Karakaçan Çoban Köpeği

Karakaçan köpeği Bulgaristan kökenli bir köpek cinsidir. Kuzeyde Romanya, batıda Kuzey Makedonya ve Sırbistan ve güneyde Yunanistan ve Türkiye gibi çevre ülkelerin çiftlik hayvanlarının koruyucu köpekleriyle akrabadır.^[1] Köpek, adını Yunan göçebe çobanları olan Karakaçanlar'dan almıştır. Muhafazakar hayvancılık gelenekleri nedeniyle, Avrupa'daki en eski evcil hayvan türlerinden bazılarını korumuşlardır: Karakaçan koyunu, Karakaçan atı ve Karakaçan köpeği.

Geçmişte, bu köpek Bulgaristan'da sınır ordusu bekçi köpeği olarak yaygın olarak kullanılıyordu. Günümüzde öncelikle bir çiftlik hayvanı koruyucu köpeği ve mülk bekçi köpeği olarak kullanılmaktadır. Karakaçan köpeklerini koruyan en çok sayıda çalışan safkan hayvan popülasyonu Bulgaristan ve Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunur. Karakaçan, 2005 yılında resmi olarak Bulgar yerli ırkı olarak tanındı. Onlar Bulgar Çobanının kökeninin bir parçasıdır, ancak aynı cins ile karıştırılmamalıdır.

Tarihi değiştir

Karakaçan köpeği, sahibinin sürüsünü ve mülkünü korumak için yaratılmış tipik bir çiftlik hayvanı koruyucu köpeğidir; tehlike anında sahibini ve ailesini savunmak için kurtlarla veya ayılarla savaşmaktan çekinmez. Ataları, MÖ üçüncü binyıl kadar erken bir tarihte oluşmaya başladı. Karakaçan köpeği, Trakyalıların hayvan yetiştiricileri olarak bilinen^[2] köpeklerinin soyundan gelmektedir. Köpeğe Karakaçanların adı verilmiştir. Muhafazakar hayvancılık gelenekleri nedeniyle, Avrupa'daki en eski evcil hayvan türlerinden bazılarını korumayı başardılar - Karakaçan koyunu, Karakaçan atı ve tabii ki Karakaçan köpeği. Karakaçan köpeği, Bulgar edebiyatının bazı klasiklerinin, yani Yordan Yovkov, Georgi Raitchev ve Yordan Radichkov'un eserlerinde bu isimle görülür. 1938'de H. B. Peters, Alman kinoloji dergisi "Zeitschrift für Hundeforschung"da bu konuda yazdı.^[3] Cinsin ilk araştırmacısı, 1970'lerde ırkın standardizasyonunu öneren Todor Gajtandjiev'dir.

Etimolojisi değiştir

Karakaçan kelimesi büyük ihtimalle Türkçe kara ve kaçan'dan türetilmiştir. Karakaçanlar (Bulgaristan'da bu adla anılırlar), Sărăceni (Romanya'da bu adla anılırlar) veya Sarakatsani (kendilerine verdikleri adla) Balkan yarımadasında yaşamış, ancak bugün büyük ölçüde asimile olmuş etnik Yunan göçebelerden oluşan bir nüfustur.^[4]

Türün Özellikleri değiştir

Resmi cins standardı 1991 yılında yazılmış ve 2005 yılında Bulgaristan Cumhuriyeti Tarım Bakanlığı Hayvan Irkları Devlet Komisyonu tarafından onaylanmıştır. Cinsin tanınma belgesi no. BG 10675 P2. Bulgaristan'daki Uluslararası Karakaçan Veri Tabanında kayıtlıdırlar. Kayıtlarda MAKK veya IKDA gösterilecektir. Sadece bu köpekler "gerçek" Karakaçan soyundandır.

Görünüşü değiştir

Önemli oranlar: Vücudun uzunluğu, omuzlardaki yükseklik +% X ile aynı şekilde ölçülür.

erkek köpeklerde X = %4-10
dişi köpeklerde X = %6-15
dirsekteki yükseklik = omuzlardaki yüksekliğin %52-55'i
burun uzunluğu = kafa uzunluğunun %43–45'i
Davranış / mizaç: gururlu, otoriter, yabancılara karşı temkinli, cesur ve zeki, sert, istikrarlı ve bağımsız karakterli köpek. Tipik bir derin katı bir sese sahiptir.

Kafası değiştir

Kranial bölge: Kafatası geniş ve masiftir; üst profil, alında sığ bir oluk ile hafifçe yuvarlatılmıştır; oksipital kemik biraz belirgindir. Süperkiliyer kemerler sadece biraz gelişmiştir. Ağız ve kraniyal bölgenin eksenleri paraleldir.

