Karikatür

Karikatür, ele aldığı konuları komik veya iğneleyici olması için abartan ve çarpıtan resim türüdür. Edebiyattaki abartılı ve çarpıtıcı betimlemelerin, aynı amaca yönelik olarak çizim formatında kullanılmasıdır.

Charlie Chaplin'i betimleyen bir karikatür.

Basında karikatürler sosyal ve siyasi eleştiri yapmak için sıklıkla kullanılırlar. Ayrıca tüm dünyada bu amaçla düzenli olarak yayımlanan dergi ve gazeteler mevcuttur. Tüm bunların yanında farklı amaçlar için de karikatürler bulunmaktadır.

Türkçeye Fransızcadan geçen^[1] karikatür sözcüğü, İtalyanca yüklemek veya sorumlu tutmak anlamına gelen caricare- sözcüğünden türemiş olup, ilk defa İngiliz doktor Sir Thomas Browne'un 1716 yılında yayımladığı Christian Morals adlı kitapta geçmiştir. Bu bağlamda, karikatür anlam yüklenmiş resim anlamına gelmektedir. Karikatür öğretmeni Sam Viviano'ya göre bu, gerçek yaşamdaki insanların tarifi olup, kurgusal insanların yeniden üretimleri değildir. Yine kimi çevrelerce karikatürist olarak kabul edilen ve aynı zamanda birçok çizgi filme de imza atan Walt Disney, yaptığı en zor şeyin, insan gibi davranacak bir hayvana vereceği en uygun karikatür ifadesinin nasıl olacağını bulmak olduğunu söylemiştir.

TarihçeDüzenle

Bilinen en eski modern karikatür örnekleri, belirli kusurlarını modele dökmek için insanları gözlemleyen Leonardo da Vinci tarafından verilmiştir. Bunlarda amaç, özgün olanın bir portreden daha vurucu olduğu izlenimi vermekti. Gian Lorenzo Bernini (1598-1680), yine bu alandaki ilk sanatçılardan biri olup, bir insanı üç-dört çizgiyle mizahi olarak betimlemeyi başarmasıyla bilinmektedir. Karikatür sanatı, zamanla Fransa ve İtalya'daki kapalı aristokrat kesiminde yaygınlaştı.

James Gillray'in yaptığı The Plumb-pudding in danger (1805). Eserde Pitt ve Napolyon karikatürize edilmiş olup, İngiliz tarihinin en bilinen karikatürleri arasında gösterilmektedir.^[2]

Pompei antik kentinde bir politikacının karikatürü.

Dünyada yayımlanan ilk karikatür kitabı İngiltere'de basılan ve Mary Darly'nin A Book of Caricaturas (1762) adını verdiği eserdir. Yine 18. yüzyılda bu alanda uzmanlaşan İngiliz Thomas Rowlandson (1756–1827) ve James Gillray (1757–1815) gibi isimler de önemli eserler vermiştir.

Günümüzde karikatür geniş olarak yapılan, hemen hemen her ülkede okuyucusu ve hayranı bulunan, düzenli olarak dergiler veya kitaplar halinde satılabilen bir sanat dalıdır. Günümüzde özellikle siyasi ve sosyal yergi amacı güden karikatürler çok yaygındır.

Çağdaş çizimlerDüzenle

Günümüzde karikatür, bilgisayar ve tasarım yazılımlarının yaygın oluşu nedeniyle kimi zaman bilgisayar ortamında çizilmektedir.^[3] Bunun için geliştirilen birçok yazılım bulunmaktadır. Ancak çoğu zaman bilgisayarla çizim için fazladan uğraş ve bilgi gerekmektedir. Ancak yine de bu yolla elde edilen resimler daha net renklere sahip olmaktadır.

Ayrıca bakınızDüzenle

KaynakçaDüzenle

^ "karikatür." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 8 Ekim 2012
^ Preston O (2006). "Cartoons... at last a big draw". Br J Rev. 17 (1). ss. 59–64. doi:10.1177/0956474806064768.
^ E. Akleman, J, Palmer, R. Logan, "Making Extreme Caricatures with a New Interactive 2D Deformation Technique with Simplicial Complexes", Proceedings of Visual 2000, pp. Mexico City, Mexico, pp. 165-170, September 2000. See the author's examples 1 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "karikatür." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 8 Ekim 2012

[2] Preston O (2006). "Cartoons... at last a big draw". Br J Rev. 17 (1). ss. 59–64. doi:10.1177/0956474806064768.

[aklemancaricature-3] E. Akleman, J, Palmer, R. Logan, "Making Extreme Caricatures with a New Interactive 2D Deformation Technique with Simplicial Complexes", Proceedings of Visual 2000, pp. Mexico City, Mexico, pp. 165-170, September 2000. See the author's examples 1 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1]

[2]

[3]