Vikipedi

Isalo Millî Parkı

Madagaskar'ın güneybatısındaki millî park

Isalo Milli Parkı, Madagaskar'ın Ihorombe Bölgesi'nde, Fianarantsoa eyaletinin güneybatısında yer alan bir milli parktır. Kendisine yakın kasaba Ranohira ve en yakın şehirler Toliara ve Ihosy'dir. Rüzgar ve suyun aşındırarak oluşturduğu kayalık çıkıntılarla, yaylalara, geniş ovalarla ve 200 m derinliğe kadar kanyonlarla kaplı bir kumtaşı alanıdır. Nehirleri ve akarsuları ve mevsimsel su yolları vardır. Yüksekliği 510 ve 1268 m arasında değişmektedir. Elevation varies between 510 and 1268 m.[2]

Isalo Milli Parkı
IUCN kategori II (millî park)
Bölge Güneybatı Madagaskar
Koordinatları 22°33.5′G 45°24.0′D / 22.5583°G 45.4000°D / -22.5583; 45.4000
Kapladığı alan 815,40
Kuruluş tarihi 1962[1]
Kontrol kuruluşu Madagascar National Parks Association (PNM-ANGAP)

Tarihi ve önemi değiştir

1962'de kurulan Isalo Milli Parkı, 1997'den beri Madagaskar Milli Parkları yetkilileri tarafından yürütülüyor.[3] Bara halkı burada yaşayıp sığır hayvancılığı ile geçinir. Isalo, doğal bitki örtüsünün neredeyse %40'ı oranında azaldığı bir ekolojik bölge olan Kuru Yaprak Döken Orman Eko-Bölgesi'nde yer alır.[4] Ayrıca, birçok endemik hayvana ev sahipliği yapan ve hayvanların yaşam alanları çok dar olduğu için "Kritik" statüsünde yer alan Yarı Nemli Orman Eko-Bölgesi'nin bir kısmını içine alır. Isalo ormanlık alanlarında endemik ağaç tapisi (Uapaca bojeri) hakimdir. Uapaca bojeri, bulunduğu yerler kısıtlı olan ormanlık bir türdür; sadece Madagaskar'ın merkezindeki yaylalarında bulunur.[5] Tapia ormanlarının bozulmamış en büyük bölgelerinden bazıları Isalo'da bulunur. Burada, sadece Isalo'da bulunan 13 tür ve 35 nadir tür de dahil olmak üzere, çok sayıda endemik bitki türü bulunmaktadır. Sarcolaenaceae sadece Madagaskar'da bulunan bir bitki ailesidir, iki türü (Sarcolaena isaloensis ve Schizolaena isaloensis) sadece Isalo NP'de bulunur.[4]

İklim değiştir

Isalo Milli Parkı, Madagaskar'ın kurak batı kesiminde, kuru yaprak döken orman biyoklimatik bölgesinde yer alır.[2] Bölge iki mevsim kuru ve sıcak bir iklime sahiptir; biri daha kuru ve soğuk, biri daha ıslak ve sıcaktır. Her bir mevsim 5-7 ay sürer. Sıcaklık 15˚C - 32˚C arasındadır, yıllık ortalama sıcaklık 21.8 °C ve ortalama yağış 791 mm'dir. Ortalama 2 mm yağışla Haziran yılın en kurak ayıdır. Aralık-Şubat ayları genellikle en yağışlı aylardır. Yıllık ortalama yağış miktarı 199 mm'dir. Ocak'taki yağış miktarı ortalama 199 mm olmasına rağmen 2018 ve 2019 yıllarında sadece Ocak ayında 526 mm yağış görüldü.[6]

Jeoloji değiştir

Morondava Havzası'nın güney kesiminde bulunan tortul Isalo Grubu, Isalo Masifi'ni oluşturan parkın ana jeolojik oluşumudur. Grup 6.000 m kalınlığa kadar Triasik ila erken Jura kökenli olup, örgülü akarsularda biriken kaba taneli kumtaşlarından oluşmaktadır.[7] Isalo Masifi'nde, rüzgar ve suyun aşındırmaları sonucu; derin kanyonlar, kumtaşı tepeleri, düz tepeli dağlar ve “runiform” dağlar oluşmuştur. Bu garip şekiller, Fransızcada "oyulmuş" kelimesine dayanarak "runiforme" olarak adlandırılır.[8]

Turizm değiştir

Parktaki geziler birkaç saatten bir haftaya, hatta daha uzun sürelere kadar sürebilir. Parkın içerisinde turistlerin ilgisini çeken doğal yüzme havuzları ve Benson'un kaya ardıç kuşlarını görmek için harika alanlar bulunur. Bu parkı tehdit eden ana tehlikelerden birisi orman yangınlarıdır. Yangınlar ormanı küçültür ve sığırlar için kullanılan otlakları artırırlar.[9]

