Vikipedi

Kedi eğitimi

Kedi eğitimi, evcil bir kedi'nin davranışını eğlence veya arkadaşlık amacıyla değiştirme sürecidir. Eğitim, evcil kedilerde istenmeyen veya sorunlu davranışları azaltmak, insanlar ve evcil kediler arasındaki etkileşimi artırmak ve rahat bir şekilde bir arada yaşamalarını sağlamak için yaygın olarak kullanılır. Ödül ve ceza arasında farklı dengeler kullanan kedileri eğitmek için çeşitli yöntemler vardır.

Ev eğitimi değiştir

Tuvalet kutusu eğitimi değiştir

Bu doğal bir davranış olduğundan, kediler kedi kum kutusunu veya tepsisini kullanmak için kolayca eğitilebilir. Birçok kedi ve yavru kedi, vücut atıklarını kuma gömme içgüdüleri nedeniyle, öğretilmeye gerek duymadan içgüdüsel olarak bir kum kabı kullanır.[1] Bu nedenle, yeni bir yavru kedi ile, sahiplerin genellikle çöp kutusunun bulunduğu yeri ve nasıl girilip çıkılacağını yavru kediye göstermeleri yeterlidir. Bazen, yeni bir kedinin kum kutusuna uyum sağlamasına veya kum kutusunu kullanmayı aniden bırakan yaşlı bir kediye yardım etmesi için biraz eğitim gerekir.

 

Kediler ayrıca insanların tuvaletini kullanmak üzere eğitilebilir.[2] Bu yöntemin faydaları, kedi sahiplerinin düzenli olarak temiz kum kabı tutma görevini ortadan kaldırabilmesi ve kum kabı yeterince sık temizlenmediğinde ortaya çıkan kokuyu önleyebilmesidir. Bazı kedi davranışçıları tuvalet eğitimine karşı tavsiyede bulunur çünkü bu, sahibinin kedinin idrarındaki ve dışkısındaki (genellikle evcil hayvanın sağlığı ile ilgili olan) değişiklikleri izlemesini kısıtlar. Bir başka eleştiri, tuvalet eğitiminin kedi üzerinde çeşitli streslere neden olabileceğidir çünkü kısmen tuvaleti kullanmak kedinin kendi dışkısını kazma ve örtme konusundaki doğal içgüdüsüne aykırıdır ve klozet kapağı, özellikle yaşlı veya hasta kediler için fiziksel olarak zor olabilir.[3]

Eğitim yöntemleri değiştir

Olumlu pekiştirme değiştir

 

Kedilerin korku ve stres ile tepki vermeleri ve dolayısıyla genellikle davranış sorunlarına yol açması nedeniyle verilen ceza eğitimde etkili değildir.[4][5] İnsanlar bazen istemeden yüksek sesle miyavlama veya dikkat çekmek için şikayet etme gibi istenmeyen davranışları güçlendirir.[6] Bu nedenle, çoğu eğitici kedi sahiplerini yalnızca pozitif pekiştirme eğitimini kullanmaya ve istenen veya "iyi" davranış için kedileri ödüllendirerek ve istenmeyen davranışlar için alternatif seçenekler veya dikkat dağıtıcı şeyler (ceza yerine) sunarak eğitmeye teşvik eder.[4][7] Bir kediyi eğitmek motivasyon, işbirliği, zaman ve sabır gerektirir.[8]

Sorunlu davranışlar değiştir

Bir veteriner, kedilerde davranış sorunlarının olası tıbbi nedenlerini ekarte edebilir.[9] Tıbbi nedenler göz ardı edilirse, kedi davranışçıları, kedinin ihtiyaçlarının karşılanması için kediyi ve insanları yeniden eğiterek sorunlu davranışların ele alınmasına yardımcı olabilir.[10]

Çizilme değiştir

Birçok kedi, sandalye ve kanepe gibi mobilyaları çizer (evde onlar için tırmalama direkleri sağlanmış olsa bile), çünkü bir kedinin içgüdüsü, diğer kedilerin görmesi ve koklaması için bir işaret olarak ağaç gibi çeşitli nesneleri tırmalamaktır.[11] Eğitmenler, kedileri zevk alacakları belirli tırmalama nesnelerine yönlendirmeyi, evin etrafındaki tırmalama direklerinin stilini veya yerini değiştirmeyi ve mobilyaları tırmalamayı uygunsuz hale getirmeyi önerir.[12] Bazıları, kedinin tırmalama direğini kullanmasını sağlamak için genellikle bir tıkırtı eşliğinde pozitif pekiştirme eğitimi kullanır.