Yüz bölgesi değiştir

Ağız: Masif, tabanda genişleyen, kafatasının kranial kısmından daha kısa. Setinden burun derisine çok kademeli olarak incelir, düz biter.
Burun derisi: Büyük ve iyi pigmentli. Geniş burun delikleri.
Dudaklar: Kalın ve sıkı. Üst dudak alt kısmı kaplar. İyi pigmentli.
Çeneler (dişler): Güçlü çeneler. 42 diş - 20 üst çenede ve 22 alt çenede. Büyük ve beyaz dişler, birbirine iyi uyum sağlar. Makas ısırığı veya kıskaç ısırığı.
Gözler: Küçük, derin ve kafatasına eğik olarak yerleştirilmiş, yan açılar medial olanlardan daha yüksek. Kürkünün rengine bağlı olarak koyu veya ela. Göz kapağının kenarı koyu pigmentlidir. İfade sert, kendinden emin, zeki ve sağlamdır.
Kulaklar: Oldukça küçük, alçak, V şeklinde, sarkıt, kafatasına yakın.
Boyun: Kısa ve güçlü. Vücut ve kafa ile iyi bağlantılı. Üst çizgiye yaklaşık 30o açılı. Boynun ventral kısmı boyunca hafif bir gerdanlık dışında hiçbir kolye kıvrımı yoktur.

Vücut değiştir

Üst çizgi: Yatay, düz.
Sırt: Düz, geniş ve kaslı.
Bel: Orta uzunlukta, geniş, iyi kaslı.
Krup: Orta uzunlukta, geniş ve hafif eğimli. Yuvarlak ve kaslı.
Göğüs: Derin ve geniş.
Alt çizgi ve göbek: Göbek kaslı, gergin ve hafifçe kıvrılmış.

Kuyruk değiştir

Diz eklemlerine kadar ulaşır ancak doğuştan kısa da olabilir. Kuyruktaki kürk uzun ve pürüzlüdür. Duruşta alçakta asılı kalır veya uç kavislidir. Köpek hareket halindeyken veya tetikteyken, kılıç şeklinde sırtta taşınır veya kıvrılır.

Uzuvlar değiştir

Omuzlar ve üst kol: Uzun ve geniş. Vücuda sıkıca bağlı, iyi kaslı. Kürek kemiği ile omuz kemiği arasındaki açı yaklaşık 105 ° 'dir.
Dirsek: Göğse yakın oturan.
Önkol: Uzun, kemik gibi sağlam.
Carpus: Güçlü ve geniş.
Pastern: Hafif eğimli. Geniş ve güçlü.
Ön ayaklar: Geniş, yuvarlak, gergin, kompakt ayak parmakları. Kemerli ve kıllı. Elastik koyu pedler. Ayak tırnakları kalın ve güçlü, tercihen koyu renklidir.
Arka taraf: Paralel, güçlü, orta derecede açılı.
Uyluk: Orta uzunlukta, geniş, kaslı.
Alt uyluk: Uzun, geniş ve kaslı.
İç diz: Geniş ve gergin. Tibial-tarsus açısı yaklaşık 140°'dir.

Yürüyüş/Hareket değiştir

Uzağa kolay ulaşan. Genellikle edilen hareket yaylı süratlidir.

Derisi değiştir

Kalın, elastik ve sıkı oturan. Boynun alt (ventral) kısmı boyunca hafif bir gerdan dışında flep yok. Burun derisi ve görünen mukus zarları siyah pigmentli ve kırmızı-beyaz köpekler için kahverengi olmalıdır.

Kürk değiştir

Saçın kalitesi: Saç uzunluğunda iki tip vardır:

uzun tüylü - vücuttaki tüy uzunluğu 12 cm'den fazla olmalıdır.
kısa tüylü - vücut, boyun ve uzuvlardaki kürk uzunluğu 12 cm'ye kadardır.

Boynun üzerinde, krupta, bacakların arkasında ve kuyrukta saçlar uzun ve pürüzlüdür. Son kat düz ve serttir. Başın ve bacakların ön kısmındaki saçlar kısa ve sıkıdır.

Saç rengi: İki veya üç renkli, benekli. En çok arzu edilenler, beyaz üzerinde açıkça tanımlanmış koyu lekeler veya karanlıkta büyük beyaz lekelerdir.

Omuzlardaki yükseklik değiştir

Erkeklerde: 63–75 cm.
Dişilerde: 60–69 cm.

