Isparta Açısı, güneybatı Anadolu'da, Antalya Körfezi'nin kuzeyinde yer alan ters V şeklinde morfotektonik bir yapıdır.[1] Ege ve Kıbrıs tektonik yaylarının kesişmesiyle oluşan,[1] kıtasal Bey Dağları ile Anadolu blokları arasında yer alan Isparta Açısı,[2] Menderes-Torid platformuna itilmiş, farklı yaş ve kökenlere sahip çok sayıda napın yer aldığı jeolojik açıdan karmaşık bir alandır.[3] Isparta Açısı, Anadolu levhasının erken Paleosen'den erken Pliyosen'e kadar dönmesinin bir sonucudur.[4] Burası sismik açıdan oldukça aktif bir bölgedir[4] ve aktif faylarla ayrılan "bir dizi graben ve horst ile karakterize edilir".[3]

Isparta Açısı haritası
Güneybatıdaki Isparta Açısı'nı gösteren Türkiye tektonik haritası

Oligosen ve Neojen zamanlarında Neotetis'in dönemsel kapanmaları sonucu Isparta Açısı'nda birçok çökel havzası oluşmuştur. Güney tarafında batıdan doğuya doğru, bunlar arasında Kasaba-Korkuteli Havzası (Isparta Açısının batı ucunda), Aksu Havzası ve Köprüçay Havzası (her ikisi de açının "güney çekirdeğinde") ve Manavgat Havzası (doğu kenarında) bulunur.[3] Bunlardan Aksu, Köprüçay ve Manavgat Havzaları birlikte Antalya Havzası'nı oluşturur.[1]

Kuzeydeki havzalar ise eksenel Toros molas havzasının yanı sıra Çameli, Acıpayam, Karamanlı, Burdur, Isparta, Senirkent, Dinar, Dombayova-Sandıklı, Karadirek, Sinanpaşa, Haydarlı-Karaadilli, Gelendost, Beyşehir-Yarıkkaya, Şuhut ve Akşehir-Afyon havzaları havzalarını kapsamaktadır.[3] Isparta Açısının "kuzey çekirdeği"ndeki diğer özellikler Yalvaç, Gelendost ve Eğirdir-Kovada grabenleridir.[3]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c Üner, Serkan; Özsayın, Erman; Dirik, Kadir; Ciner, Attila (Ocak 2018). "Reconstructing the sedimentary evolution of the Miocene Aksu Basin based on fan delta development (eastern Mediterranean-Turkey)". Turkish Journal of Earth Sciences. 27 (1). ss. 32-48. doi:10.3906/yer-1705-21. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024. 
  2. ^ Poisson, André; Orszag-Sperber, Fabienne; Kosun, Erdal; Bassetti, Maria-Angella; Müller, Carla; Wernli, Roland; Rouchy, Jean-Marie (Mayıs 2011). "The Late Cenozoic evolution of the Aksu basin (Isparta Angle; SW Turkey). New insights". Bulletin de la Société Géologique de France. 182 (2). ss. 133-48. doi:10.2113/gssgfbull.182.2.133. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024. 
  3. ^ a b c d e Koçyiğit, Ali; Gürboğa, Şule; Kalafat, Doğan (2012). "Nature and onset age of neotectonic regime in the northern core of Isparta Angle, SW Turkey". Geodinamica Acta. 25 (1–2). ss. 52-85. doi:10.1080/09853111.2013.839126. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024. 
  4. ^ a b Şahin, Şakir; Abubakar, Ibrahim; Özçelik, Mehmet; Abdelwahed, Mohamed Farouk; Oksum, Erdinç (2019). "Neotectonic structures imaged by seismic velocity along the Isparta Angle". Arabian Journal of Geosciences. 12 (7). doi:10.1007/s12517-019-4377-1. Erişim tarihi: 10 Haziran 2024.