Küresel Amfora kültürü
Küresel Amfora kültürü yaklaşık MÖ 3400-2800'e tarihlenen, Orta Avrupa'da bulunan arkeolojik bir kültürdür. Marija Gimbutas tarafından kültürün Hint-Avrupa kökenli olduğu öne sürülmüştür,[1] ancak bu, Ukrayna ve batı-güney Rus bozkırlarından Batı Bozkır Çobanları'ndan ziyade daha önceki Erken Avrupalı Çiftçiler dalgasıyla bir bağlantı olduğunu gösteren daha yeni genetik çalışmalarla çelişmektedir.[2]
 | |
| Çağ | Kalkolitik Avrupa |
|---|---|
| Bölge | Merkezî Avrupa |
| Öncül | Huni kabı kültürü, Lengyel kültürü |
| Ardıl | İpli Eşya kültürü |
Küresel Amfora kültürleri (KAK), İp Baskılı Seramik kültürü'nün merkezî bölgesine daha önce geldi. Güneyde ve batıda ise Baden kültürüyle sınırlanmıştı. Kuzeydoğuda Narva kültürü vardı. Daha önceki Huni kültürüyle birlikte aynı alanın çoğunu işgal etti. Adı, Gustaf Kossinnatarafından karakteristik çanak çömlek, iki ila dört kulplu küresel şekilli kaplar nedeniyle verildi.
Ekonomi değiştir
Ekonomi, Huni kültürünün sığır tercihinden farklı olarak, özellikle erken evresinde domuzlar olmak üzere çeşitli çiftlik hayvanlarının yetiştirilmesine dayanıyordu. Yerleşimler seyrekti ve bunlar normalde sadece küçük kümeler hâlinde çukurları içeriyordu. Henüz hiçbir kayda değer ev planı kazılmadı. Bu yerleşimlerin bazılarının yıl boyunca kalıcı olmadığı veya aslında geçici olabileceği ileri sürülmektedir.
Bir yorum değiştir
Hayvanların mezarlara dâhil edilmesi, Marija Gimbutas tarafından müdahaleci bir kültürel unsur olarak görülmektedir. Gimbutas'ın öne sürdüğü "suttee" uygulaması da oldukça müdahaleci bir kültürel unsur olarak görülüyor. Kurgan hipotezinin destekçileri, bu farklı gömme uygulamalarına işaret ediyor ve bunun Hint-Avrupalıların Orta Avrupa'ya ilk göçlerinden birini temsil edebileceğini ifade ediyorlar. Bu bağlamda ve işgal alanı göz önüne alındığında, bu kültürün bir Germen-Baltık-Slav sürekliliğinin altında yatan kültür olduğu iddia edilmiştir.[3]
Kaynakça değiştir
- ^ Marija Gimbutas (2001). The Living Goddesses. University of California Press. s. 188. ISBN 978-0520229150.
- ^ Tassi, F. et al. (2017). Genome diversity in the Neolithic Globular Amphorae culture and the spread of Indo-European languages. Proc. R. Soc. B 284:20171540. https://dx.doi.org/10.1098/rspb.2017.1540
- ^ J. P. Mallory and D. Q. Adams, Encyclopedia of Indo-European Culture, Fitzroy Dearborn Publishers, London and Chicago, 1997., "Globular Amphora culture"