Gelecek Kuşak Görüntüleme Mimarisi
Gelecek Kuşak Görüntüleme Mimarisi (FIA - Future Imagery Architecture), ABD'nin Ulusal Keşif Ofisi (NRO) için öngördüğü optik ve radar görüntülemede keşif uydularının yeni nesil tasarımı için bir programıdır. 2005 yılında NRO Direktörü Donald Kerr projenin sona ermesini tavsiye etti ve program optik bileşeni nihayet Ulusal İstihbarat Direktörü John Negroponte tarafından 2005 yılı Eylül ayında iptal edildi. FIA, New York Times tarafından "Amerikan casus uydu projelerinin 50 yıllık tarihinin belki de en görkemli ve pahalı başarısızlığının adı olmuştur" şeklinde kamuoyuna yansıtıldı.[1] Optik bileşenlerin iptaline rağmen, Topaz olarak bilinen radar bileşeni, Şubat 2016 itibarıyla yörüngede dört uydu ile devam etmiştir.
Tarihçe değiştir
1999 yılında FIA geliştirme sözleşmesi yaklaşık 1 milyar ABD doları (2015 yılında enflasyona göre düzeltilmiş 1.42 milyar dolar) ile Lockheed Martin'in daha düşük teklifli rakip önerisi olarak Boeing ekibine verildi.[2] 2005 yılına gelindiğinde, 10 milyar dolar Boeing'in birikmiş maliyet fazlalığı dahil olmak üzere, FIA, ABD hükümeti tarafından tahminen 4'ten 5 milyar dolara ve tahmin edildiği üzere ABD'ye birikmiş maliyeti takip eden yirmi yılda 25 milyar dolar olmuştu.[3] 2005 yılı Eylül ayında elektro-optik uydular için sözleşme nedeniyle maliyet aşımları ve teslim tarihi gecikmeler dolayısıyla Lockheed Martin'e kaydırıldı.[4] Lockheed yeni yükseltmeleri ile KH-11 Kennan uydu sisteminin yeniden üretimine istendi.[1] Radar görüntüleme uydusu için sözleşme Boeing'te kaldı.[1]
NRO Başkanı projenin küçük ve daha hafif uydular oluşturmaya odaklanmak olacağını, 2001 yılında söyledi, ancak FIA tam kapsamı ve görevi sınıflandırılmıştır.[5] Bazı sektör uzmanları muhtemelen daha yüksek yörüngelerde yerleştirilmiş, önemli bir hedef uydu saldırılarını daha zor hale getirmek olduğuna inanıyor. Çünkü büyük bir programın boyutu yanı sıra katılan işçi sayısını, bazı uzmanlar 1940'larda Manhattan Projesi ile karşılaştırdı.[5]
2012 yılında NRO astronomide kullanılmak üzere bağışlanan FIA için inşa edilen iki sofistike ama gereksiz uzay teleskopları NASA'ya bildirildi.
Fırlatılışlar değiştir
İlk işlemsel FIA Radar uydusu, USA-215 veya NROL-41,[6] 21 Eylül 2010 tarihinde fırlatıldı. Bu bunu belirten bir yörünge yapılandırmada 123 derecede[7] SAR uydu olduğu eğimli geriye doğru giden (retrograd) bir yörüngede, 1100x1105 km'de olduğu bildirildi. Nisan 2012'de, ikinci uydu, USA-234 veya NROL-25 3, benzer bir yörüngeye fırlatıldı.