Fauna değiştir

Birkaç maki türü de dahil olmak üzere Isalo NP'de on dört memeli türü tespit edilmiştir

Isalo Milli Parkı'ndaki maki türlerinin listesi[10]
Ortaya çıktıkları zaman Türler
Gündüz
  • Halka kuyruklu maki (Lemur catta)
  • Verreaux'nün madagaskar makisi (Propithecus verreauxi)
  • Kırmızı önlü maki (Eulemur rufifronları)
Gece
  • Gri fare makisi (Microcebus murinus)
  • Kırmızı kuyruklu oyuncu maki (Lepilemur ruficaudatus)
  • Coquerel'in dev fare makisi (Mirza coquereli)

Monticola sharpei bensoni, Sarkidiornis melanotos ve Lophotibis cristata da dahil olmak üzere 100'den fazla kuş türü bulunmaktadır.[9][11] Isalo Milli Parkı'nda bir grup yeni “aday” tür de dahil olmak üzere 24 amfibi ve 47 sürüngen belgelenmiştir. Isalo bölgesine endemik olan türler arasında dört amfibi (Gephyromantis azzurrae, Mantella expectdata, Mantidactylus noralottae ve Madagaskarlı gökkuşağı kurbağası (Scaphiophryne gottlebei) ve bir sürüngen türü (Trachylepis nancycoutuae) bulunmaktadır.[2] Bazı kayda değer örnekler: Acrantophis madagascariensis, Acrantophis dumerili ve Boophis albilabrisdir.

Flora değiştir

Isalo bölgesinin botanik kayıtları 1910'da Perrier de la Bâthie'nin koleksiyonlarıyla başladı. Isalo'da belgelenen 400'den fazla türün sadece 10'u yerli değildir. Çoğu (% 70'in üzerinde) Madagaskar'a endemik olan damarı bitkilerdir. Sadece Isalo'da 13 tür bulunur ve diğer 35 tanesi sadece 2 ile 5 arasındaki bölgedelerde bulunan nadir türlerdir.[12] Aşağıdaki tabloda yalnızca Isalo NP'de olduğunu bilinen türler listelenmektedir.

Sadece Isalo Milli Parkı'nda bulunan bitki türleri![12] Aile
Türler
Apocynaceae Cynanchum graminiforme
Apocynaceae Cynanchum rauhianum
Asphodelaceae Aloe isaloensis
Asteraceae Helichrysum neoisalense
Dipterocarpaceae Madagascariensis monotes
Baklagiller Crotalaria isaloensis
Baklagiller Kotschya perrieri
Baklagiller Tephrosia isaloensis
Orobanchaceae Radamaea latifolia
Podostemaceae Thelethylax isalensis
Rubiaceae Anthospermum longisepalum
Sarcolaenaceae Sarcolaena isaloensis
Sarcolaenaceae Schizolaena isaloensis

Bazı bitki aileleri Madagaskar'a endemiktir. Bu ailelerden üçünün örnekleri Isalo'da bulunabilir; Asteropeiaceae, Sarcolaenaceae ve Sphaerosepalacea.[12] Sarcolaenaceae sadece Madagaskar'da bulunan bir bitki ailesi olmakla kalmayıp, içerdiği iki tür (Sarcolaena isaloensis ve S chizolaena isaloensis) sadece Isalo NP'de bulunmaktadır.[12] The following table lists the species known only from Isalo NP.

Yosunlar değiştir

 
Dermatiscum thunbergii, Isalo Milli Parkı'nda taşın üzrtinde bir yosun

Madagaskar yosunları az bilinmektedirler, fakat 500'ün üstünde tür belgelenmiştir.[13] Sadece ülkenin kuru bölgelerinde yaklaşık 20 tür bulunur.

Bitki örtüsü değiştir

Isalo öncelikli olarak doğal bitki örtüsünün neredeyse %40 oranında küçüldüğü bir ekolojik bölge olan Kuru Yaprak Döken Orman Ekolojik Bölgesi'nde bulunur.[14] Isalo NP'de altı ana yaşam alanı tanımlanmıştır.[15]

1. Sklerofilous ormanları değiştir

Isalo'nun sklerophylous ormanlık alanlarında endemik ağaç tapisi (Uapaca bojeri) hakimdir. Bu, bulunduğu alanlar kısıtlı bir ormanlık bir türdür;[4] Sadece Madagaskar'ın merkez yaylalarında bulunur.[5] Tapia ormanlarının en büyük el değmemiş bölgelerinden bazıları Isalo'da bulunur.[4]

