Hasan Ertuşi
Hasan Ertuşi veya Melayê Batê (d. 1417, Hakkâri - ö. 1491) Kürtçe mevlidin yazarı, Kürt edebiyatçısı, şair ve alim.[1]
| Hasan Ertuşi Melayê Batê | |
|---|---|
| Doğum | 1417 Türkiye / Hakkâri |
| Ölüm | 1491 Hakkâri |
| Takma ad | Melayê Batê |
| Meslek | Şair, Yazar |
| Milliyet | Kürt |
| Dönem | 15.yy |
| Tür | Klasik Kürt Edebiyatı, İslam Felsefesi |
| Konu | Peygamber Muhammed'in hayatı, Kürt efsaneleri |
Etkilendikleri | |
Melayê Batê, Miladi 1417 Hakkâri’ye bağlı Batê de dünyaya geldi. Melayê Batê Ertoşi aşiretindendir. Şiirlerinde çoğunlukla “Batê” ismini kullanmıştır. Mevlidinde de “Batê”yi kullanmıştır.
Melayê Batê klasik Kürt yazarlarındandır. Eserlerinde Kürtçe'yi çok iyi kullanmıştır.
O hem çok büyük bir alim hem de usta bir şairdir. Eski adı Mıks’de (şu anki Van-Bahçesaray) Mir Hesen Veli’nin medresesinde okuduğu sanılıyor. Çünkü halk arasında Melayê Batê ve Mir Hesen Veli birbirlerinin el kardeşleri olarak biliniyordu. Her yıl 2-3 ay beraber kalırlardı. Bu durum onların şiirlerinden anlaşılmaktadır. Ömrünün son yılında yine Mîr’e veda ederek eve döner. Kış günü tipi'de köyünün yakınlarındaki “Berçela Yayla”sına kadar ulaşabilmiş, yolun kapanmasıyla mahsur kalmıştır. Bir mağara da cesedini bulduklarında kucağında son anlarında kendi halini yazdığı "Ji Çirya Paşiyê Pê Da” adlı şiiri de mevcuttur.[2]
Yaşamı boyunca toplumsal konulara son derece önem verdiği gibi, yeni nesillerin eğitimli ve sağlıklı bir toplum oluşturulmasına yönelik olarak eğitime önem vermiştir. Tüm yaşamı boyunca çocukların ve gençlerin iyi bir eğitim almaları yönünde ciddi çalışmaları olmuştur.[3]
Hasan Ertuşi yani Melayê Batê 1491 yılında vefat etmiş. Mezarı Batê köyündedir.
Eserleri değiştir
Bazı tarih bilginlerine ve edebiyatçılarına göre 3 eseri vardır. Dîwana Batê, Zembilfiroş Destanı ve Mewlûda Kurdî'dir.
Zembîlfiroş Destan’ı Stockholm’de basılmıştır. Mevlid'i ise ilk olarak 1905 yılında Mısır'da basılmıştır. Fakat divanı bulunamamıştır. Divanı’nın varlığıda Aleksander Jaba tarafından ortaya çıkarılmıştır. Divanından sadece bazı şiirler bilinmektedir. En ünlü eseri Mevlididir.[4]
Kaynakça değiştir
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;www.kürtler.comisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2015.