Erken 2006 yılında başlatılan USA-193 uydusu, FIA radar programı için sistemleri test ve geliştirme amacıyla bir teknoloji gösterisi uydusu olduğu düşünülmektedir.[8]
Uzay aracı değiştir
| Adı | COSPAR ID SATCAT № |
Fırlatma zamanı (UTC) |
Fırlatma aracı | Fırlatma yeri | Fırlatma atanma | Yörünge | Bozunum tarihi | Yorumlar |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| USA-215 | 2010-046A 37162 |
21 Eylül 2010 04:03:30 |
Atlas V 501 | VAFB[a] Fırlatma Üssü 3 (SLC-3E)[b] | NROL-41 | 1,102 km x 1,105 km x 123° | yörüngede | |
| USA-234 | 2012-014A 38109 |
3 Nisan 2012 23:12:57 |
Delta IV-M+(5,2) | VAFB[a] Fırlatma Üssü 6 (SLC-6)[b] | NROL-25 | ~1,100 km x ~1,100 km x 123° | yörüngede | |
| USA-247 | 2013-072A 39462 |
6 Aralık 2013 07:14:30 |
Atlas V 501 | VAFB[a] Fırlatma Üssü 3 (SLC-3E)[b] | NROL-39 | 1,108 km x 1,113 km x 123°[9] | yörüngede | |
| USA-267 | 2016-010A 41334 |
10 Şubat 2016 11:40:32 |
Delta IV-M+(5,2) | VAFB[a] Fırlatma Üssü 6 (SLC-6)[b] | NROL-45 | 1,077 km x 1,086 km x 123.0°[10] | yörüngede | |
| TBD[c] | TBD[c] TBD |
TBD[c] | Atlas V 501 | VAFB[a] Fırlatma Üssü 3 (SLC-3E)[b] | TBD[c] | TBD[c] | fırlatılışı bekliyor |
Halef program değiştir
20 Ocak 2011 tarihinde başlatılan USA-224'ün, Lockheed tarafından inşa edilen FIA sonrası optik keşif uyduların ilk büyüğü olduğuna inanılıyor.[11]
Amaç, FIA Programının aksine Gelecek Kuşak Elektro-Optik (EO) Programıyla başarılı olunmasıdır. NGEO aşamalı kullanım ömrü boyunca değiştirilebilir bir düşük riskli modüler bir sistem olarak tasarlanmıştır.[12]
Açıklamalar değiştir
[a] ^a VAFB: Vandenberg Air Force Base (Vandenberg Hava Kuvvetleri Üssü),
[b] ^b SLC-XX: Space Launch Complex XX (Uzaya Fırlatma Üssü XX),
[c] ^c TBD: to be determined (belirlenecek).
Kaynakça değiştir
- ^ a b c Philip Taubman (11 Kasım 2007). "In Death of Spy Satellite Program, Lofty Plans and Unrealistic Bids". The New York Times. 23 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2010.
- ^ "Future Imagery Architecture [FIA] - Phase C". Globalsecurity.org. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2016.
- ^ Pae, Peter. "Massive Spy-Satellite Program to Cost Billions 9 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Los Angeles Times, 18 Mart 2001. Erişim 10 Ekim 2006.
- ^ Charles P. Vick. "Future Imagery Architecture". Globalsecurity.org. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2016.
- ^ a b Sullivan, Laura. "A peek into secrets most jealously guarded 30 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Baltimore Sun, 8 Eylül 2001. Erişim 10 Ekim 2006.
- ^ "SeeSat-L Sep-10 : Updated elements". Satobs.org. 24 Eylül 2010. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2016.
- ^ "SeeSat-L Oct-10 : Updated elements". Satobs.org. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2016.
- ^ John Pike. "FIA - RADSAT Spacecraft Family". Globalsecurity.org. 20 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2016.
- ^ Peat, Chris (22 Ocak 2015). "USA 247 - Orbit". Heavens-Above. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2015.
- ^ Peat, Chris (12 Şubat 2016). "USA 267 - Orbit". Heavens-Above. 22 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2016.
- ^ "SeeSat-L Jan-11 : NROL-49 search elements". Satobs.org. 20 Ocak 2011. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2016.
- ^ Dr. Bruce Berkowitz (Eylül 2011). "The National Reconnaissance Office At 50 Years: A Brief History" (PDF). Center for the Study of National Reconnaissance. 14 Ekim 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2011.
Dış bağlantılar değiştir
- FIA on Globalsecurity.org4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- America's secret spy satellites are costing you billions, but they can't even get off the launch pad; U.S. News & World Report, 8/11/03, by Douglas Pasternak30 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.