2. Herdem Yeşil Yapraklı Nemli Ormanlar değiştir

Bu ormanlar, akarsuların yakınlarında veya derin dağ geçidlerindeki nemli yaşam alanlarında yer alır. Derin kanyonlarda bulunan yerel ormanlarda palmiye türleri (Ravenea ve Dypsis türleri), Breonadia salicina, Weinmannia, Voacanga ve Dracaena türleridir. Bununla birlikte, bu nemli yaşam alanlarının bazılarında artık Melia azedarach, Mangifera indica ve Eugenia türleri hakimdir.[15]

3. Pandanus çalılıkları değiştir

Pandanus çalılıkları, sığ vadiler veya küçük derelerde yer alır.[15]

4. Kuru (kserofitik) Bitki Örtüsü değiştir

Bu bitki örtüüsü, dik yamaçlarda veya kuru kayalık alanlarda bulunur.[15]

5. İkincil Çalı Toplulukları değiştir

İkincil çalı toplulukları, Isalo Massif'in temas alanlarının veya meralarının yamaçlarında bulunur. Bu çalı topluluklarındaki en yaygın türler şu şekilde sıralanabilir: Mimosa latispinosa, Vangueria madagascariensis, Maesa lanceolata, Aphloia theaeformis, Crotalaria türleri ve Tamarindus indica.[15]

6. Otlaklar değiştir

Otlaklar (sözde-bozkırlar olarak da adlandırılır) Isalo'da yaygın bulunurlar, Aristida similis, Aristida rufescens,[4] Trachypogon sp. ve Heteropogon türleri bulunur.[15]

Galeri değiştir

  •  
    Isola Milli Parkı'nda bir Eulemur fulvus rufus
  •  
    Kurak bir alan
  •  
    Canyon des Makis
  •  
    Şelale ve Piscine Naturelle
  •  
    Pachypodium rosulatum
  •  
    Pachypodium rosulatum
  •  
    Isalo Milli Parkı giriş tabelası
  •  
    Isola Milli Parkı'nda bir Propithecus verreauxi
  •  
    Eulemur rufus köpekdişlerini gösterirken
  •  
    Eulemur rufus
  •  
    Yuvarlak kuyruklu maki
  •  
    Pachypodium rosulatum gracilius

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ Madagasikara National Parks (2014). "Madagascar National Parks". Parcs-madagascar.com. Archived from the original on 1 March 2014. Retrieved 13 September 2014.
  2. ^ a b c Cocca (2018). "The herpetofauna (Amphibia, Crocodylia, Squamata, Testudines) of the Isalo Massif, Southwest Madagascar: combining morphological, molecular and museum data" (PDF). Salamandra. 54 (3). ss. 178-20. 7 Mart 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Cocca2018" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  3. ^ Madagascar. 9th. The Globe Pequot Press. 2007. ss. 113-115. 
  4. ^ a b c d e "Southern Africa: Central Madagascar | Ecoregions | WWF". 1 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "wwf" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  5. ^ a b Alvarado (2012). "Ibity Mountain, Madagascar: Background and Perspectives for Ecological Restoration". Ecological Restoration. Cilt 30. ss. 12-15. 
  6. ^ "World Weather Online". 11 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020. 
  7. ^ Wescott (1998). "Depositional history and stratigraphical evolution of the Sakamena group (Middle Karoo Supergroup) in the southern Morondava Basin, Madagascar". Journal of African Earth Sciences. 27 (3–4). ss. 461-479. 
  8. ^ Schuurman, D., N. Ravelojaona. 2013. Madagascar, 4th Ed. Globetrotter Travel Guide. New Holland Publishers
  9. ^ a b "Isalo" (Fransızca). Madagascar National Parks. 5 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2013.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Parc" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  10. ^ Şablon:LoM3
  11. ^ "eBird". 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020. 
  12. ^ a b c d Goodman,S.M., Raherilalao, M. J. & Wohlhauser, S. (eds.). 2018. Les aires protégées terrestres de Madagascar : Leur histoire, description et biote / The terrestrial protected areas of Madagascar: Their history, description, and biota. Association Vahatra, Antananarivo.
  13. ^ Aptroot (2016). "Preliminary checklist of the lichens of Madagascar, with two new thelotremoid Graphidaceae and 131 new records". Willdenowia. 46 (3). ss. 349-366. 
  14. ^ Waeber (2015). "Dry forests in Madagascar: neglected and under pressure". International Forestry Review. 17 (2). ss. 126-147. 
  15. ^ a b c d e f Hartel H., Cilek V., Hebren T. A. Jackson & R. Williams, (Ed.) (2012). "Vegetation of southern part of the Isalo Sandstone Massif (Central Madagascar, Africa) – differentiation and threats". Sandstone Landscapes. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Isalo_Millî_Parkı&oldid=32600454" sayfasından alınmıştır