Hinotzminda
Hinotzminda (Gürcüce: ხინოწმინდა), 2018'e kadar Hino (ხინო), Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'nde, Kobuleti belediyesi sınırları içinde bir köydür.
Tarihçe
değiştirHino köyünün bulunduğu yer, antik çağda Kolheti Krallığı'nın sınırları içindeydi. Orta Çağ'da Gürcü krallıkları ve prenslikleri idaresinde yer alıyordu. Osmanlılar bu yerleşimi 18. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirdiler. Osmanlı idaresinden önce başlamak üzere, bu bölge 17. yüzyılın ortalarından 1770'lere değin Tavdgiridze ailesinin mülküydü.
Hino köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 nüfus sayımında Zemo Hino (Земо Хино) şeklinde kaydettiği köy, Batum sancağının Kintrişi kazasına bağlı Hino nahiyesinin dört köyünde biri ve bu nahiyenin idari merkeziydi. Nahiyenin diğer köyleri Didvake, Zara Boseli ve Tshemlovani idi. Zemo Hino köyünün nüfusu, 62'si erkek ve 50'si kadın olmak üzere, 22 hanede yaşayan 112 kişiden oluşuyordu. Köy halkı, Müslüman Gürcü anlamında "Acaralı" olarak kaydedilmiştir.[1]
Zemo Hino köyünün Rusya'ya bırakılmasının ardıdan iki ülke arasında karşılıklı göçü öngören İstanbul Antlaşması imzalandı. Buna bağlı olarak Müslüman Gürcülerin bölgeden göç ettiği bilinmektedir. Nitekim Gürcü tarihçi Zakaria Çiçinadze, 1891 yılından önce köyden 40 hanenin göç ettiğini yazmıştır. Çiçinadze'nin verdiği bilgiye göre köyde bu tarihte 70 hane yaşıyordu. Köyde bir camisi vardı. Hino köyü eskiden piskoposluk merkeziydi ve piskoposluk kilisesi olan Hinotzminda Kilisesi bulunuyordu. Buranın Hino Tzmindeli (ხინო წმიდელი) diye bilinen ünlü bir piskoposu vardı.[2][3] Zemo Hino'nun adı, bu geçmişinden dolayı 2018 yılında Hinotzminda olarak değiştirilmiştir.[4]
Tarihçi Oktay Özel, asıl olarak Katamadze (Katamize) ailesinin göçünü anlattığı Kiske Kuşunun Peşinde adlı kitabında, Hino'yu bu ailenin yaşadığı ve göç ettiği köyler arasında sayar.[5]
Coğrafya
değiştirHinotzminda köyü, Kintrişi Deresi vadisinde, deniz seviyesinden yaklaşık 1040 metrede yer alır. Kobuleti kasabasına 26 kilometre uzaklıktadır.
Nüfus
değiştirHinotzminda köyünde 1911 yılında 469 kişi, 2002 yılında 94 kişi, 2014 yılında sadece 1 kişi yaşıyordu.
Kaynakça
değiştir- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" 1304". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2024.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcülerin Osmanlı Ülkesine Büyük Göçü (ქარველ მაჰმადიანთ დიდი გადასახლება ოსმალეთში მუჰაჯირი-ემიგრაცია), Tiflis, 1912, s. 123". 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2024.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (მუსულმან ქართველობა და მათი სოფლები საქართველოში), Tiflis, 1913, s. 20". 15 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2024.
- ^ "საქართველოს პრეზიდენტის ბრძანებულება №46 2018 წლის 2 თებერვალი ზოგიერთი გეოგრაფიული ობიექტისათვის სახელწოდების გადარქმევის შესახებ". 11 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2024.
- ^ Oktay Özel, Kiske Kuşunun Peşinde, İstanbul, 2024, s. 30 vd, ISBN 978-975-05-3632-8