Jeo uzamsal çözümleme
Jeo uzamsal çözümleme bir takım teknikler uygulayarak istatistiksel çözümleme için ve bir coğrafi veya coğrafi yönlü veriye diğer bilgilendirme teknikleri ile erişimde bir yaklaşımdır. Böyle bir çözümleme genelde, coğrafi temsil ve işleme yeteneğine sahip yazılımlar ile olur ve coğrafi bilgi sistemleri ve Geomatikte kullanımı da dahil olmak üzere karasal veya coğrafi veri setlerine analitik yöntemler uygulanır.[1][2][3]
Coğrafi bilgi sistemi kullanımı
değiştirCoğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), coğrafi veri türlerini, yakalamak, depolamak, işlemek, çözümlemek, yönetmek ve sunmak için, büyük bir etki alanı ve bağlamlarda, operasyonların çeşitli coğrafi çözümlemesini ve uygulamalarını kullanmak için tasarlanmış yetenekleri sunar.
Temel uygulamalar
değiştirJeo uzamsal çözümleme, CBS kullanılarak, özellikle ekoloji, jeoloji ve epidemioloji alanında, çevre ve yaşam bilimleri sorunları için geliştirilmiştir. Bu savunma, istihbarat, kamu hizmetleri, doğal kaynaklar (yani Petrol ve Gaz, Orman vb), sosyal bilimler, tıp ve Kamu Güvenliği (yani acil durum yönetimi ve kriminoloji) de dâhil olmak üzere hemen hemen tüm endüstriler için genişletmiştir. Uzamsal istatistik genellikle gözlem yerine deneylere öncelikle tanır.
Temel işlemler
değiştirVektör tabanlı CBS durumunda bu tipik tür harita bindirme (önceden tanımlanmış kurallara göre iki veya daha fazla haritalar veya harita katmanları birleştirerek), bir veya daha fazla özelliğin belirli bir mesafe içinde bir harita bölümlerinin belirlenmesi basit tamponlama (kasabalar, yollar ve nehirler gibi işlemler) ve benzeri temel işlemler anlamına gelmektedir. Open Geospatial Consortium (OGC) "basit bir özellik özellikleri" içinde dönemli uzamsal çözümlemesinin kullanımını yansıtır. Raster (taramalı) tabanlı CBS için, yaygın olarak bu genellikle, filtreleme ve/veya cebirsel işlemleri (harita cebri) içeren bir veya daha fazla haritaları (veya görüntülerin) ızgara hücrelerine uygulanan eylemlerin bir dizisi anlamına gelir, yaygın çevre bilimleri ve uzaktan algılama kullanılır. Bu teknikler, örneğin komşularının değerlerden bazılarının bir kombinasyonu ile, her hücre değerini değiştirmek veya her bir ızgara hücre için belirli nitelik değerlerinin toplamı veya farkının hesaplanması, bir yeni harita yapısı meydana getirir, basit kurallara göre işlemler, bir ya da daha fazla raster katman içerir. Böyle hücre maksima sayıları araçlarla, sapmalar, en azlık, kümülatif değerler frekansları ve diğer tedbirleri ve mesafe hesaplamaları gibi tanımlayıcı istatistikler, aynı zamanda bu jenerik bir terimdir, uzamsal çözümlemeye dâhil edilmiştir. Uzamsal çözümleme ve zamanla hangi değişebilir verilere uygulanması gerektiği durumda istatistiksel tekniklerin (tanımlayıcı, araştırıcı ve açıklayıcı istatistik) büyük bir çeşitliliğini içerir.
