Kazakistan'da 1932-1933 yıllarında yaşanan kıtlık
Kazak felaketi[1][2] olarak da bilinen 1930-1933 Kazak kıtlığı, Sovyet Kazakistan'da 1,3 milyonu[3] etnik Kazak olan 1,5 milyon insanın öldüğü bir kıtlıktı. Tüm Kazakların tahmini %38[4] ila 42'si[5] bu kıtlık sırasında öldü, bu oran 1930-1933 Sovyet kıtlığı tarafından öldürülen herhangi bir etnik grubun en yüksek yüzdesi. Diğer kaynaklar, 2 milyon ila 2.3 milyon kadarının öldüğünü belirtmektedir.[6]
| Kazakistan'da 1932-1933 yıllarında yaşanan kıtlık | |
|---|---|
| ' | |
 Kazakistan'da 1897–1970 arası yaşayan başlıca etnik gruplar. Kazak ve Ukraynalıların sayısı 1932-33 kıtlığı yüzünden azalmıştır | |
| Ülke | Sovyetler Birliği |
| Bölge | Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti |
| Toplam ölü | 1,5 - 2,3 milyon arası |
| Nedenler | Filipp Goloshchekin komutasındaki kolektivizasyon. Sovyet ve bazı Kazak çalışmaları kıtlığı Goloshchekin soykırımı olarak adlandırıyor. |
| Demografik etki | Kazak nüfusunun 38 ila %42'si öldü |
Bu olay, Kazakistan'da Goloşçiyokin Katliamı (Kazakça: Голощекиндік геноцид) olarak da anılmaktadır.[7] Zira Filip Goloşçiyokin, o dönemlerde, Kazakistan'da yürütülmekte olan Sovyetleştirme işleminin sorumlusuydu.
Kazakistan'da 1919–1922 yıllarında yaşanan kıtlıktan 10-15 yıl sonra, Sovyetleştirme nedeniyle yaşanan bu ikinci felaket, Kazakistan'ın nüfusunun neredeyse yarıdan fazlasının yitirilmesi sonucunu doğurdu.[8]
Sonuçlar
değiştir
Kıtlıklar yüzünden yitirilen canlar sebebiyle, Kazaklar kendi ülkelerinde azınlık durumuna geldiler. Kazaklar ancak 1990'larda yeniden en büyük etnik grup haline gelebildi. Kıtlıktan evvel Kazaklar toplam nüfusun %60'nı oluştururken, kıtlık sonrası bu oran %38'e gerilemişti.[7][9][10][11]
Ayrıca Bakınız
değiştirKonuyla ilgili yayınlar
değiştir- Damira İbrahim - Vahit Türk. KAZAKİSTAN'DA KIZIL KITLIK 1929-1933 - Stalin'e Mektuplar Anılar Röportajlar- Bilge Yayıncılık Ekim 2016
- Conquest, Robert, «The Harvest of Sorrow: Soviet Collectivization and the Terror — Famine», (Edmonton: The University of Alberta Press in Association with the Canadian Institute of Ukrainian Studies, 1986).
- Sahni, Kalpana. Crucifying the Orient : Russian orientalism and the colonization of Caucasus and Central Asia. Bangkok : White Orchid Press, 1997
- I. Ohayon, La sédentarisation des Kazakhs dans l'URSS de Staline, collectivisation et changement social, Paris, maisonneuve et Larose, 2006
Kaynakça
değiştir- ^ Brandenberger, David (2005). "Stalin's Last Crime? Recent Scholarship on Postwar Soviet Antisemitism and the Doctor's Plot". Kritika: Explorations in Russian and Eurasian History. 6 (1): 187-204. doi:10.1353/kri.2005.0001. ISSN 1538-5000.
- ^ Levene, Mark (12 Ocak 2018). Devastation: Volume I: The European Rimlands 1912-1938 (İngilizce). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-250941-3. 12 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2022.
- ^ "The Kazakh Famine of 1930-33 and the Politics of History in the Post-Soviet Space | Wilson Center". www.wilsoncenter.org (İngilizce). 3 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2022.
- ^ Pianciola, Niccolò (1 Ocak 2004). "Famine in the steppe". Cahiers du monde russe. 45 (45/1-2): 137-192. doi:10.4000/monderusse.2623. ISSN 1252-6576.
- ^ Getty, J. Arch (John Arch); Manning, Roberta Thompson (1993). Stalinist terror : new perspectives. Library Genesis. Cambridge ; New York : Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-44125-4.
- ^ "The Forgotten Famine". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2022.
- ^ a b Қазақстан тарихы: Аса маңызды кезеңдері мен ғылыми мәселелері. Жалпы білім беретін мектептің қоғамдык- гуманитарлық бағытындағы 11-сыныбына арналған оқулық / М.Қойгелдиев, Ә.Төлеубаев, Ж.Қасымбаев, т.б. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007. — 304 бет,суретті. ISBN 9965-36-106-1
- ^ "Во время голода в Казахстане погибло 40 процентов населения". 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2017.
- ^ Pianciola, Niccolo (2001). "The Collectivization Famine in Kazakhstan, 1931–1933". Harvard Ukrainian Studies. 25 (3–4). Harvard Ukrainian Research Institute. ss. 237-251. JSTOR 41036834. PMID 20034146.
- ^ Татимов М. Б. Социальная обусловленность демографических процессов. Алма-Ата,1989. С.124
- ^ http://world.lib.ru/p/professor_l_k/070102_koval_drujba.shtml 9 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - "Запомнил и долю казахов в пределах своей республики - 28%. А за тридцать лет до того они составляли у себя дома уверенное большинство"