Iomega Zip sürücüsü

Zip Sürücü, 1994 yılında Iomega tarafından tanıtılan taşınabilir bir veri depolama medyasıdır. İlk başlardaki 100 MB'lık kapasitesi sonraki versiyonlarında önce 250 MB ve daha sonra 750 MB'a yükseltildi. Şu anda kapasiteleri 2 GB'a kadar ulaşmıştır.

Format'ı super-floppy tipindeki ürünlerin en popüleri olmasına rağmen 3.5 inçlik floppy disketlerin yerini alacak bir standart haline gelmedi. Yerini flash-drive sistemler, yeniden yazılabilen CD'ler ve DVD'lere bırakmıştır ve popülaritesini kaybetmektedir.

Zip sürücüsü

Zip sürücüsü 1994'lerin sonunda lomega tarafından ortaya çıkan bir orta kapasiteli kaldırılabilir disk depolama aygıtı sistemidir. Orijinal olarak 100 MB kapasiteye sahipti ama sonraki versiyonları önce 250 MB'a daha sonra da 750 MB'a yükseltildi.

Bu format en popüler süper disket sürücüsü tipi aygıtı haline geldi fakat hiçbir zaman konumunu 3.5-inç disket sürücüsü olarak yer değiştirerek QUASI standartlara erişemedi.

CDler ve DVDler gibi flaş sürücü sistemler tarafından SUPERSEDED ve FADING IN POPULARITY. Zip BRAND ayrıca Zip-650 ya da Zip-CD olarak bilinen iç ve dış CD yazıcıları için kullanıldı.

Genel bakış

Zip sistemi Iomega'nın ilk Bernolli kutu sistemi üzerine kurulmuştur; iki sistemde de düzlemsel bir actuator üzerine yerleştirilmiş okuma ve yazma kümesi hızla dönmekte olan disketin üzerinde dolanır. Zip diski compack disk bernolli medya boyutu yerine daha ufak medya (9 cm boyutlarında (3½”)mikrodisk) ve toplam maliyeti azaltan basitleştirilmiş sürücü tasarımı.

Sonuç olarak 9 cm disklerle aynı boyutlarda, daha yüksek performans ve saklama kapasitesine sahip bir disk ortaya çıkmıştır (sabit disklerle birebir uyum göstermektedir). Orijinal bir zip sürücünün 1MB/sn civarında veri transfer hızı ve ortalama 28ms erişim süresi vardır. 1.44MB'lık disklerle kıyaslandığında 1.44'lük disklerin ortalama 500kbit/sn transfer hızları ve birkaç yüz ms erişim süresi vardır (bugün masaüstü bilgisayarlarda kullanılan 7200rpm'lik sabit disklerin ortalama 8.5ms-9ms erişim süresi vardır).

Arayüzler

Sonra(USB, sol) ve eski(paralel, sağ) Zip sürücüleri(MEDIAN IN FOREGROUND)

Zip sürücüsü bilgisayarın çeşitli ara yüzleriyle yapılmıştır .İç sürücüler ATAPI(IDE) ve SCSI ara yüzü tarafından yapılmıştır Dış sürücüler paralel ve SCSI ve (bir zaman sonra)USB ara yüzleriyle yapılmıştır. Bir süre paralel ve SCSI arasında oto kontrol yapabilen Zip Plus denilen bir sürücü vardı ama çok fazla sayıda komplike problem görüldü ve daha sonra sürücü kaldırıldı. Zip Plus sürücüsü eklenebilir yazılım ve orijinal zip sürücülerinden daha küçük güç adaptörü içerdi.

Kapasite

Başlangıçta Zip sistemi 100 megabayt kapasiteyle bu sisteme teklif sunuldu. Planın amacı 25MB'lık disk maliyetli versiyonu 100MB'lık sürücüde aynı şakide çalışmaktı. Bu fikir başlangıçta Zip disk fiyatını ORDİNARY FLOPPY fiyatına yaklaştırdı. Ama bu diskler karşılayacak gibi değildi. 100MB'lık diskin tanıtımı ile beraber Zip hızlı bir şekilde başarıya ulaştırmıştır ve insanlar genelde kullandıkları 1.44MB'lık diskler yerine daha büyük kapasiteli verileri saklamak için kullanmışlardır. Zaman geçtikçe de Iomega, veri transfer oranlarını ve arama zamanlarını geliştirerek disklerinin kapasitesini ilk önce 250MB a sonra da 750MB lara arttırmıştır.

Medya

Standart Zip100 disklerinin alt yüzünde retrareflective bölümü sol üst köşesindedir. Zip medya daha kalındır, ama 9 cm'lik disketi okuyabilecek genişliktedir. Okuyucu ve disk zararlarını önlemek için Zip medyanın alt bölümü köşede retrareflective bölüm içerir.

Uyumluluk

Yüksek kapasitede zip disk en azına aynı kapasite ile sunucuyu kullanması gereklidir. Genellikle yüksek kapasite sürücüler düşük kapasiteli medyaları da okuyabilmelidir. gibi olmalıdır. Buna rağmen 250MB'lık sürücüler 100MB'lık sürücülere göre daha yavaş yazmaktadır. 100MB'lık sürücülerden çok daha uzun süre performans gösteremez. 750MB'lık sürücüler 100MB'lık disklere yazamazlar. Ayrıca 100MB'lıklar daha ucuz ve bu üç formatta ki en yayın olanlarıdır.

