Jean-Baptiste Réveillon
Jean-Baptiste Réveillon (1725-1811), Fransız duvar kâğıdı üreticisiydi. 1789 yılında Réveillon, Paris halkı tarafından daha düşük ücretleri savunduğu şeklinde yanlış yorumlanan ekmek fiyatı hakkında bir açıklama yapmıştır. Reveillon isyanları olarak bilinen olaylarda evi ve duvar kâğıdı fabrikası saldırıya uğrayıp ateşe verildikten sonra Fransa'dan kaçmıştır.[1] 1791 yılında işyerini duvar kâğıdı üreticisi Jacquemart & Bérnard'a kiralamıştır.
Biyografisi değiştir
Réveillon bir esnaf, tuhafiyeci ve kırtasiyeci olarak çıraklık yaptı. 1753 yılında İngiltere'den flok duvar kağıtları ithâl etmeye ve asmaya başladı. O zamanlar duvar kağıdı, iç mekânları dekore etmenin ekonomik bir yolu olarak burjuvazi arasında popüler hale geliyordu. Yedi Yıl Savaşı sırasında Réveillon, evlendikten sonra eşinin çeyizini kullanarak, Jean-Baptiste Pillement tarafından geliştirilen, rulolar halinde yapıştırılmış ve canlı renkler kullanarak kadife kâğıt yapmak için duvar kağıdı üretmeye başladı.
1759 yılında, o zamanlar mefruşatla ilgili çeşitli zanaatların hakim olduğu bir mahalle olan Faubourg Saint-Antoine'a taşındı. Réveillon, eksiksiz bir duvar kâğıdı yelpazesinin üretimine başladı. Soylular işini himaye etmeye başladı ve 1765'te -zaten son derece zengin- La Folie Titon'un içinde, daha önce Évrard Titon du Tillet'e ait olan, içinde park ve tiyatro bulunan bir malikâne satın aldı. Réveillon, duvar kâğıdı fabrikasını zemin kata kurdu ve üst katları kendi özel konutu olarak tuttu.
1775 yılında Réveillon, kâğıt tedarikinin hem miktarını hem de kalitesini iyileştirmek için bir kağıt fabrikası açtı. 1776'da Tuileries yakınlarında bir dükkân açtı. Papier bleu d'Angleterre adını verdiği dükkân Kraliçe Marie Antoinette dairelerini burada üretilen duvar kâğıtlarıyla dekore ettiğinde çok popüler oldu. Réveillon, 1782'de parşömen kağıdı yapmak için yeni bir süreç keşfedecek kadar kimya ile uğraştı. Ertesi yıl, Manufacture Royale unvanını kullanma izni aldı.
Kâğıt fabrikasını satın alması ve kâğıt üretimindeki uzmanlığı, onu Etienne de Montgolfier ile temasa geçirdi ve ilk sıcak hava balonu 12 Eylül 1783'te Réveillon'un Folie Titon'daki bahçesinden fırlatıldı. Onun duvar kâğıdı balon için bir örtü olarak kullanılmıştı. Bir horoz, ördek ve koyun resminin bulunduğu bir kâğıt kullanılan Le Réveillon adlı ikinci balon, bir hafta sonra Versay'da fırlatıldı. 19 Ekim'de çalışanı André Giroud de Villette ve Jean-François Pilâtre de Rozier, uçuşun öncüleri olarak gökyüzüne çıktılar.
1789 yılında Réveillon, modern ekonomi üzerine kendi düşüncelerinin kurbanı oldu. "Ekmek, ulusal ekonomimizin temeli olduğuna göre," diyerek cümlesine başladığı bir denemesinde, "dağıtımı serbestleştirilmeli ve fiyatların düşmesine izin verilmelidir. Bu da daha düşük ücret maliyetlerine, daha düşük imalat fiyatlarına ve canlı tüketime olanak sağlayacaktır," yazmıştı.[2] Bu düşünce, Réveillon'un ücretlerin düşürülmesini savunduğuna inanan, zaten kızgın olan Paris halkı tarafından yanlış yorumlandı. 28 Nisan 1789 tarihinde Réveillon'un konağı kızgın bir kalabalık tarafından saldırıya uğradı ve yağmalandı. Tüm duvar kâğıtları, yapıştırıcılar, mobilyalar ve resimler yakıldı. 2.000 şişe şarap içeren şarap mahzeni yağmalandı ve isyancı kalabalık tarafından hızla tüketildi. Réveillon ve ailesi bir duvara tırmanarak ve yakındaki Bastille'e kaçarak kurtuldu.
Réveillon, serveti bozulmadan İngiltere'ye göç etti ve Fransız Devrimi'nden sonra, işyerini 1840'a kadar duvar kağıdı üretmeye devam eden Jacquemart & Bérnard'a kiraladı.
Kaynakça değiştir
- ^ Chronology of the French Revolution: 1789–1790 17 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ S. Schama (1989) Citizens: A Chronicle of the French Revolution, s. 325-330.
Daha fazla okuma değiştir
- Leonard N. Rosenband, "Jean-Baptiste Réveillon: A Man on the Make in Old Regime France," French Historical Studies, 20, 1997, 481-510.
- Christine Velut, "L'industrie dans la ville: les fabriques de papiers peints du faubourg Saint-Antoine (1750-1820)," Revue d'histoire moderne et contemporaine, 49e, 2002, 115-137.