Fransızlara da Maraş, Suriye, Antep, Urfa ve civarı bırakılır. Suriye İtilâfnamesi sebebiyle İngilizler'in Antep’i Fransızlara teslim etmesiyle iki Fransız fırkası Antep'e gönderilmiştir. Fırkalardan biri 27 Ekim 1919 tarihinde Fransızlar ve Ermenilerden oluşturulan 200 kişilik Fransız kuvveti, diğeri ise 29 Ekim 1919 tarihinde üç sınıftan oluşturulmuş olan 2000 kişilik, Fransız fırkasıdır. Antep'te bulunan Ermenilerden İngiliz yanlısı olanlar, şehre giren işgal kuvvetlerini çiçeklerle karşılamışlardır. 21 Ocak’ta Mehmet Kamil ve 27 Mart tarihinde Kilis Yolu’nda Şahinbey şehit edilmiştir. Mustafa Kemal Paşa'nın Kuvayı Milliye Komutanı olarak görevlendirdiği Kılıç Ali 28 Mart 1920 tarihinde Gaziantep'e gelmiştir. Direniş, 1 Nisan 1920 tarihinde Antep Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti üyesi Körükçüzâde Ahmet’in Fransızlara attığı kurşunla başlamıştır. Bu kurşunla başlayan mücadele Antep şehrinin her noktasına yayılmış, sokak çatışmaları ile Antep halkı bir destan yazmıştır. Halk, cephane eksikliği, açlık ve yokluk içinde olmasına rağmen; genç ihtiyar kadın çocuk demeden verdiği büyük mücadele ile Antep şehrini Gaziantep yapmıştır. Bu mücadele, 8 Şubat 1921 tarihinde TBMM tarafından şehre “Gazi” ünvanı verilmesiyle tescillenmiştir. Son olarak, Fransızlar ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Ankara Antlaşması ile şehir, 25 Aralık 1921'de işgalden tamamen kurtulmuş ve anavatana katılmıştır.^[2]

Müze Binası

Geçmişte Redif Deposu olarak kullanılan bu yer, zaman içinde Panorama 25 Aralık müzesine dönüştürülmüştür.^[3] 1869 senesinde Redif Nizamnamesi’nin kararınca, redif birliklerinin her ay redif dairelerinde düzenli olarak talim görmeleri gerekmekteydi. Bunun sebebi ise birliklerin her an gelebilecek bir savaşa karşı hazırlıklı olmalarını sağlamaktı. Talimler sırasında redif birlikleri silahları iyice tanımayı ve kullanmayı öğreniyorlardı. Ayrıca ihtiyaç duydukları tüm giyim malzemeleri de bölgelerindeki redif depolarından karşılanmaktaydı. Bu sebeple Alleben deresi kenarına Ayntâb Redif Deposu kurulmuş ve 1912 tarihine kadar olan süreçte Osmanlı ordusuna hizmette bulunmuştur. Ancak Redif Deposu Fransız bombardımanı sonucu yıkılmış ve 1960’lı yıllarda öncelikle 1. Seyyar Jandarma Tümeni Karargâhı olarak, daha sonrasında ise 23. Seyyar Jandarma Tugayı olarak kullanımda bulunmuştur. Günümüze yakın bir tarihte de bu yer, Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından Astsubay Lojmanı ve Lokali olarak kullanılmına devam edilmiştir. Müzeye dönüştürülmesi için atılan ilk adım Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ile Milli Savunma Bakanlığı arasında imzalanan protokoldür. Bu protkolle beraber Gaziantep Büyükşehir Belediyesi'ne devredilmiştir. Belediye Başkanı Fatma Şahin'in önderlik ettiği müze yapma fikriyle de destansı Antep savunmasını ölümsüzleştirmek amacıyla Panorama 25 Aralık Gaziantep Savunması Kahramanlık Panoraması ve Müzesi yapılmıştır.^[4]

Koleksiyon

Panorama 25 Aralık Müzesi'nde Kurtuluş Savaşı ve Antep Savunması sırasında Anadolu'da verilen mücadele, o dönemin eşyalarıyla, görsel tasarımlarla ve belgeler aracılığıyla sergilenmektedir. Müze 4 alandan oluşmakta ve Rus ressam Alexander Samsonov’un yağlı boya çalışmalarına yer verilmektedir. Bu yağlı boya çalışmaları o dönemi temsil eden çalışmalar arasındadır. Müzede bulunan eserlerin çoğu gazi ve şehit yakınları tarafından bağışlanan eşyalardır. Ayrıca Antep Savunmasından kalma binalardan kapılar, savunmada kullanılmış olan silahlar ve o dönemde giyilen kıyafetler de müzede yer almaktadır. Alexander Samsonov,müze için bazı eserler yapmıştır. Müzede, tamamlanması 4 yıl süren 14 yağlı boya, 3 diorama ve yağlı boya panoramik resimler bulunmaktadır. Yağlı boya panoramik resimlerin ölçüleri 13 metre yüksekliğinde ve 122 metre uzunluğundadır. Tuval ağırlığı 2379 kilo olan resimler, 1586 metrekare alana sahiptir.[2]