Gelişmiş işlemleri
değiştirJeo uzamsal çözümleme 2D ve 3D haritalama işlemleri ve uzamsal istatistik ötesine geçer. Şunları içerir:
- Yüzey çözümlemesi — özellikle çözümleme bu tür degrade, görünürlük ve yönüyle ve analiz yüzeyi gibi veri "alanları" fiziksel yüzeylerin özellikleri;
- Şebeke analizi — bu tür ağların içinde ve etrafında akımlarının davranışını anlamak için doğal ve insan yapımı ağların özelliklerini inceleme; ve konumsal çözümlemesi. CBS tabanlı ağ çözümlemesi gibi, hidroloji ve ulaşım araştırmalarında bulunanlar, böyle güzergâh seçimi ve tesis yeri gibi, yöneylem araştırması alanında çekirdek konular gibi sorunlar ve sorunları kullanabilmek için geniş bir yelpazede ele alır. Birçok durumda yerleşim problemleri ağlarıyla ilgilidir ve bu amaç için tasarlanmış araçları ile ele alınmaktadır, ancak diğerlerinde mevcut şebekeleri az veya hiç ilgisiz olabilir ya da modelleme sürecinde dâhil elverişsiz olabilir. Böyle yeni yol ya da boru hattı yönlendirme, bölgesel depo yeri, cep telefonu direkt konumlandırma veya kırsal toplum sağlık sitelerinin seçimi özel olarak kısıtlı şebekeye dâhil değildir, sorunlar, etkili mevcut fiziksel ağlara başvuru kaynağı olmadan (en azından başlangıçta) çözümlenebilir. Uygun bir ağ veri kümesi mevcut değildir ya da kullanılan ya da konum algoritması çok karmaşık ya da başkaca yapılandırmaları çok sayıda simülasyon incelenmesini içerir, burada "düzlemi içinde" çok büyük ve pahalı, konumsal çözümlemesi de geçerlidir.
- Coğrafi görselleştirme — görüntüleri, haritaları, diyagramları, grafikleri, 3D görünümleri ve bunların ilişkili tablo veri setlerinin oluşturulması ve manipülasyon. CBS paketleri giderek artan, 2.5D yüzey temsilleri üzerindeki görüntüleri dökümlü, durağan bir yapı sağlayan veya görünümleri dönen bir, böyle bir araç yelpazesi sunar; animasyonlar ve uçucu geçişler, devingen bağlama ve fırçalama ve uzay-zamansal görselleştirilmesini sunar. Bu araçlar resimleri hızla değişen olmasına rağmen, ikinci sınıf, az gelişmiş olup, kısmen uygun uyumlu veri kümesi ve mevcut analitik yöntemlerin sınırlı kümesinin sınırlı aralığını yansıtmaktadır. Tüm bu tesisler analitik süreci boyunca uzamsal analizinde kullanılan çekirdek araçları (veri keşif, desen ve ilişkilerinin belirlenmesi, model inşaat ve sonuçların bildirilmesi) güçlendirmektedir.
Taşınabilir jeo uzamsal bilgi işlem
değiştirGeleneksel uzamsal işlem öncelikli olarak kişisel bilgisayarlar (PC) veya sunucular üzerinde yapılmıştır. Bundan dolayı taşınabilir cihazların artan kabiliyetleri ile, taşınabilir cihazlarda coğrafi bilgisayar hızlı büyüyen bir eğilimdedir.[4] Bu cihazların taşınabilir olması, yanı sıra Küresel Uydu Konumlandırma Sistemi (GNSS - Global Navigation Satellite System) alıcıları ve barometrik basınç sensörleri olarak yararlı olan sensörlerin varlığı, bu alanda coğrafi bilgi yakalamayı ve bunları işlemeyi elverişli hale getirir. Taşınabilir cihazlar üzerinde coğrafi bilgiyi yerel işleme ek olarak, başka büyüyen bir eğilimde bulut tabanlı coğrafi bilgi işlemdir. Bu mimaride, veri işlenmesi ve nihai depolama için veriler bulut tabanlı sunuculara iletilir, sonra taşınabilir cihazlar kullanılarak alanda toplanan verilerle gerekli sonuçlar edinilebilir. Benzer bir şekilde, mekansal bilgi kablosuz veri bağlantısı mevcut yerlerde coğrafi bilgilerin büyük veritabanlarına erişimini sağlayan, bulut üzerinden bağlanan taşınabilir cihazlarda kullanılabilir hale getirilebilmektedir.
