Hazım Koyunlu

Hazım Koyunlu (d.1897, İstanbul); Subay, İstiklal Madalyası sahibi, 20 Ekim 1922 tarihinde İstanbul’a çıkan ve işgal altındaki İstanbul Halkı tarafından büyük tezahüratla karşılanan yüz kişilik Jandarma birliğinin komutanı (Üsteğmen Hazım).

Üsteğmen Hazım komutasındaki Jandarma birliğinin kalabalık bir halk topluluğu tarafından Ayasofya önünde karşılanışı

1922 Ekim ayında Anadolu Yunan işgalinden kurtarılmıştı. Sıra Mudanya Mütarekesi neticesinde sıra Trakya ve İstanbul'un teslim alınmasına gelmişti. 18 Ekim 1922'de Trakya'yı teslim almaya memur edilen ve İstanbul'da Ankara’nın temsilcisi olarak görevlendirilen Refet Paşa 19 Ekim 1922’de, beraberinde 100 kişilik jandarma birliği ve maiyetiyle birlikte, Gülnihal Vapuruyla Mudanya'dan hareket ettiler. Refet Paşa’nın maiyeti arasındaki kişilerden Üsteğmen Hazım, Üsteğmen Ferid, Teğmen Keşif ve Zabıt Vekil Nafiz Beyler Jandarma Bölüğüne kumanda ediyorlardı. Refet Paşaya Bursa’dan beri iştirak eden Macit Bey 20 Ekim 1922 tarihli Akşam gazetesinde şöyle anlatıyor:

Limana girdiğimiz ve camileri, mineralleri, evleri iyiden iyi gördüğümüz zaman, tertemiz giyinmiş, harpten ve güneşten yanmış, zaferden gözleri parlamış askerlerimiz, hep bir ağızdan “seni de geldik, kurtaracağız İstanbul” şarkısını o derece müessir, o kadar masum bir Anadolu şivesiyle söylüyorlardı. Vapurdaki he asker biliyordu ki, kendisi ikinci fatihti…

Gemi Kabataş iskelesine yanaşmış, Refet Paşa maiyetiyle İstanbul’a ayak basmıştı ancak 100 jandarma neferinin karaya çıkmasına İtilaf generalleri tarafından ilk gün izin verilmemişti. Jandarmalar o geceyi gemide geçirdi. Ertesi gün (20 Ekim) itilaf generalleri ile yapılan görüşmelerde bir anlaşmaya varıldı ve askerler Refet Paşa’nın “özel maiyeti” olarak kabul edilerek ve karaya çıkmaları sağlandı. O gün İstanbul tekrar heyecanlı tezahürata sahne olmuştu. Refet Paşa'nın Jandarma bölüğü de Sirkeci'de karaya çıkmış, alkışlar ve yaşa millî ordu, avazeleri arasında Sultanahmet Meydanına doğru yürümüştü. Cuma namazı çok kalabalık bir cemaat ile Ayasofya Camii'nde kılınmış, cemaatin gösterdiği arzu üzerine Refet Paşa müezzin mahfiline çıkarak bir hitabede bulunmuş, hem cemaati ağlatmış ve hem de kendisi ağlamıştı. İşgal altında olan kentin, gerçek sahibinin Türkler olduğunu ve bu kadim Türk toprakların Türkiye’ye ait olduğunu göstermek için Türk askerleri İstanbul’a gelmişlerdi. Dört yıldır düşman işgali altında inleyen İstanbul Refet Paşanın gelişi ile bayram havası yaşıyordu. Vakit gazetesi ise halkın coşkusunu şu şekilde satırlarına taşımıştı: “Şimdiye kadar şehrimiz hiçbir sebeple bu kadar kendi kalbinden kopup gelmiş bir vecd ve cuşiş göstermemiştir. İstanbul’un tarihinde, bu tarzda bir günün misalsiz olduğunu söylemek hiçte mübalağa olmaz.”

21 Ekim 1922 tarihli Tevhid-i Efkar Gazetesi’nin manşetinde şu haber vardı: “İstanbul Halkı dört senedir müştak ve mütehassir beklediği kahraman fatihlerini, asırlardan beri görülmemiş bir vecd ve heyecanla karşıladı. Bize reha, hayat, nur getiren şanlı gaziler size bin bin minnet ve şükran! Bin selam ve ihtiram!”

Hazım Bey’in at üstünde Ayasofya önündeki fotoğrafını yayımlayan 21 Ekim 1922 tarihli Tasfir-i Efkar gazetesi fotoğrafın altında şunları yazıyordu: “Üstadane bir hamlesi ordular hükümdarlar başvekiller deviren kahraman İslam Ordusunun İstanbul’da İstanbul’un kulübünü feth eden ilk kafilenin kumandanı Hazım Bey İstanbul’un ta yürekten kopup gelen her vecd-i galeyanı şükranlarına muzaffer ordu namına mukabele ederken”

Refet Paşa’nın İstanbul’a gelişi İstanbul’un işgalinin sonunu başlatan sürecin ilk adımı oldu ve 4 yıllık işgalin üzüntüsü içerisindeki halk bu duruma adeta bir bayram edasıyla yaklaştı. İlerleyen süreçte ise Türk Kuvvetleri adım adım ilerledi ve İstanbul resmen 6 Ekim 1923’de tekrar Türk hakimiyeti altına girdi