Eğer daha büyük disk daha küçük kapasite sürüşünde sokulursa retrareflectivenktası üç medya boyutunda öyle ayrılır ki disk hemen yapılıyor olan, herhangi bir deneme olmadan çıkarılır.

Yazma koruması

Kendi kendine çalışan disk kontrolörler yerine THE ZİP'S WİRİTW PROTECTON hem yazılımda hem donanımda diğer disk yapılarından farklı olarak kullanılmaktadır. Diskteki THE METADATA yazma koruma statüsünü belirtmektedir. Koruma ayarlarını değiştirmek için bilgisayar Zipte ki METADATA 'yı değiştirerek sürücüye komut yollamaktadır. Bunun anlamı disk sürücüde yüklenmiş olma zorunda ve WRİTE PROTECTİON on veya off'a çeviren uygun bir yazılım sayesinde disk erişilebilir olmalıdır. Bu aynı zamanda teoride ROUE DRİVER veya modifiye edilmiş disk THE WHİTE PROTECTON FLAG görmezden gelinerek yaratılabilir.

Hata koruması

Zip disk medyanın sahip olduğu ekstra engellere SPORE SECTORS denir. Bu sürücü hesap kaybını önlemek için kullanılır. Önleme sürücü potansiyel medyayı denetlediği zaman diskte yedek bir sektöre veriyi yerleştirecektir. Disklerin fiziksel adres sektörlerinin bir eşleşmesi vardı bundan dolayı bunun, işletim sistemine neredeyse saydam olmasıdır.

Satış, problemler ve lisans

Zip sürücüleri 1994 te tanıtıldıktan sonra başlangıçta iyi satıldı ve bunu yüksek kapasitesine(zaman olarak) ve düşük fiyatına borçluydu, Bu sürücü ilk başta sadece $200 doların altında ve 1 kartuşu dahildi, ek olarak 100mblık kartuşlarda $20 dolardı. Ek kartuşların fiyatı birkaç yıl içinde diğer şirketlerinde bu kartuşları sağlaması sayesinde çabucak düştü. En sonunda, Fujifilm, Verbatim, Maxell ve Epson firmaları lisanlı 100 MB sürücü modeli ni markasıyla birlikte ürettiler.

Zip Sürücülerinin ve disklerin satışları 1999'dan 2003 e kadar sürekli geriledi. Eylül 2005 te, sınıf hareket takımı Iomega karşı harekete göçmesi üzerinde “Click of Death” adı verilen Zip sürücüsü çöküşü yaşandı Zip sürücüleri aynı zamanda CD-R ve DVD±RW'nin düşen fiyatlarıyla kıyaslayınca megabyte başına cok yüksek fiyatlıdır. Bilgisayarlar için ucuz kaydedilebilir CD ve DVD sürücülerinin ve USB flash sürücülerin piyasaya çıkmasıyla birlikte, Zip drive lar popülerliğini kaybetti. Buna rağmen, veri aktarmadaki fiziksel dayanırlıkları ve güvenilirlikleri ve diske yazış süreleri zip sürücülerini veri depolama alanında uygun yere getirdi. 2006 yılında, PC Word Zip sürücülerini bütün zamanların15 en kötü teknoloji ürünleri sıralamasında oyladı.

ZipCD sürücüsü

lomega aynı zamanda Zip markasının altında 1990'ların sonunda ZipCD 650 alında bir dizi dahili ve harici kaydedilebilir CD sürücüsü üretti. Bu CD-R medyasını kullanıyordu ve ve manyetik Zip sürücüsüyle bir format ilişkisi yoktu. Harici modeller Zip sürücüsü syiline yüklendi ve USB 1.1 bağlantılarından faydalandı. Iomega Adaptec'in DirectCD yazılımını UDF-sürücü harfinin CD-R ve CD-RW medyasına ulaşması için kullandı.

Firma aynı zamanda kendi CD-R ve CD-RW medyasını aynı ZipCD ismi atlında kurdu. Bununla birlikte, ZipCD sürücüleri herhangi bir boş CD-R veya CD-RW medyasına oluşturulabilecekti. ZipCD sürücülerinin eski modelleri Philips sürücüsü olarak tekrar tescillenmiştir, maalesef bu hukuk güvencesinde bir sınıf hareketi değildir.

İlgili konular

• Jaz Sürücü
• Iomega REV
• Bernoulli Kutu
• Ditto Sürücü
• LS-120 Sürücü
• EZ 135 Sürücü
• Orb Sürücü
• SyQuest

Kaynakça

1. Iomega Corporation (2000). 2000 Annual Report to Shareholders; Iomega Corporation (2001). 2001 Annual Report to Shareholders; Iomega Corporation (2002). 2002 Annual Report to Shareholders; Iomega Corporation (2003). 2003 Annual Report to Shareholders. Retrieved 2005-01-22 from corporate website, parent page.