Kilo değiştir

Erkeklerde: 40–55 kg
Dişilerde: 35–45 kg

Kusurlar değiştir

Önceki yazılan noktalardan herhangi bir sapma, bir kusur olarak kabul edilmelidir ve kusurun ciddiyeti, derecesi ile tam orantılı olmalıdır.

kafa yeterince büyük ve geniş değil
sivri burun
oksipital kemik çok çıkıntılı
gözler çıkıntılı veya yuvarlak
kulaklar yüksek ayarlanmış veya başa tam oturmamış
pigmentasyon eksikliği
boyun uzun veya çok kısa
boyunda belirgin gerdan
dar veya sığ göğüs
yumuşak sırt
yuvarlak sırt
kuyruk düşük set
çarpık bacaklar, O şeklinde veya X şeklinde
paternler çok eğimli veya düz
Hock açıları keskin veya düz
kahverengimsi bir renk
Melanistik maske

Verimlilik değiştir

Karakaçan, nadir bulunan hayvan koruma ırklarına aittir. Köpekler, avlanma ve hırsızlığa karşı sürü korumasında etkilidir. 1998'den bu yana, bu proje için köpeklerle sağlanan sürülerde üç başarılı yırtıcı saldırı vakası oldu. 650 koyundan oluşan bir sürüde dördü öldürülmüştü, ancak bunun nedeni çobanların otlatma sırasında sürüyü ikiye ayırmasıydı ve bir yarısı köpeksiz kalmıştı.

Karakaçan köpeği kesinlikle bölgeseldir. Nerede olursa olsun, sürüyü kendi bölgesi olarak kabul eder. Sürüye yakın olduklarından, sürü tehdit edildiğinde gözle görülür şekilde saldırganlaşırlar. Bir yabancı sürüden bir hayvanı çıkarmaya çalışırsa, köpekler ciddi şekilde saldırganlaşacaktır. Ancak, bir köyden bir sürü geçerken köpekler insanlara aldırmadan sakince yürürler. Kazaların olmamasının başka bir nedeni daha var: Bulgaristan'da büyük, saldırgan köpeklerle çiftlik hayvanlarını koruma geleneği her zaman var olmuştur. Herkes onları bilir ve insanlar sadece sürülerden kaçınır, böylece çatışmalar olmaz. Ayrıca insanlara karşı gerçekten saldırgan olmayan ama aynı zamanda diğer yırtıcı hayvanlara karşı mükemmel koruma sağlayan köpekler de vardır. Bu köpeklerin yetiştirilmesindeki eğilimler, insanlara karşı daha az saldırgan olan yavrular üretmektir.^[5]

Popüler Kültürde Yeri değiştir

ABD Başkanı George W. Bush 2003 yılında Bulgaristan'ı ziyaret ettiğinde, Bulgaristan cumhurbaşkanı ona bir Karakaçan Çobanı hediye etti. Bulgaristan Başbakanı Boyko Borisov, 2010 yılında Rusya Başbakanı Vladimir Putin'e Buffy adlı bir Karakaçan köpeği hediye etmişti.

Kaynakça değiştir

^ "Arşivlenmiş kopya". www.karakachan.eu.org. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022.
^ Topashka-Ancheva, M.; Gerasimova, Ts.; Dinchev, V.; Dimitrov, K. (1 Ocak 2009). "Karyological Data About the Bulgarian Native Dog Breed "Karakachan Dog"". Biotechnology & Biotechnological Equipment. 23 (sup1): 136-139. doi:10.1080/13102818.2009.10818384. ISSN 1310-2818.
^ Zentralblatt für Kleintierkunde und Pelztierkunde "Kleintier und Pelztier", Paul Schöps; Leipzig: Verlag
^ Fermor, P. L. 1962 . "The Black Departers." Atlantic Monthly (Vol. 6).
^ Marinov, Miroslav; Teofanova, Denitsa; Gadjev, Dimitar; Radoslavov, Georgi; Hristov, Peter (27 Haziran 2018). "Mitochondrial diversity of Bulgarian native dogs suggests dual phylogenetic origin". PeerJ (İngilizce). 6: e5060. doi:10.7717/peerj.5060. ISSN 2167-8359. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022.

[1] "Arşivlenmiş kopya". www.karakachan.eu.org. 14 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022.

[2] Topashka-Ancheva, M.; Gerasimova, Ts.; Dinchev, V.; Dimitrov, K. (1 Ocak 2009). "Karyological Data About the Bulgarian Native Dog Breed "Karakachan Dog"". Biotechnology & Biotechnological Equipment. 23 (sup1): 136-139. doi:10.1080/13102818.2009.10818384. ISSN 1310-2818.

[3] Zentralblatt für Kleintierkunde und Pelztierkunde "Kleintier und Pelztier", Paul Schöps; Leipzig: Verlag

[4] Fermor, P. L. 1962 . "The Black Departers." Atlantic Monthly (Vol. 6).

[5] Marinov, Miroslav; Teofanova, Denitsa; Gadjev, Dimitar; Radoslavov, Georgi; Hristov, Peter (27 Haziran 2018). "Mitochondrial diversity of Bulgarian native dogs suggests dual phylogenetic origin". PeerJ (İngilizce). 6: e5060. doi:10.7717/peerj.5060. ISSN 2167-8359. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]