Han (bina)
Han, büyük kentlerde ticaret ve zanaat erbabının oda veya daire tutup mesleğini icra ettiği birkaç katlı yapıdır.
Osmanlı döneminde inşa edilmeye başlayan ve uzun bir tarihi geçmişi olan hanlar İstanbul, Bursa, İzmir, Diyarbakır, Urfa, Trabzon gibi eski kentlerde yer alır. Hanlarıyla en ünlü kent, İstanbul'dur. Valide Han, Vezir Hanı ve Yeni Han gibi önemli yapılar bu kentte inşa edilmiştir.[1] Eskiden bu hanlarda görevli odabaşıların bir derneği bulunuyordu. İstanbul Umum Han Odabaşıları Derneği adını taşıyan bu dernek İstanbul Hanları adı altında İstanbul'da mevcut hanların adını ve bulunduğu semti gösteren alfabetik bir kılavuz yayımlamıştır.[2]
Bursa kenti de tarihi hanların bulunduğu önemli kentlerden biridir. Bu hanlar arasında Emir (Bey) Han, Eski Yeni (Tahıl) Han, Geyve Han, İpek Hanı, Koza Hanı, Pirinç Hanı ve Tuz Pazarı Hanı sayılabilir.[3] Diyarbakır kentindeki en ünlü hanlar ise, Deliler Hanı, Sülüklü Han, Yeni Han ve Hasan Paşa Hanı'dır.[4]
Hanlar, bir arkalıkla yük taşıyan hamalların tek başına veya grup halinde çalıştığı mekânlardı.