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ geospatial. Collins English Dictionary - Complete & Unabridged 11. Sürüm. Erişim: 5 Ağustos 2012 CollinsDictionary.com website: http://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/geospatial 22 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Dictionary.com's 21st Century Lexicon Copyright © 2003-2010 Dictionary.com, LLC http://dictionary.reference.com/browse/geospatial 14 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ The geospatial web – blending physical and virtual spaces. 2 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Arno Scharl in receiver magazine, Sonbahar 2008
- ^ Chen, Ruizhi; Guinness, Robert E. (2014). Geospatial Computing in Mobile Devices. 1. Norwood, MA: Artech House. s. 228. ISBN 978-1-60807-565-2. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2014.[ölü/kırık bağlantı]
Dış bağlantılar
değiştir- Uzamsal Bütünleşik Sosyal Bilimler için Merkez1 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (CSISS - Centre for Spatially Integrated Social Science)
- STARS Giriş Seviyesi Jeo uzamsal Belgelendirme14 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (STARS Entry-Level Geospatial Certification)
- Hesaplamalı Coğrafya Merkezi21 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Centre for Computational Geography)
- Avrupa Jeo uzamsal İstihbarat Konferansı (DGI - European Geospatial Intelligence Conference)
- Avrupa Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi (CEC/JRC) Jeoistatistik Ünitesi10 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (European Commission Joint Research Centre (CEC/JRC) Geostatistics Unit)
- Konumsal Çözümleme EURO Çalışma Grubu (EURO Working Group on Locational Analysis)
- Ücretsiz CBS Kuruluşu - Portal ve e-posta listesi26 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (GIS Organization – portal and mailing list)
- Coğrafi bilimler Avustralya2 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Geoscience Australia)
- Jeouzamsal Sanat14 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Nikolas Schiller tarafından (Geospatial Art by Nikolas Schiller)
- Jeouzamsal Bilgi ve Teknoloji Derneği28 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Geospatial Information & Technology Association)
- Matematiksel Jeoloji Uluslararası Birliği9 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (IAMG - International Association for Mathematical Geology)
- Fotogrametri ve Uzaktan algılama uluslararası topluluğu30 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (ISPRSInternational Society for Photogrammetry and Remote Sensing)
- Jeouzamsal Bilgi Dernekleri Ortak Yönetim Kurulu2 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (JB GISJoint Board of Geospatial Information Societies)
- Pazar Araştırmaları Derneği, Coğrafi Demografik Bilgi Tabanı (Market Research Society, Geodemographics Knowledgebase)
- NCGIA Çekirdek müfredatı5 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (NCGIA Core curriculum)
- Ulusal Jeouzamsal İstihbarat Teşkilatı (NGA) [1]23 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Açık Jeouzamsal Konsorsiyumu (OGC): [2]21 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Jeouzamsal Vakfı Açık Kaynak: [3]
- Özel Fotogrametri Haritacılar için Yönetim Derneği16 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. özel coğrafi firmaların ulusal birliği (Management Association for Private Photogrammetric Surveyors (MAPPS), the national association of private geospatial firms)
- İngiliz Coğrafyacılar Kraliyet Coğrafya Kurumu/Enstitüsü: CBS Öğretimi[ölü/kırık bağlantı] (Royal Geographical Society/Institute of British Geographers: GIS in Teaching)
- Mekansal Analiz Laboratuvarı, Tesalya, Yunanistan Üniversitesi (Spatial Analysis Laboratory, University of Thessaly, Greece)
- Mekansal Okuryazarlık Öğretimi15 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (SPLINT: Spatial Literacy in Teaching)
- Topolojik Bütünleşik Coğrafi Kodlama ve başvuru (TIGER): ABD Sayım Bürosu7 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Coğrafi Bilgi Bilim Üniversitesi Konsorsiyumu (UCGIS - University Consortium for Geographic Information Science): [4]12 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırmalar (USGS - United States Geological Survey): [5]1 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- USGS Mekansal Veri Transfer Standardı19 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (USGS Spatial Data Transfer Standard)
- ABD Ulusal Araştırma Konseyi Ulusal Akademileri (US National Research Council of the National Academies) [6]7 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ABD Ordusu Topografik Mühendisliği Merkezi15 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (US Army Topographic Engineering Center)
- ABD Jeouzamsal İstihbarat Vakfı (US Geospatial Intelligence Foundation) [7]7 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kentsel ve Bölgesel Bilgi Sistemleri Derneği (URISA - Urban and Regional Information Systems Association)