Püskürtme değiştir

İşeme genellikle sağlam erkek kedilerde görülen bir sorundur, ancak dişilerde ve kısırlaştırılmış kedilerde de ortaya çıkabilir. Bu soruna yönelik çözümler şunlardır: tuvaleti son derece temiz tutmak, kedinin çevresindeki stres nedenlerini ortadan kaldırmak, çok kedili bir evde ayrı mama ve çöp kutuları sağlamak ve kedilerin bahçeye ve evin etrafındaki alana erişmesini engellemek. İşemenin devam ettiği durumlarda, hayvan sahiplerine endişe veya fiziksel sağlık sorunlarından kaynaklanabileceğinden veteriner yardımı almaları önerilir.[13]

Miyavlama değiştir

Kediler çeşitli nedenlerle miyavlar ve bazıları doğal olarak diğerlerinden daha seslidir. Bu, özellikle geceleri aşırı miyavlama veya uluma olduğunda sorunlu bir davranış haline gelir. Bazen bir tıklayıcının eşlik ettiği pozitif pekiştirme eğitimi bu durumda yaygın olarak kullanılır. Bu, ses çıkarırken kediyi görmezden gelmeyi ve sessizken ödül ve sevgiyle ödüllendirmeyi içerir.

Beceri değiştir

Bir kedi, ölü taklidi yapmak veya kapı zilini çalmak gibi numaralar yapmak üzere eğitilmiş olabilir. Kedinin esnekliği ve kemik yapısı nedeniyle, vücutlarını bükebilir ve bükebilir ve hareketsiz dururken oldukça uzak bir mesafeye sıçrayabilirler. Bu yetenek, çemberlerin içinden atlamayı ve direkleri tırmalamayı içeren numaralara dönüştürülebilir.

Çağrıldığında gel, otur, yuvarlan, pati salla ve zıpla gibi pek çok komut türünü öğrenebilirler.

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Litter Box Training for Your Kitten". Peteducation.com. 6 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022. 
  2. ^ H. Ellen Whiteley (2006), "ch.4 Etiquette Training", Understanding and Training Your Cat Or Kitten, ISBN 978-0-86534-509-6, 2 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Mayıs 2022 
  3. ^ "Is Toilet Training Your Cat a Good Idea?". Catbehaviorassociates.com. 17 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2015. 
  4. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Training-ASPCA isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  5. ^ O’Hanley, Kristina A.; Pearl, David L.; Niel, Lee (1 Mart 2021). "Risk factors for aggression in adult cats that were fostered through a shelter program as kittens". Applied Animal Behaviour Science (İngilizce). 236: 105251. doi:10.1016/j.applanim.2021.105251. ISSN 0168-1591. 23 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022. 
  6. ^ H. Ellen Whiteley (2006), Understanding and Training Your Cat Or Kitten, ss. 1-8, ISBN 978-0-86534-509-6, 2 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 2 Mayıs 2022 
  7. ^ Bradshaw, John; Ellis, Sarah (4 Ağustos 2016). The Trainable Cat: How to Make Life Happier for You and Your Cat (İngilizce). Penguin Books Limited. ISBN 978-0-14-197933-5. 23 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2022. 
  8. ^ Righetti, Joanne. "Cat training, it's easier than you think". 15 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2014. 
  9. ^ Amat, Marta; de la Torre, José Luís Ruiz; Fatjó, Jaume; Mariotti, Valentina M.; Van Wijk, Sophie; Manteca, Xavier (1 Kasım 2009). "Potential risk factors associated with feline behaviour problems". Applied Animal Behaviour Science (İngilizce). 121 (2): 134-139. doi:10.1016/j.applanim.2009.09.012. ISSN 0168-1591. 23 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  10. ^ Bradshaw, John (May 2018). "Normal feline behaviour: … and why problem behaviours develop". Journal of Feline Medicine and Surgery (İngilizce). 20 (5): 411-421. doi:10.1177/1098612X18771203. ISSN 1098-612X. 23 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  11. ^ Yin, Sophia. "June is Adopt a Cat Month: Training Your New Cat to Stop Scratching Furniture". drsophiayin.com. 18 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2015. 
  12. ^ Atkinson, Trudi (3 Temmuz 2018). Practical Feline Behaviour: Understanding Cat Behaviour and Improving Welfare (İngilizce). CABI. ISBN 978-1-78064-783-8. 26 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
  13. ^ Horwitz, Debra F (March 2019). "Common feline problem behaviors: Urine spraying". Journal of Feline Medicine and Surgery (İngilizce). 21 (3): 209-219. doi:10.1177/1098612X19831203. ISSN 1098-612X. 23 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022. 
   Bu madde bir taslaktır. Bu maddeyi geliştirerek veya özelleştirilmiş taslak şablonlarından birini koyarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kedi_eğitimi&oldid=30859261" sayfasından alınmıştır