Hadım Yakup Paşa

Hadım Yakup Paşa , sancakbeyi ve beylerbeyi görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Hayatıyla ilgili farklı bilgiler ve isim benzerliğiyle nedeniyle başka kişilerle karıştırılabilmektedir. Bosna doğumlu olan Yakup Paşa'nın, II. Mehmed'in kölelerinden olduğu ve azat edildikten sonra kapı ağası kapı ağası olarak görev yaptığı, sonrasında II. Bayezid'in şehzadeyken Amasya’da yanında bulunduğu, Bayezid'in padişah olmasıyla da Şehzade Alemşah'ın yanına gönderildiği belirtilmektedir.

Bir süre sonra Bosna sancakbeyi olarak görevlendirilip o dönemde Balkanlarda hegemonyası olan Macarlar'a karşı seferde bulunmuştur. 9 Eylül 1493 yaşanan Krbava Muharebesinde, Macar-Hırvat ordusunu bozguna uğratmıştır. Bu başarısından bir süre sonra 1494 yılı gibi Rumeli beylerbeyi olmuştur. 1497-1498 beylerbeyliği görevinin yanı sıra vezirlik rütbesi de almıştır. Bundan sonra dört yıl kadar bu görevini sürdürdükten sonra, Selanik’teyken hastalığı nedeniyle görevinden ayrılmıştır. Mayıs 1510 tarihli vakfiyesine göre Selanik'te Osmanlı döneminde Bayır (Yakub Paşa) Mahallesi olarak bilinen yerde, büyük ihtimalen kiliseden çevirme bir cami inşa ve yanında zaviye, kütüphane, çeşme ve imaret inşa ettirmiştir. Ölümüyle ilgili 1502 tarihi veren kaynaklar olmakla birlikte, vakıf kurulduğunda Yakup Paşa'nın yaşadığı değerlendirmesi de olduğundan ölüm tarihinin bu tarihten sonra olduğu düşünülmektedir.<ref name= "hadımyakup">